Blog

ΣΕ ΝΕΑ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ
ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Του Αντιστρατήγου ε.α. Χ.ΜΟΥΣΤΑΚΗ

Στις πρώτες κατ΄ευφημισμό «δημοκρατικές» εκλογές στο Ιράκ, οι Κούρδοι πέτυχαν μεγαλειώδη νίκη στο Κιρκούκ με ποσοστό 65% (σε όλη τη χώρα 25%), την πλουσιότατη σε αποθέματα πετρελαίου πόλη του Β.Ιράκ. Στη νίκη αυτή συνέβαλαν αφ΄ενός η μεταφορά στην πόλη 150-200 χιλιάδων Κούρδων, με την ανοχή της πρώτης Αμερικανικής Μεραρχίας που ελέγχει την περιοχή και αφ΄ετέρου η μεγάλη αποχή των Αράβων και των Τουρκομάνων, που αποτελούν τα 2/3 του εξ 800 χιλιάδων κατοίκων της πόλεως (το άλλο 1/3 είναι Κούρδοι).
Στόχος αυτής της ενεργείας ήταν να εμφανιστεί το Κιρκούκ ως δήθεν Κουρδική πόλη προκειμένου να προωθηθούν τα σχέδιά τους, που αποβλέπουν όχι μόνο στην ανεξαρτοποίηση του Κουρδιστάν, αλλά και την επέκτασή του και σε γειτονικά εδάφη, που ελέγχονται από τους Άραβες, όπως το Κιρκούκ και η επίσης πετρελαιοφόρος περιοχή της Μοσούλης.
Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με το αποτέλεσμα του άτυπου ανοιχτού δημοψηφίσματος που πραγματοποιήθηκε την ίδια μέρα στο Κουρδιστάν, σύμφωνα με το οποίο το 95% των Κούρδων τάχθηκε υπέρ της ανεξαρτησίας, προκάλεσε τις σφοδρές αντιδράσεις των Τούρκων οι οποίοι με σκληρές δηλώσεις τόσο του Πρωθυπουργού κ. Ερντογάν όσο και του ΥΠΕΞ κ. Γκιούλ απείλησαν ακόμη και με στρατιωτική επέμβαση με πρόσχημα την προστασία των Τουρκομάνων. Ταυτόχρονα κατηγόρησαν και τις ΗΠΑ, όχι αδίκως, ότι ανέχονται τα σχέδια των Κούρδων.
Οι ΗΠΑ τυπικά τάσσονται υπέρ της ακεραιότητος του Ιράκ, στην ουσία όμως θα προτιμούσαν να έχουν οι Κούρδοι, που είναι οι μοναδικοί πιστοί σύμμαχοί τους, τον έλεγχο των πετρελαιοφόρων περιοχών Κιρκούκ και Μοσούλης και όχι οι Σουνίτες που αποτελούν τον κορμό της ένοπλης αντίστασης. Τα πετρέλαια υπό Κουρδικό έλεγχο θα είναι εγγύηση για τις ΗΠΑ και τις πετρελαϊκές εταιρείες τους, ενώ στα χέρια των Σουνιτών θα είναι επισφαλή για πάρα πολλά χρόνια, γιατί όπως εκτιμάται, ο Σουνίτικος πληθυσμός θα ανθίσταται επί μακρόν, λόγω των χιλιάδων θυμάτων που έχει από τις κατοχικές δυνάμεις.
Οι Τούρκοι επίσης ενδιαφέρονται, δήθεν, για την ακεραιότητα του Ιράκ και την ασφάλεια των Τουρκομάνων, ενώ στην ουσία ανησυχούν γιατί ένα ανεξάρτητο ομόσπονδο κουρδικό κράτος που θα ελέγχει και τα πετρέλαια, αφ΄ενός μεν θα ακυρώσει τις βλέψεις τους για επιστροφή των περιοχών Κιρκούκ και Μοσούλης που αποσπάστηκαν από την Τουρκία το 1923 με την συνθήκη της Λωζάνης και θα προκαλέσει αναζωπύρωση των αλυτρωτιικών τάσεων των 20 εκατομμυρίων Κούρδων της Τουρκίας, οι οποίοι αρχικά θα διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους και στην συνέχεια την ένωση όλων των Κούρδων σε ενιαίο κράτος, και αφ΄ετέρου γιατί ο πετρελαϊκός πλούτος θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα ενός ανεξαρτήτου Κουρδιστάν και την χρηματοδότηση των αυτονομιστικών κινημάτων και στις γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, αλλά και την βιωσιμότητα ενός ενιαίου Κουρδικού κράτους στο μέλλον.
Η κρίση αυτή στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας προέκυψε σε μια στιγμή κατά την οποία γινόταν προσπάθεια από την κ. Κοντολίζα Ράϊς για τη γεφύρωση των διαφορών και την έγκριση από την Τουρκία της αιτήσεως του κ. Μπους, από τον Αύγουστο 2004, για την μεταφορά 50 α/φ F-16 από τη Γερμανία στο Ιντσιρλίκ. Ως γνωστόν οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ψυχράθηκαν τον Μάρτιο 2003, όταν οι Τούρκοι αρνήθηκαν τη διέλευση αμερικανικών στρατευμάτων δια μέσου των εδαφών τους, ως και τη χρήση των στρατιωτικών τους εγκαταστάσεων για την εισβολή στο Ιράκ. Η άρνηση αυτή είχε εξοργίσει τους Αμερικανούς, που κατηγόρησαν τον ίδιο τον κ. Ερντογάν και το κόμμα του ότι ενδιαφέροντο περισσότερο για τους Μπααθικούς παρά για το λαό του Ιράκ.
Η νέα αυτή όξυνση των σχέσεων είχε ως αποτέλεσμα την αποτυχία της αποστολής της κ. Ράϊς, η οποία επέλεξε την Τουρκία ως τον τρίτο σταθμό της πρώτης περιοδείας της στην Ευρώπη. Οι Τούρκοι όχι μόνον, απ΄ότι φαίνεται, απέρριψαν την αίτηση του κ. Μπους, αλλά επέκριναν και την στάση των ΗΠΑ στο Ιράκ, διαμηνύοντάς τους ότι, εάν εξακολουθήσουν να αδιαφορούν για τις προσπάθειες των Κούρδων, θα επέμβουν στρατιωτικά.
Η Τουρκία βεβαίως αντιλαμβάνεται πόσο επιζήμια θα είναι γι΄αυτήν μια μονομερής επέμβαση, η οποία θα την οδηγήσει ακόμη και σε πόλεμο με τις ΗΠΑ και θα εξανεμίσει κάθε πιθανότητα εισόδου στην ΕΕ. Ίσως και γι΄αυτό χρησιμοποιεί κάθε διαθέσιμο τρόπο, ακόμη και απειλώντας, προκειμένου να αποτρέψει τα χειρότερα. Βεβαίως δεν πρέπει να αποκλείεται και η στρατιωτική επέμβαση, γιατί η δημιουργία ενός ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους στο Ιράκ, το οποίο θα ελέγχει και τα πετρέλαια, θα περιορίσει πολύ τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας στην περιοχή και θα πλήξει το γόητρό της ως περιφερειακής δύναμης, που θέλει να έχει λόγο σε όλες τις εξελίξεις.
Τα πάντα φυσικά θα εξαρτηθούν από τη θέληση των Αμερικανών, αλλά και το κατά πόσο θα επιτύχουν να συγκρατήσουν τους Κούρδους υπό έλεγχο. Το πιθανότερο είναι να τα καταφέρουν, αλλά η αλαζονεία τους μπορεί να τους οδηγήσει σε ακραίες λύσεις.
Στις πιθανές αντιδράσεις της Τουρκίας εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνονται, η σκλήρυνση της θέσεώς της έναντι της Κύπρου η οποία υπό τις παρούσες συνθήκες αποκτά ιδιαίτερη στρατηγική σημασία για τον έλεγχο της περιοχής στα νοτιανατολικά της σύνορα και η αναζωπύρωση της αδιαλλαξίας της στο Αιγαίο για την αναστύλωση του γοήτρου της και για να μη φανεί ότι υποχωρεί σε όλα τα μέτωπα στην εγγύς ανατολή.
Η Ελλάδα οφείλει να παρακολουθεί τις εξελίξεις αφ΄ενός μεν για να μην αιφνιδιαστεί και αφ΄ετέρου να εκμεταλλευτεί, χωρίς δισταγμό, οποιαδήποτε ευκαιρία που θα εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα.