Blog

Η επικράτηση του  Εμμανουέλ Μακρόν στον 2ο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών ήταν τυπική διαδικασία, στο βαθμό που ανθυποψήφιά του, για το ύπατο αξίωμα της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, ήταν η Μαρί Λεπέν.
Στις επινίκιες δηλώσεις του ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, μεταξύ άλλων, ανέφερε:
  «Θα υπερασπιστώ τη Γαλλία, τα ζωτικά της συμφέροντα, την εικόνα της. Θα δεσμευθώ ενώπιόν σας. Θα υπερασπιστώ την Ευρώπη, είναι ο πολιτισμός μας που διακυβεύεται, ο τρόπος μας να είμαστε ελεύθεροι. Απευθύνομαι στα έθνη όλου του κόσμου. (…) Ζήτω η Δημοκρατία, Ζήτω η Γαλλία!».
Ο πολιτικός λόγος του Μακρόν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως τυπικός, αν προέρχονταν από τον χώρο της κεντροδεξιάς ως ένας συνεχιστής της γκωλικής παράδοσης. Ο ίδιος όμως, ήταν μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος και κυβέρνησης, αν και αργότερα αυτοπροσδιορίστηκε ως φιλελεύθερος. Η πολιτική του επανατοποθέτηση, τα «προβλήματα» του κεντροδεξιού υποψηφίου και η κυβερνητική φθορά του σοσιαλιστικού κόμματος τον βοήθησαν σημαντικά να επιλεγεί από τους ψηφοφόρους για τον 2ο γύρο, όπου η παρουσία της Μαρί Λεπέν σηματοδοτούσε την εύκολη εκλογή του στον προεδρικό θώκο. Δύναται λοιπόν να θεωρηθεί η επικράτηση του Μακρόν, ως μια νίκη κατά των κατεστημένων κομμάτων, η οποία δίνει μία νέα πνοή στην Γαλλία και την Ευρώπη. Παράλληλα όμως τόσο οι προεκλογικές, όσο και οι μετεκλογικές τοποθετήσεις του αποτυπώνουν πολιτικές και οικονομικές πρακτικές που δεν ήταν κενοφανείς στην Γαλλία και την Ευρώπη.
Αναμφίβολα στα λεχθέντα του νέου ενοίκου των Ηλυσίων Πεδίων αποτυπώνεται ο διακυβερνητικός του λόγος σχετικά με την πορεία της  ΕΕ, η οποία βιώνει μια πολυεπίπεδη κρίση αμφισβήτησης, απόρροια και της μεταψυχροπολεμικής επιδίωξης μιας όχι ιδιαίτερα προετοιμασμένης και μάλλον πρόωρης προσπάθειας πολιτικής ολοκλήρωσης. Στον δε οικονομικό τομέα οι διαρκώς επαυξημένες απαιτήσεις του όλο και πιο ανταγωνιστικού διεθνοποιημένου οικονομικού συστήματος δεν αφήνουν πολλές επιλογές για συνέχιση παρωχημένων κρατικίστικων λογικών. Ο λόγος του Γάλλου Προέδρου διαπνέεται από ρεαλισμό, συνθήκη εξόχως αναγκαία τόσο για την χώρα του, όσο και για την ΕΕ.
Δίχως αμφιβολία, από το 2010 και μετά,  στον ευρωπαϊκό χώρο η πολιτική ατζέντα έχει αλλάξει και έχει επικεντρωθεί σε ζητήματα, τα οποία κατά τα πρώτα μεταψυχροπολεμικά έτη δεν βρίσκονταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Χαρακτηριστικό είναι το ζήτημα της ασφάλειας. Στην πρόσφατη Διακήρυξη της Ρώμης, την 25η Μαρτίου του 2017, το εν λόγω ζήτημα ιεραρχήθηκε ως βασικός στόχος της Ένωσης κατά την επόμενη δεκαετία˙ πιο συγκεκριμένα διατυπώθηκε η επιθυμία για μια ασφαλή και προστατευμένη Ευρώπη:
 μια Ένωση όπου όλοι οι πολίτες θα αισθάνονται ασφαλείς και θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, όπου τα εξωτερικά μας σύνορα θα είναι ασφαλή, εφαρμόζοντας μια αποτελεσματική, υπεύθυνη και βιώσιμη μεταναστευτική πολιτική που θα σέβεται τα διεθνή πρότυπα• μια Ευρώπη αποφασισμένη να καταπολεμήσει την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα.
Οι πολιτικές ηγεσίες στην Ευρώπη και ο Γάλλος Πρόεδρος αφουγκράστηκαν τις νέες ανάγκες ακόμη και αν δεν συνάδουν με τις κρατούσες, μέχρι πρόσφατα, αντιλήψεις τους. Η άνοδος του λαϊκισμού, εν μέρει, οφειλόταν και στην αρχική δυστοκία ή απροθυμία των πολιτικών ελίτ να συγχρονιστούν με τις νεοπαγείς συνθήκες των ευρωπαϊκών κοινωνικών.
Μεταπολεμικά το Παρίσι διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στην μορφή που έλαβαν οι πολιτικές, οικονομικές  και αμυντικές διεργασίες στην Δυτική Ευρώπη. Η Γαλλία πρωτοστάτησε στην υιοθέτηση συνεργασιακών οικονομικών και πολιτικών δομών, κατάσταση που συνέβαλε στην άμβλυνση των ενδο-ευρωπαϊκών αντιπαραθέσεων, την επιτυχημένη κατάληξη του Ψυχρού Πολέμου καθώς και την ειρηνική μεταψυχροπολεμική μετάβαση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης προς τους δυτικούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς. Η παρούσα συγκύρια είναι εξόχως σημαντική για την ΕΕ˙ αν η εκλογή Μακρόν θεωρηθεί ως οριστική νίκη έναντι των αντι-ευρωπαϊκών τάσεων, τότε αυτές ενδέχεται να επανεμφανιστούν ακόμη πιο έντονες.
Οι προεκλογικές θέσεις και μετεκλογικές δηλώσεις του Μακρόν φαίνεται να βασίζονται σε τρείς άξονες:
•    Την διακυβερνητική προσέγγιση, ως προς την λειτουργία της ΕΕ, η οποία θα την προστατεύσει από νέες μη επαρκώς νομιμοποιημένες από τις κοινωνίες, και πρόωρες, διαδικασίες περαιτέρω ενοποίησης. Ο διακυβερνητισμός ίσως να αποτελεί την αυτεπίγνωση της ΕΕ.
•    Την υιοθέτηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα ανατάξουν την γαλλική οικονομία, θα ενισχύσουν τις αλληλοεξαρτώμενες οικονομίες των κρατών-μελών της Ένωσης και θα εξισορροπηθεί, ως ένα βαθμό, ο σημαίνων οικονομικός ρόλος της Γερμανίας. Η  βελτίωση των οικονομικών συνθηκών συνιστά προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για την συνέχεια του ενοποιητικού εγχειρήματος.
•    Την εμπέδωση συνθηκών ασφάλειας, οι οποίες είναι προαπαιτούμενο κάθε διαδικασίας πολιτικής συγκρότησης. Όσο πιο επισφαλής γίνεται ο κόσμος τόσο οι άνθρωποι έχουν την τάση να αναζητούν κατασφαλίσεις στο οικείο συλλογικό υποκείμενο.
Η εκλογή Μακρόν δημιούργησε ένα κλίμα αισιοδοξίας λόγω της ήττας των αντι-ευρωπαϊκών δυνάμεων. Σίγουρα το γεγονός αποτελεί θετική εξέλιξη όχι μόνο για την γαλλική κοινωνία, αλλά και για την ΕΕ. Προσδοκίες όμως, επιφέρει ο πραγματισμός των δηλώσεών του. Βέβαια τα δύσκολα για τον Γάλλο Πρόεδρο είναι μπροστά, Brexit, σχέσεις με Γερμανία, εσωτερικές μεταρρυθμίσεις…