Blog

Η επιλογή της Ισπανίας για το Hurjet της Τουρκίας αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη αξιοπιστία της Άγκυρας ως προμηθευτή όπλων, αυξάνοντας τις προοπτικές για ευρύτερη συνεργασία στον τομέα της άμυνας στην Ευρώπη.

Η Τουρκία βρίσκεται στο κατώφλι της εισόδου στην ευρωπαϊκή αγορά άμυνας με την πρώτη εξαγωγή επανδρωμένου αεροσκάφους με κινητήρα τζετ, σηματοδοτώντας μια νέα φάση στις αυξανόμενες φιλοδοξίες της Άγκυρας να καταστεί παγκόσμιος προμηθευτής όπλων.

Η Turkish Aerospace Industries (TAI), η μεγαλύτερη αεροδιαστημική εταιρεία της Τουρκίας, υπέγραψε στις 14 Μαΐου συμφωνία με τον ευρωπαϊκό γίγαντα Airbus και περίπου 15 ισπανικές εταιρείες άμυνας για την από κοινού παραγωγή του εκπαιδευτικού και επιθετικού αεροσκάφους Hurjet για τον ισπανικό στρατό. Η συμφωνία σηματοδοτεί την πρώτη πώληση αεροσκάφους με κινητήρα τζετ από την Τουρκία σε σύμμαχο του ΝΑΤΟ και αναμένεται να αποτελέσει αφετηρία για την εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της Ευρώπης στον τομέα της άμυνας.

Καθώς η Άγκυρα αξιοποιεί τις επιτυχίες της στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η εξαγωγή του Hurjet αποτελεί τόσο ένα βιομηχανικό ορόσημο όσο και μια στρατηγική ευκαιρία για την εδραίωση των τουρκικών εταιρειών στο αναπτυσσόμενο αμυντικό οικοσύστημα της Ευρώπης. Η συμφωνία για την κοινή παραγωγή του Hurjet επιτεύχθηκε σε μια έκθεση άμυνας στη Μαδρίτη, όπου συναντήθηκαν αξιωματούχοι από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Το αρχικό σχέδιο είναι να παραδοθούν 30 Hurjet στην Ισπανία με συνολικό κόστος 275 εκατομμύρια ευρώ (309,5 εκατομμύρια δολάρια), σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Anadolu της Τουρκίας.

Πηγές και εμπειρογνώμονες του τομέα της άμυνας που μίλησαν στο Al-Monitor δήλωσαν ότι η τελευταία συμφωνία εγγυάται σχεδόν ότι το Hurjet, που σημαίνει «ελεύθερο τζετ» στα τουρκικά, θα αντικαταστήσει το σεβαστό Northrop F-5, το αμερικανικής κατασκευής τζετ που χρησιμοποιεί σήμερα ο ισπανικός στρατός ως εκπαιδευτικό αεροσκάφος. Οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν επίσης ότι η συμφωνία για το Hurjet αποτελεί προοίμιο για ευρύτερη συνεργασία στον τομέα της άμυνας, όχι μόνο μεταξύ της Τουρκίας και της Ισπανίας, αλλά ενδεχομένως και με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, την Ιταλία και την Πορτογαλία.

Γιατί η Ισπανία διάλεξε την Turkish Aerospace Industries (TAI);

Ένας εκπρόσωπος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, ο οποίος μίλησε στον Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας για να μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα, δήλωσε ότι η Airbus και οι ισπανικές εταιρείες επέλεξαν την TAI, η οποία ανήκει στο Ίδρυμα των Τουρκικών Ένοπλων Δυνάμεων και στην τουρκική κυβέρνηση, λόγω της προόδου της με την πλατφόρμα Hurjet, η οποία βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο δοκιμών.

«Οι Ισπανοί διαθέτουν μια πολύ ώριμη αμυντική βιομηχανία και θα μπορούσαν να αναλάβουν ένα τέτοιο έργο μόνοι τους», ανέφερε η πηγή. «Ωστόσο, η Airbus, η οποία συνήθως πρωτοστατεί σε αυτού του είδους τα ευρωπαϊκά εγχειρήματα, κινείται πολύ αργά, ενώ η TAI διαθέτει ήδη μια αποδεδειγμένη και δοκιμασμένη σε πτήση πλατφόρμα με το Hurjet».

Η επιτυχία της TAI με το Hurjet ακολουθεί τα βήματα του Hurkus, το οποίο η εταιρεία ανέπτυξε ως βασικό εκπαιδευτικό αεροσκάφος στις αρχές της δεκαετίας του 2010. Οι οπλισμένες εκδόσεις του βρίσκονται πλέον σε λειτουργία στο Τσαντ, τη Λιβύη και τον Νίγηρα. Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία αναμένεται να αποκτήσει περίπου 50 Hurkus.

Η πηγή πρόσθεσε ότι η συμφωνία της 14ης Μαΐου σημαίνει ότι η χρήση του Hurjet από τις ισπανικές αεροπορικές και αμυντικές δυνάμεις είναι «σχεδόν τελειωμένη», σημειώνοντας ότι η τελική συμφωνία πώλησης αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, με τις πρώτες μονάδες να παραδίδονται στον ισπανικό στρατό το 2028.

Η παρθενική πτήση του Hurjet πραγματοποιήθηκε το 2023 και το εκπαιδευτικό αεροσκάφος αναμένεται να μπει σε μαζική παραγωγή το 2026. Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία σχεδιάζει αρχικά να αποκτήσει 16 μονάδες και τελικά να αυξήσει τον αριθμό σε 100. Ο στρατός θα χρησιμοποιήσει τα Hurjet όχι μόνο ως προηγμένα εκπαιδευτικά αεροσκάφη και ελαφρά αεροσκάφη επίθεσης, αλλά και για τους Turkish Stars, την εξαιρετικά δημοφιλή ακροβατική ομάδα της υπηρεσίας. Συζητείται μια έκδοση με δύο κινητήρες για την αεροπορική πτέρυγα του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, η οποία θα επιχειρεί από ένα νέο, εγχώριο αεροπλανοφόρο που αναμένεται να τεθεί σε υπηρεσία τη δεκαετία του 2030.

Ευρύτερη συνεργασία στον τομέα της άμυνας;

Ο ειδικός στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας δήλωσε ότι μετά την πώληση του Hurjet, το ετήσιο εμπόριο στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας μεταξύ της Τουρκίας και της Ισπανίας θα αυξηθεί πιθανώς σε 3 έως 4 δισεκατομμύρια δολάρια σε κάποιο σημείο.

Σύμφωνα με το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, το συνολικό διμερές εμπόριο μεταξύ Τουρκίας και Ισπανίας ανήλθε σε σχεδόν 20 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023. Πέρυσι στην Ισπανία, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ισπανός Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ εξέφρασαν την πρόθεσή τους να αυξήσουν το συνολικό εμπόριο σε 25 δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου 28,3 δισεκατομμύρια δολάρια) τα επόμενα πέντε χρόνια.

Ωστόσο, δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών και των δύο χωρών, η Άγκυρα και η Μαδρίτη θα αναζητήσουν πιθανώς τρόπους για να περιορίσουν στο ελάχιστο το κόστος του προγράμματος Hurjet.

«Η ισπανική πλευρά ενδέχεται να ζητήσει πρόσθετες αντισταθμίσεις ή, εναλλακτικά, η Τουρκία θα παράσχει περισσότερα υποσυστήματα για το Hurjet, υποσχόμενη να αγοράσει αργότερα άλλα αμυντικά είδη από την Ισπανία», ανέφερε η πηγή.

Ο Οζγκούρ Εκσι, ερευνητής στον τομέα της άμυνας και ιδρυτής του ιστότοπου ειδήσεων για την άμυνα TurDef, πιστεύει ότι η άδεια στην Airbus και στις ισπανικές εταιρείες να αναπτύξουν τα ηλεκτρονικά συστήματα και άλλα εξαρτήματα για το Hurjet θα επιτρέψει επίσης στις τουρκικές εταιρείες να ενταχθούν ευρύτερα στο ευρωπαϊκό οικοσύστημα άμυνας, να οικοδομήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης με σημαντικούς εταίρους και ενδεχομένως να εξασφαλίσουν πιο προηγμένους ρόλους και συμβάσεις υψηλότερης αξίας σε μελλοντικά κοινά προγράμματα.

«Οι Ευρωπαίοι ήδη οραματίζονται τα Hurjet όχι μόνο ως εκπαιδευτικά και επιθετικά αεροσκάφη, αλλά και ως μαχητικά που θα συμμετέχουν σε αερομαχίες», δήλωσε ο Έκσι στο Al-Monitor. «Αυτή η πώληση θα ανοίξει νέες ευκαιρίες που θα οδηγήσουν σε νέες προοπτικές και συνεργασίες, ενώ θα αποφέρουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους για την TAI και άλλες τουρκικές εταιρείες».

Ο Έκσι πρόσθεσε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να εντείνει τις συνεργασίες της στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας όχι μόνο με την Ισπανία, αλλά και με την Ιταλία και την Πορτογαλία. Ο τουρκικός κολοσσός των drones Baykar εξαγόρασε την ιταλική Piaggio Aerospace στα τέλη του 2024 και συνεργάστηκε με έναν άλλο ιταλικό κολοσσό, τη Leonardo, νωρίτερα φέτος για την παραγωγή προηγμένων drones για τις ευρωπαϊκές αγορές. Τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, η κρατική εταιρεία Defense Technologies Engineering Corporation (STM) της Τουρκίας κέρδισε διαγωνισμό που προκήρυξε το πορτογαλικό ναυτικό για την κατασκευή στρατιωτικών σκαφών.

«Προφανώς θεωρούν την Τουρκία έναν καλό εταίρο στον τομέα της άμυνας», δήλωσε ο Έκσι.

Η πηγή από τον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας πρόσθεσε περισσότερα πιθανά έργα στον κατάλογο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανέφερε την πιθανότητα της Τουρκίας και της Ισπανίας να συν-κατασκευάσουν ένα άλλο αεροπλανοφόρο μετά τη συνεργασία τους στο αμφίβιο επιθετικό πλοίο TCG Anadolu, το οποίο προστέθηκε στο τουρκικό ναυτικό το 2023. Οποιοδήποτε νέο αεροπλανοφόρο, είπε, αναμένεται να είναι μεγαλύτερο από αυτό που βρίσκεται υπό κατασκευή.

Η πηγή έθεσε επίσης το ενδεχόμενο ότι, εάν η Τουρκία καταφέρει να αγοράσει τα αεροσκάφη Eurofighter Typhoon, που κατασκευάζονται από κοινοπραξία Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Ηνωμένου Βασιλείου, βρετανικές εταιρείες ενδέχεται να θελήσουν να ενσωματώσουν τα δικά τους αεροηλεκτρονικά συστήματα στο Hurjet. Αυτό θα άνοιγε επιπλέον ευκαιρίες πώλησης για το αεροσκάφος στις ευρωπαϊκές αγορές.

Ωστόσο, σύμφωνα με την πηγή από τον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, θα χρειαστεί κάποιος χρόνος προτού η Τουρκία μπορέσει να πουλήσει τα Hurjet σε χώρες εκτός της Ισπανίας.

«Η παραγωγή και η ενσωμάτωση ενός κινητήρα τζετ απαιτεί τόσο χρόνο όσο και η ανάπτυξη του αεροσκάφους στο οποίο θα χρησιμοποιηθεί», ανέφερε η πηγή. «Αυτό θα διαρκέσει 10 χρόνια».

Στο παρελθόν, η TAI παρήγαγε το ισπανικής κατασκευής μεταγωγικό αεροσκάφος CASA CN-235, μερικά από τα οποία χρησιμοποιούνται από το τουρκικό ναυτικό ως αεροσκάφη περιπολίας. Η TAI είναι επίσης εταίρος στο πρόγραμμα του μεταγωγικού αεροσκάφους Airbus A400M.

«Έχουμε προχωρήσει πολύ με την Ισπανία και θα προχωρήσουμε ακόμη περισσότερο», ανέφερε η πηγή.

Πηγή: Al Monitor