Blog

Η εθνική ασφάλεια παραδοσιακά εθεωρείτο η προστασία της χώρας κατά των στρατιωτικών απειλών. Σήμερα όμως αυτή η αντίληψη είναι περιοριστική για την έννοια της εθνικής ασφάλειας, η οποία πλέον έχει μία ευρύτερη διάσταση και σύνθετη σημασία και δεν διέπεται μόνον από την πρόσκτηση και χρήση στρατιωτικών δυνάμεων και μέσων. Η αλληλεξάρτηση της εθνικής άμυνας, εξωτερικής πολιτικής, εθνικής οικονομίας, εσωτερικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας αποτελούν το επιστέγασμα της εθνικής ασφάλειας και πρέπει ανάλογα να επιδρούν και στη διαμόρφωση της στρατηγικής της. Αυτός είναι ο γνώμονας που ισχύει τουλάχιστον στις δημοσιοποιημένες συναφείς στρατηγικές (ΗΠΑ, Η.Β., Γαλλία, Αυστραλία κ.ά.). Αξίζει να συγκρατηθεί ότι η δημοσιοποίηση, διαβούλευση, κατά περίπτωση και η συζήτηση στα εθνικά κοινοβούλια, των κυρίων αξόνων, κατέστησε κοινωνούς τους πολίτες για τη στρατηγική κατεύθυνση της χώρας τους και τις επιδιώξεις για την εθνική ασφάλειά της.
Μία πολυδιάστατη Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας θα προσεγγίζει και συγκεφαλαιώνει όλες τις διαστάσεις του πλέγματος οικονομική, αμυντική, εξωτερική πολιτική και πολιτική εσωτερικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας, οι οποίες θα αποτελούν πλέον τις βασικές συνιστώσες της. Θα καθορίζει το πλαίσιο και τις αρχές πολιτικής κατεύθυνσης για την επίτευξη των Αντικειμενικών Σκοπών (ΑΝΣΚ), οι οποίοι εκπληρούμενοι υποστηρίζουν, προστατεύουν και προωθούν τα θεμελιώδη εθνικά συμφέροντα. Κατά κανόνα τα θεμελιώδη εθνικά συμφέροντα συνιστούν τις αδιαπραγμάτευτες βουλήσεις και ανάγκες μιας χώρας, υπό το πρίσμα της εθνικής επιβίωσης, κυριαρχίας και αξιοπρέπειάς της, καθώς και της ασφάλειας και ευημερίας του λαού της, και αποτελούν την ανεξάντλητη πηγή απ’ όπου εκπηγάζουν οι εθνικοί ΑΝΣΚ.
Η εποχή που διανύουμε χαρακτηρίζεται από νέες προκλήσεις, ευκαιρίες και απειλές, με αποτέλεσμα την ταχεία μεταβλητότητα των διακρατικών σχέσεων, της συνεργασίας ή του γεωοικονομικού ανταγωνισμού των κρατών. Οι διαμορφούμενες διεθνείς συγκυρίες επιδρούν στις δυναμικές του περιβάλλοντος ασφαλείας, επηρεάζουν καθοριστικά την αρχιτεκτονική του και διαχρονικά λειτουργούν είτε ωφελιμιστικά είτε επιβαρυντικά στην πορεία ανάδειξης ή επικράτησης των κρατών.
Μέσα σε αυτό το στρατηγικό περιβάλλον τα κράτη επιχειρούν με επιδέξιες πολιτικές, εντός του πλαισίου της Στρατηγικής για την Εθνική τους Ασφάλεια, να μεγιστοποιήσουν το γεωπολιτικό τους κεφάλαιο ή κατ’ ελάχιστον να περιορίσουν ενδεχόμενες απώλειες.
Η βαθιά οικονομική κρίση που βιώνει η Ελλάδα επιδρά αρνητικά σε μεμονωμένους ή αλληλοκαλυπτόμενους τομείς του εθνικού της ενδιαφέροντος. Αυτή η δημιουργούμενη αλληλεπίδραση, η γεωγραφική μας θέση και οι εξελίξεις στην εγγύς και ευρύτερη περιοχή του εθνικού μας ενδιαφέροντος, συνηγορούν υπέρ μιας επαναπροσέγγισης της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας. Η διασύνδεση των βασικών συνιστωσών του όλου πλέγματος άμυνα-ασφάλεια-οικονομία-διπλωματία θα παρέχει τους ΑΝΣΚ στη χάραξη της εξωτερικής, οικονομικής, αμυντικής πολιτικής, καθώς και αυτής για την εσωτερική ασφάλεια και πολιτική προστασία, ώστε η επίτευξή τους να υποστηρίζει, προστατεύει και προωθεί τα εθνικά μας συμφέροντα, μέσω πολιτικών, οικονομικών, διπλωματικών, στρατιωτικών και πληροφοριακών μέσων.
Εξυπακούεται ότι η εφαρμογή της νέας Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας απαιτεί συνοχή δράσεων και σύζευξη προσπάθειας όλων των αρμοδίων υπηρεσιών και φορέων, υπό ενιαίο συντονισμό και έλεγχο, προκειμένου να εκπληρωθούν οι αντικειμενικοί σκοποί κάθε βασικής συνιστώσας της. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των επιμέρους αποτελεσμάτων των υπηρεσιών εάν αυτές δρούσαν μεμονωμένα.
Προς τούτο η σύσταση ένα νέου συλλογικού κυβερνητικού οργάνου, του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ)1, θα ενσωματώσει τη σύγχρονη αντίληψη στρατηγικού συντονισμού και ελέγχου και θα εξυπηρετήσει την εφαρμογή της νέας στρατηγικής. Η κεντρική διεύθυνση και ο έλεγχος για τον συντονισμό στην πρόληψη, αντιμετώπιση και διαχείριση ειδικών καταστάσεων και κρίσεων, προαπαιτεί αναθεώρηση του πλαισίου υπαγωγής, αρμοδιοτήτων, οργάνωσης και λειτουργίας υπηρεσιών, συμβουλίων, συντονιστικών επιτροπών, κέντρων επιχειρήσεων κ.λπ. με αλληλοκαλυπτόμενα έργα και αρμοδιότητες.
Η Ελλάδα δύναται να αναδυθεί, να ενεργοποιήσει δυνάμεις ληθαργούσες και να διασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα στο σύγχρονο «γεωπολιτικό γίγνεσθαι».

1. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 30/4/2016 «Σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας» του Π. Χηνοφώτη.