Blog

ΑΤΖΕΝΤΑ
Δαπάνες, Μέση Ανατολή, Μετανάστευση και Ναρκωτικά
Η «ανάγκη» για αύξηση των στρατιωτικών δαπανών κάθε χώρας – μέλους στο πλαίσιο της «ρωσικής επιθετικής πολιτικής» είναι από τα σημαντικά θέματα της ατζέντας τα οποία επισήμανε ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον στην προσκλητήρια επιστολή που έστειλε στους ομολόγους του στη Συμμαχία. Το Αφγανιστάν όπου οι στρατιωτικές δυνάμεις βρίσκονται, τυπικά, υπό τη σημαία του ΝΑΤΟ, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και το νέο μεταναστευτικό ρεύμα που δημιούργησε, οι «κίνδυνοι για την ειρήνη και την ασφάλεια των λαών» από χώρες που είναι σε εμφύλιο πόλεμο, τα ναρκωτικά και η ηλεκτρονική κατασκοπεία είναι μερικά από εκείνα που θα συζητηθούν και με τους ηγέτες κρατών εκτός ΝΑΤΟ.

Η ψυχροπολεμική ρητορεία επιστρέφει!
Με καλυπτόμενο αντιρωσικό χρώμα η συγκέντωση 65 ηγετών στην Ουαλία
Γράφει ο Στάθης Ευσταθιάδης
Πανηγυρικό χαρακτήρα με προβεβλημένο συμβολισμό και μόλις καλυπτόμενο αντιρωσικό χρώμα έχει η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή στην Ουαλία. Εχουν προσκληθεί και θα παραστούν 40 και πλέον ηγέτες από χώρες οι οποίες δεν ανήκουν στην Ατλαντική Συμμαχία, σε μια επίδειξη της ενότητας και της δύναμης της Δύσης αλλά και των προθέσεων του ΝΑΤΟ να επεκταθεί και σε γεωγραφικές περιοχές πέραν εκείνων που καθορίζει ο ιδρυτικός χάρτης του – στον ειρηνο-ινδικό χώρο. Μαζί με τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που ανήκουν στο ΝΑΤΟ θα αποτελέσουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση ηγετών τα τελευταία 30 χρόνια.
Η κρίση στην Ουκρανία και οι επιπλοκές της -θα συζητηθούν στο περιθώριο της διάσκεψης-, η ένταση των σχέσεων της Ουάσιγκτον με τη Ρωσία, τα ρωσικά αντίμετρα στο εμπάργκο που εφαρμόζει η ΕΕ και ο υποδαυλιζόμενος πανικός ο οποίος έχει καταλάβει τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία από την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία ήταν το ‘μάννα εξ ουρανού’ στο ΝΑΤΟ, στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε δύο-τρεις ευρωπαϊκές χώρες για να αναζωογονήσουν την Ατλαντική Συμμαχία η οποία έχασε τον λόγο ύπαρξης από την ημέρα που ο Ψυχρός Πόλεμος τερματίστηκε.
Με την παρότρυνση της Ουάσιγκτον, οι τρεις χώρες της Βαλτικής (Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία) και η Πολωνία δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα. Ο εσθονός πρόεδρος Τοόμας Ιλβες δήλωσε την περασμένη Κυριακή ότι ‘δεν μπορεί να αποκλείσει’ ρωσική επίθεση στη χώρα του και ο πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τασκ ζήτησε από το ΝΑΤΟ ‘συγκεκριμένα μέτρα (…) ουσιαστικής βοήθειας‘ σε περίπτωση κρίσης.
Η απάντηση, από τον Γενικό Γραμματέα Αντερς Φαγκ Ράσμουσεν, ήταν άμεση. Το ΝΑΤΟ, δήλωσε, «σχεδιάζει» τη δημιουργία νέων μόνιμων βάσεων στην Ανατολική Ευρώπη καθώς και τη συγκρότηση «επίλεκτης μονάδας ταχείας επέμβασης» ώστε να γνωρίζει εκ των προτέρων «ο επιτιθέμενος» ότι θα συναντήσει δυνάμεις από όλο το ΝΑΤΟ. Και πρόσθεσε: «Οι ανατολικοί σύμμαχοί μας θα ικανοποιηθούν όταν δουν ότι ένα νέο ΝΑΤΟ είναι σε ετοιμότητα». Η διάσκεψη κορυφής του Νιούπορτ θα διαμορφώσει το ανάλογο κείμενο.
Η δημιουργία «μόνιμων βάσεων» του ΝΑΤΟ στην Πολωνία και στις χώρες της Βαλτικής – παλαιός και μόνιμος στόχος της Ουάσιγκτον – προκαλεί προβλήματα και οπωσδήποτε θα εντείνει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις της Δύσης με τη Μόσχα. Η Γερμανία δεν φαίνεται πρόθυμη να υποστηρίξει το σχέδιο και ήταν η Ανγκελα Μέρκελ η οποία επισήμανε αυτή τη διαφωνία στους Βορειοευρωπαίους κατά τη διάσκεψή τους στις αρχές Αυγούστου στη Λετονία.
Ακόμη εντονότερη είναι η διαφωνία της Γερμανίας. Οπως και άλλων κρατών-μελών, για την «αναβάθμιση» της αμερικανικής αντιπυραυλικής «ασπίδας» ώστε «να καλύπτει πλήρως τη Ρωσία». Φυσικά πρόκειται για αστειότητες, επειδή η «ασπίδα» δημιουργήθηκε και άρχισε να τοποθετείται στην Πολωνία όχι για να ελέγχει την πυραυλική δραστηριότητα της Βόρειας Κορέας, όπως ισχυρίζονται οι Αμερικανοί, αλλά για να παρακολουθεί τη στρατιωτική μηχανή της Ρωσίας.
«Επί σειρά ετών βεβαιώναμε τη Ρωσία ότι το αντιπυραυλικό σύστημα δεν κατευθυνόταν στη χώρα τους. Πώς θα τους πούμε τώρα για τις αλλαγές στόχου;» εξηγούσε στο Βερολίνο κυβερνητική πηγή τη γερμανική αντίδραση. Ωστόσο το ΝΑΤΟ δεν δείχνει να υποχωρεί. Αξιωματούχος της Συμμαχίας δήλωσε την περασμένη Τετάρτη ότι το ζήτημα «οπωσδήποτε θα συζητηθεί σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις ηγετών αλλά και στο περιθώριο της διάσκεψης» και προεξόφλησε ότι ο πρόεδρος Μπαρόκ Ομπάμα και ο πολωνός πρωθυπουργός θα φέρουν το ζήτημα στις συναντήσεις τους.
Μέσα σε αυτό το κλίμα η Φινλανδία και η Σουηδία ανακοίνωσαν ότι «σχεδιάζουν μια πιο στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ» και ότι θα συνάψουν μια συνθήκη για να έχουν στρατιωτική βοήθεια από τη Συμμαχία σε περίπτωση «έκτακτης κατάστασης». Η σουηδή υπουργός Αμυνας Κάριν Ενσιρεμ δήλωσε ότι οι δύο χώρες δεν ζητούν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, θα ήθελαν όμως την «ουσιαστική συνδρομή του» σε περίπτωση «καταστροφών και απειλής της ασφάλειάς τους».

ΜΈ 10,000 άνδρες από Στρατό, Ναυτικό και Αεροπορία
Το ΝΑΤΟ ετοιμάζει Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης στην Ανατολική Ευρώπη
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΛ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
Ενα Σχέδιο Ταχείας Αντίδρασης (Readiness Action Plan – RAP) με σκοπό τη γρήγορη ανάπτυξη δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη και προφανή στόχο την αντιμετώπιση μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας αναμένεται να υιοθετηθεί από τους Συμμάχους στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί την προσεχή Πέμπτη και Παρασκευή (4-5 Σεπτεμβρίου) στην Ουαλία.
Από ελληνικής πλευράς, το παρών θα δώσουν ο πρωθυπουργός Ανιώνης Σαμαράς, ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Δημήτρης Αβραμόπουλος. Οι τρεις άνδρες δεν θα έχουν αυτή τη φορά να ασχοληθούν με το θέμα των Σκοπίων. Ωστόσο οι νατο¬ρωσικές σχέσεις και η εξέλιξή τους θα μπορούσαν να επηρεάσουν την Αθήνα που πορεύεται μεταξύ των δύο «γεωπολιτικών τεκτονικών πλακών».
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις, το RAP θα εσπάζει κυρίως στο θέμα της συλλογικής άμυνας, όπως αυτή προβλέπεται από το περίφημο Αρθρο 5 της Συμμαχίας. Οπως «Το Βήμα» πληροφορείται, τα νατοϊκά σχέδια μιλούν για τη δημιουργία μιας νέας Διακλαδικής Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης, με αυξημένη ετοιμότητα, σε συνδυασμό με την εγκαθίδρυση μιας μονάδας Διοίκησης και Ελέγχου (Command and Control) για την κάλυψη των ανατολικοευρωπάίκών χωρών (Πολωνία, Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Βουλγαρία, Ρουμανία).
Αυτό το διακλαδικό σώμα (Joint Expeditionary Force – JEF) θα περιλαμβάνει δυνάμεις του στρατού ξηράς, του Ναυτικού και της Αεροπορίας. Αναμένεται δε σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες να αριθμεί ως και 10.000 άνδρες. Στην παρούσα φάση και ενώ οι προετοιμασίες εν όψει της Συνόδου στην Ουαλία συνεχίζονται πυρετωδώς, ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στη νέα δύναμη έχουν εκφράσει η Βρετανία, η Λετονία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Νορβηγία και η Δανία. Δεν αποκλείεται δε να συμμετάσχει και ο Καναδάς, μία χώρα που τηρεί σκληρή στάση εναντίον της Μόσχας λόγω της μεγάλης ουκρανικής διασποράς στο έδαφος του. Η νέα διακλαδική δύναμη θα μπορεί να αναπτύσσεται πολύ γρήγορα, εφόσον χρειαστεί, και θα πραγματοποιεί συχνές ασκήσεις στο έδαφος των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.
Ουσιαστικά, με τις επιλογές αυτές, το ΝΑΤΟ θα επιδιώξει να αυξήσει τη φυσική παρουσία του στην Ανατολική Ευρώπη, χωρίς να παραβιάζει, όσο αυτό είναι δυνατό, το πνεύμα και το γράμμα της Founding Act του 1997 με τη Ρωσία. Σε αυτήν γίνεται αναφορά στην αποφυγή στάθμευσης μόνιμων (permanent) νατοϊκών δυνάμεων στην άλλοτε περιοχή του σοβιετικού μπλοκ και συμφωνήθηκε πριν από την πρώτη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς.
ΟΙ ίδιες επιλογές θαεπιτρέψιυν όμως μια «συνεχή» (continuing) παρούσα σε εκ περιτροπής βάση (rotational basis) που θα καλύπτει μια «ευρύτερη έννοια μόνιμης παρουσίας» σύμφωνα με έκφραση ανώτερου στελέχους της Συμμαχίας που μίλησε στο «Βήμα» υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο θα είναι παρών στην Ουαλία, όπου θα συνεδριάσει σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Αθήνα εξετάζει το ενδεχόμενο να συνδράμει τα νατοϊκά σχέδια με τρεις τρόπους (ναυτική συνοδεία των αμερικανικών πολεμικών πλοίων Aegis, αποστολή επιτελών, παραχώρηση της βάσης του Ακτίου για αεροσκάφη AWACS). Σε ό,τι αφορά δε την παροχή βοήθειας προς το Κίεβο, δεν έχουν ακόμη ληφθεί οριστικές αποφάσεις. Εξετάζονται διάφορα σενάρια, όπως π.χ. η χρηματική συνεισφορά σε κάποιο από τα ειδικά ταμεία (trust funds) ή ενδεχομένως η εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτικών. Η ουκρανική κρίση και οι επιπτώσεις της έχουν διχάσει τους Συμμάχους με έναν τρόπο που ακολουθεί το μοτίβο «Παλαιάς» και «Νέας Ευρώπης»: τα δυτικοευρωπαϊκά κράτη-μέλη δεν επιθυμούν πλήρη ρήξη των σχέσεων με τη Μόσχα, ενώ τα ανατολικοευρωπάίκά επιθυμούν μια πιο ενεργό και δυναμική απάντηση στις ρωσικές κινήσεις.