Blog

Το αρχικό κείμενο με τίτλο «Η Εθνική Συνεννόηση Αυξάνει τη Διαπραγματευτική μας Ισχύ» αναρτήθηκε στη στήλη «Επί του Πιεστηρίου» της ιστοσελίδας της ΝΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ στις 11 Ιουνίου 2015 και ενώ ήταν σε εξέλιξη οι προσπάθειες Ελλάδος και εταίρων για επίτευξη της επικαλούμενης «έντιμης» συμφωνίας για την οικονομική διάσωση της πρώτης και παραμονή της στην Ευρωζώνη. Το άρθρο παρουσίαζε έκδηλη την αγωνία για μια ύστατη προσπάθεια εθνικής ενότητας και συνεννόησης για επίτευξη του αυτονόητου: την αύξηση της διαπραγματευτικής μας ικανότητος για επίτευξη μιας θετικής λύσεως.
Σήμερα, 40 μέρες μετά και με τις εξελίξεις να τρέχουν ραγδαία ευελπιστούμε στην ολοκλήρωση της συμφωνηθείσας με τους εταίρους μας λύσεως, στην ορθή και δίκαιη εφαρμογή της και κυρίως στην αποτελεσματικότητα της για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Δεν επιθυμώ αλλά ούτε είμαι και ο κατάλληλος για να σχολιάσω την πορεία των διαπραγματεύσεων ούτε τις ενέργειες των εμπλεκομένων. Ούτε επίσης είμαι σε θέση να κρίνω αν η επιλεγείσα λύση, μεσοπρόθεσμα και κυρίως μακροπρόθεσμα, εξασφαλίζουν την οικονομική ανόρθωση και οικονομική σωτηρία της χώρας. Θεωρώ όμως ότι η παραμονή στη ευρωζώνη την παρούσα χρονική περίοδο εξασφαλίζει κάποιες ευρύτερες εγγυήσεις και ευκαιρίες πέραν των στενών οικονομικών πεδίων.
Είναι γεγονός ότι τις πρόσφατες ημέρες, ο ελληνικός λαός βίωσε εναλλασσόμενες καταστάσεις ενθουσιασμού και αβεβαιότητος, θυμού και απογοήτευσης καθώς και γνώρισε πρωτόγνωρες διαδικασίες στην καθημερινότητα του. Η εναλλαγή ελπίδος και απελπισίας καθρεπτίζεται καθημερινά στα δελτία ειδήσεων με τον ελληνικό λαό να έχει αποκτήσει μια παθητική στωικότητα κουρασμένος από τα πισωγυρίσματα και παλινωδίες των κυβερνώντων και τις κορώνες των αντιπολιτευομένων. Ο αρχικός  μετεκλογικός και μετα-δημοψηφισματικός ενθουσιασμός έχουν υποχωρήσει δίνοντας τη θέση τους σε μια αβεβαιότητα για την αποτελεσματικότητα της επιλεγείσας λύσεως και της δυνατότητας ατομικής επιβίωσης στη λαίλαπα των νέων μέτρων. Συγχρόνως εξακολουθούν να «κονταροχτυπιούνται» οι φανατικοί υποστηρικτές των δύο ακραίων λύσεων (συμφωνία πάση θυσία έναντι χρεοκοπίας και εξόδου από την ευρωζώνη). Εγκλωβισμένη όμως στο διαπραγματευτικό μαραθώνιο, η ελληνική οικονομία ασφυκτιά και χιλιάδες επιχειρήσεις οδηγούνται στη χρεοκοπία ή τον μαρασμό με τα ανάλογα αποτελέσματα και στη ανεργία. Η ελληνική κρίση συγκεντρώνει την προσοχή όλων των οικονομικών οργανισμών και ειδικών με αντικρουόμενες τοποθετήσεις και διαφορετικές προσεγγίσεις και προτάσεις. Σε τελευταία ανάλυση μόνο ο χρόνος θα αποδείξει ποια πλευρά είχε δίκαιο και η κρίση αυτή θα αποτελέσει αντικείμενο μελέτης, διδασκαλίας και εκπόνησης διδακτορικών για τα επόμενα έτη.
Μεσούσης όμως της κρίσεως είναι δυνατόν να εξάγουμε ορισμένα συμπεράσματα τα οποία και οφείλουμε να λάβουμε υπόψη αφενός στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις και αφετέρου στη διευθέτηση βασικών πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών θεμάτων.
Η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της παγκόσμιας οικονομίας (με όλες τις παθογένειες της) αποτελεί το βασικό στοιχείο που θα επιτρέψει το σχεδιασμό των εν συνεχεία κινήσεων μας σε ρεαλιστικές βάσεις. Οι παθογένειες και αδικίες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος δεν θα επιλυθούν με τη δική μας εξέγερση και «αυτοκτονία» αλλά μόνο μέσω μιας σταδιακής και καλά μελετημένης και πολύπλευρης προσπάθειας από συνεργαζόμενα μέλη του συστήματος που θα επιδιώξουν τον προσεταιρισμό και ορισμένων δυνατών παικτών. Αντίστοιχα συμπεράσματα ανάγονται και σχετικά με τη συμμετοχή μας σε διεθνείς οργανισμούς στους οποίους η ομοφωνία λήψεως αποφάσεων αποτελεί ασφαλιστική δικλείδα της εθνικής μας πολιτικής με την προϋπόθεση ότι δεν καθίσταται όργανο συνεχούς και αδικαιολόγητης αντιπαράθεσης επί παντός θέματος με βάση ιδεολογικά και όχι εθνικά κριτήρια και συμφέροντα. Με αυτά τα δεδομένα μπορούμε να αντιληφθούμε τα όρια των ελιγμών μας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και να απογαλακτιστούμε από τις εμμονές της εθνικής μοναδικότητας μας και της συνεχούς και ίσως γραφικής επίκλησης της πολιτισμικής και ιστορικής μας συνεισφοράς.
Επιπρόσθετα πρέπει να αντιληφθούμε τις δικές μας διαχρονικές επιλογές και σφάλματα που μας οδήγησαν στη συσσώρευση τεραστίου χρέους χωρίς παράλληλα να κατορθώσουμε να συγκροτήσουμε τις αναγκαίες θεσμικές και κρατικές υποδομές. Η κατασπατάληση κοινοτικών κονδυλίων και υπερπροσφορά δανείων (φυσικά με ευθύνη και των δανειστών) οδήγησαν όχι μόνο στη συρρίκνωση κάθε παραγωγικής διαδικασίας αλλά και στην επικράτηση μιας κουλτούρας εύκολου πλουτισμού σε περιβάλλον διαφθοράς και ανομίας. Καίρια ευθύνη βαρύνει τον πολιτικό κόσμο αλλά και το σύνολο της κοινωνίας που ανεχθήκαμε την κατάσταση και ενίοτε παρασυρθήκαμε στον άκρατο καταναλωτισμό και τη γενικότερη  αδιαφορία υπό τις ευλογίες των σημερινών εταίρων και επικριτών μας.
Μόνο έχοντας αντιληφθεί την πραγματικότητα και τις συνολικές μας ευθύνες μπορούμε να κατανοήσουμε την πραγματική δύναμη που μας παρέχει η σημερινή ευνοϊκή γεωπολιτική κατάσταση και θέση μας με τη βασική προϋπόθεση της εθνικής σύμπνοιας στην προσπάθεια εξόδου από την κρίση. Μπορούμε άραγε να διανοηθούμε τα θετικά αποτελέσματα που θα είχαμε καταγράψει αν οι πολιτικοί μας ταγοί είχαν διαπραγματευτεί εξ αρχής την ανόρθωση της χώρας συνεργαζόμενοι με συνέπεια, τόλμη και χωρίς μικροπολιτικές σκοπιμότητες και εγωισμούς;
Έστω και την ύστατη στιγμή (κουραστικός πλέον ο προσδιορισμός της ύστατης στιγμής) υπάρχει ο χρόνος για μια εθνική συνεννόηση και προσπάθεια. Ειδικά σήμερα που γίνεται κατανοητή η διάκριση μεταξύ ευκταίου και εφικτού και συνειδητοποιούμε τα όρια των δυνατοτήτων μας και των ελιγμών μας αλλά και τις συνέπειες των επιλογών μας. Η κοινωνία μας με πρωτοφανή ψυχραιμία και καρτερία έχει εκφράσει τις πολιτικές επιλογές της (Ιανουάριος 2015) και παρά τα διφορούμενα ερωτήματα και αμφίσημες απαντήσεις (Ιούλιος 2015) έχει επιλέξει τους βασικούς προσανατολισμούς για το μέλλον της χώρας και την κοινή πορεία με την Ευρώπη. Απομένει στον πολιτικό κόσμο να αναλάβει τις ευθύνες του και να εργαστεί έστω για μια και μοναδική φορά μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και ιδεοληψίες. Είναι αλήθεια ότι πρωτόγνωρα ψήγματα συνεννόησης έχουν διαφανεί με καθυστέρηση και προ της τραγικότητος των στιγμών. Έχει γίνει κατανοητό ότι η επιλογή οποιαδήποτε λύσεως έχει κόστος και σήμερα έχει επιλεγεί η συνομολόγηση μιας σκληρής συμφωνίας που θα απαιτήσει όμως και την ειλικρινή υλοποίηση της.  Κάθε λύση έχει κόστος και συνέπειες τις οποίες επιμερίζεται ο απλός λαός. Τουλάχιστον, ο πολιτικός κόσμος επιβάλλεται να του προσφέρει την πεποίθηση της ελπίδας εξόδου από την κρίση και της ανόρθωσης μέσω μιας ειλικρινούς συναινετικής προσπάθειας και κυρίως μέσω της δίκαιης κατανομής των βαρών και μιας ηθικής και σεμνής συνεργατικής διακυβέρνησης. Σε μια τέτοια συστράτευση εκτιμώ ότι θα υπάρξει πιο θετική ανταπόκριση και εκ μέρους των δανειστών και εταίρων μας που πρωτίστως (δυστυχώς) επιδιώκουν την εξασφάλιση των κεφαλαίων και κερδών τους και δευτερευόντως τη σταθερότητα του ευρωπαϊκού προβληματικού οικοδομήματος.