Blog

Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΣΟΥΔΑΝ

Του Αντιστρατήγου ε.α. Γ. ΚΟΡΑΚΗ

Τα εθνικά μας θέματα (Κυπριακό – Ελληνοτουρκικά – Σκόπια κ.λ.π.) είναι μέρος των διεθνών σχέσεων. Όταν γνωρίζουμε τις διεθνείς σχέσεις διευκολυνόμαστε να τοποθετήσουμε τα εθνικά μας θέματα στις σωστές διαστάσεις και να τα διαχειριστούμε κατά τρόπο που να εξυπηρετούνται τα συμφέροντά μας.
Ενώ όλος ο κόσμος γνωρίζει για τις πολεμικές περιπέτειες της δεκαετίας του ΄90 στην Βαλκανική, για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και πιο πρόσφατα στο Ιράκ, πολλοί λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι στην επαρχία Νταρφούρ του Σουδάν γίνεται ένας πόλεμος από τον Φεβρουάριο 2003.
Εκατό χιλιάδες νεκροί, πάνω από δύο εκατομμύρια εκτοπισμένοι και εκατοντάδες χιλιάδες που αργοπεθαίνουν από λιμό και επιδημίες που δεν περιλαμβάνονται στις επίσημες λίστες δίνουν τη διάσταση της σύγκρουσης.
Οι αιματηρές συγκρούσεις στην επαρχία, ανεξάρτητα από το πώς χαρακτηρίζονται γενοκτονία ή έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, συνεχίζονται, και παρά το αίμα που ρέει, το διεθνές σύστημα ασφαλείας δεν μπόρεσε να λάβει μέτρα για να σταματήσει η αιματοχυσία.
Το Σουδάν των 2.505.890 τετρ. χιλιομέτρων και πληθυσμό άνω των 30 εκατομμυρίων κατοίκων, υπήρξε από την αρχαιότητα χώρος σύγκρουσης και αλληλοεπίδρασης ανάμεσα στις πολιτιστικές παραδόσεις της Αφρικής και του Μεσογειακού κόσμου. Η εθνική συνείδηση των κατοίκων είναι περίπλοκη. Στο Βορρά κατοικούν Αραβόφωνες Σουδανοί ενώ στο Νότο επικρατούν οι Νειλωτικοί Νέγροι, νομάδες και φυλές μη αραβικής καταγωγής, που διατηρούν τις ποικίλες προγονικές γλώσσες. Στην επαρχία Νταρφούρ, που βρίσκεται στα Νοτιοδυτικά της χώρας, η πλειοψηφία των κατοίκων είναι διάφορες μη αραβικές φυλές που ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία ενώ υπάρχουν και Άραβες κάτοικοι που είναι μειοψηφία και ασχολούνται με την κτηνοτροφία.
Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας το 1956 έγινε προσπάθεια ενοποίησης του Σουδανικού πληθυσμού με τη δυναμική επιβολή του Ισλαμικού δικαίου και πολιτισμού. Το 1983 με αφορμή την απόφαση της Κυβέρνησης του Σουδάν για διοικητική υποδιαίρεση του Νότου σε τρεις περιφέρειες άρχισαν και πάλι συγκρούσεις μεταξύ αραβοφώνων και μη κατοίκων που προσέλαβαν μεγαλύτερες διαστάσεις μετά την υποχρεωτική εφαρμογή και στο Νότο του δικαίου του Ισλάμ που εφαρμόζεται στο Βορρά.
Από τον Φεβρουάριο του 2003 στην υποβαθμισμένη επαρχία του Νταρφούρ έχουν αρχίσει συγκρούσεις μεταξύ των μη αραβικών φυλών που πλειοψηφούν στην περιοχή (γεωργοί κατά βάση) και του Σουδανικού Ισλαμικού καθεστώτος του Αλ Μπασίρ που υποστηρίζεται από τους εκεί διαμένοντες Άραβες (κτηνοτρόφοι οι περισσότεροι) που είναι μειοψηφία.
Η συνεχιζόμενη βία στην περιοχή ασφαλώς επισκιάσθηκε από τα Τσουνάμι και τις εκλογές στο Ιράκ. Οι σφαγές, οι βιασμοί, το κάψιμο χωριών και οι εκδιώξεις πληθυσμών, είναι τα χαρακτηριστικά της τραγωδίας του Σουδάν στην επαρχία Νταρφούρ. Χιλιάδες άμαχοι Αφρικανικής καταγωγής σκοτώνονται από ομοεθνείς τους Αραβικής καταγωγής, όπως φαίνεται, κάτω από την ανοχή της Κυβερνήσεως του Σουδάν. Οι ξένες χώρες, οι διεθνείς οργανισμοί μόνο με λόγια αναφέρονται στην τραγωδία.
Ο ΟΗΕ δεν μπόρεσε να «δει» τη γενοκτονία, τις μεθοδικές σφαγές και εκκαθαρίσεις που πραγματοποιούν οι κυβερνητικές δυνάμεις του Σουδάν και οι παραστρατιωτικές οργανώσεις που δρουν στην επαρχία εναντίον των μαύρων Αφρικανών κατοίκων της επαρχίας, μη Αραβικής καταγωγής.
Μετά από δύο έτη αφότου άρχισαν οι συγκρούσεις, ο ΟΗΕ κοινοποίησε, την 1-2-2005, την επίσημη έκθεση με την οποία απαλλάσσει την Κυβέρνηση του Σουδάν από τις κατηγορίες της οργανωμένης γενοκτονίας, επιβεβαιώνει όμως ότι εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και μαζικές σφαγές έχουν διαπραχθεί και συστήνει να οδηγηθούν ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου αυτοί που διέπραξαν τα εγκλήματα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να ενεργήσει χωρίς καθυστέρηση κατά των δραστών παραβιάσεως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ζητώντας ταυτόχρονα οικονομικές κυρώσεις κατά του Σουδάν .
Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται ότι ο ΟΗΕ δεν λειτουργεί ως θεματοφύλακας των αρχών δικαίου. Η πολιτική συμψηφισμών που αποτυπώνεται στην έκθεση του ΟΗΕ για το Νταρφούρ αποδείχθηκε ισχυρότερη από το ανθρωπιστικό κίνητρο.
Την τραγωδία του Σουδάν εκμεταλλεύθηκε προεκλογικά ο Πρόεδρος των ΗΠΑ για να πάρει τις ψήφους των αφρο-Αμερικανών όταν ο τότε Υπουργός των Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ μιλώντας σε Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας είχε χαρακτηρίσει για πρώτη φορά «γενοκτονία» τις διώξεις των αραβικών πολιτοφυλακών κατά του μαύρου πληθυσμού στην επαρχία, ορολογία που υιοθέτησε η Αγγλία. Η δήλωση αυτή ήταν εκ του πονηρού και αυτό αποδεικνύεται από το ότι ο ΟΗΕ δεν χαρακτήρισε την τραγωδία στην έκθεσή του ως γενοκτονία, γιατί μια τέτοια προοπτική ήταν εκτός των προθέσεων των χωρών που εμπλέκονται στην Σουδανική κρίση.
Εάν αποδιδόταν ο χαρακτηρισμός γενοκτονία, τότε, το Συμβούλιο Ασφαλείας όφειλε να καλέσει τη διεθνή κοινότητα σε άμεση στρατιωτική παρέμβαση, πράγμα που οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν να εμπλακούν στρατιωτικά στο Σουδάν γιατί έχουν παρα-απλωθεί στρατιωτικά και γι΄αυτό χαρακτηρίζουν την κρίση ως «εσωτερικό αφρικανικό θέμα» που πρέπει να λυθεί από την Αφρικανική Ένωση χωρίς επεμβάσεις τρίτων. Την ίδια άποψη συμμερίζονται η Λιβύη, το Σουδάν, η Αίγυπτος, η Νιγηρία και το Τσαντ.
Η ΕΕ για τους ίδιους με ΗΠΑ λόγους, απορρίπτει τον χαρακτηρισμό της γενοκτονίας αλλά προκρίνει τον όρο «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», όρος που προκαλεί άλλα προβλήματα καθώς αναδύεται η αρμοδιότητα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης το οποίο βέβαια δεν έχει αναγνωρισθεί από τις ΗΠΑ που προτιμούν δικαστήρια τύπου Ρουάντας σε ad hoc βάση. Αν οι ΗΠΑ δεχθούν την αρμοδιότητα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου δεν αποκλείεται να γίνουν δίκες Αμερικανών που ήδη κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου σε διάφορα ανά την υφήλιο μέτωπα της «αυτοκρατορίας»
Σε ότι αφορά την υπόδειξη της έκθεσης του ΟΗΕ για άμεση εφαρμογή κυρώσεων σε βάρος του Σουδάν που προφανώς στοχεύουν τα πετρέλαιά του, εκτιμώ ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστούν κυρώσεις γιατί κάτι τέτοιο ούτε οι ΗΠΑ ούτε η ΕΕ επιθυμούν, επειδή κάτι τέτοιο θα απέτρεπε τις επενδύσεις των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών τους στο Σουδάν. Αυτό προφανώς δεν το επιθυμεί ούτε η Κίνα που εισάγει μεγάλη ποσότητα πετρελαίου από το Σουδάν και ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας μπορεί να ασκήσει βέτο.
Η Σουδανική τραγωδία στην επαρχία Νταρφούρ επιβεβαιώνει το ανθρωπιστικό έλλειμμα στις αποφάσεις του ΟΗΕ για διαχείριση κρίσεων παγκόσμιας εμβέλειας και το περίσσευμα της πολιτικής των συμψηφισμών.
Η εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας καθιστά τις κυβερνήσεις των ισχυρών της γης αδιάφορες για σφαγές, εκτοπισμούς, προσφυγιά, ασθένειες και επιδημίες και γενικά ανθρωπιστικά προβλήματα.