25/9/2016. Μία (ακόμα) σημαντική διαπραγμάτευση
Στις 14 Σεπτεμβρίου υπεγράφει μνημόνιο συνεργασίας (MoU) μεταξύ της ΔΕΗ καιτης κινεζικής CMEC (η οποίο είναι μέλος της ελεγχόμενης κατά 100% από το κινεζικό κράτος SINOMACH), το οποίο αφορά στην κατασκευή νέου Ατμοηλεκτρικού Σταθμού (ΑΗΣ) ισχύος 450 MW στη Φλώρινα με την επονομασία «Μελίτη ΙΙ». Η μονάδα αυτή θα προστεθεί στον ήδη υπάρχοντα ΑΗΣ «Μελίτη Ι» και θα ενσωματώνει όπως και η πρώτη, υψηλές προδιαγραφές τόσο ενεργειακής αποδοτικότητας όσο και ελέγχου ρύπων.
Η παραγωγή ενέργειας από τη ΔΕΗ στην περιοχή της Φλώρινας φαίνεται να είναι (επιεικώς) ιδιαίτερα πολύπλοκη. Η κατασκευή του ΑΗΣ «Μελίτη ΙΙ» είχε προγραμματιστεί αρκετά χρόνια (είχε δημοπρατηθεί το 2009) αλλά δεν είχε καταστεί δυνατή κυρίως για οικονομικούς λόγους. Η τροφοδοσία με καύσιμο (λιγνίτη) του ΑΗΣ «Μελίτη Ι» ή οποία ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2003 και αποτελεί την πλέον σύγχρονη λιγνιτική μονάδα της χώρας είχε σχεδιαστεί να γίνεται από τα ορυχεία της Βεύης και της Αχλάδας. Τα ορυχεία αυτά, κυρίως λόγω διαφωνιών μεταξύ του δημοσίου και των εταιρειών οι οποίες είχαν αναλάβει την εκμετάλλευση τους παρέμειναν επι σειρά ετών κλειστά. Μόλις τον Ιούλιο του 2016 επαναλειτούργησε αυτό της Αχλάδας (ιδιοκτησίας Κ/ξίας ΤΕΡΝΑ και ΑΚΤΩΡ από το 2013), ενώ το 2004 τα προβλήματα τροφοδοσίας σε λιγνίτη οδήγησαν στη διάνοιξη του ορυχείου Κλειδιού, το οποίο όμως παραμένει κλειστό από το 2008. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η τροφοδοσία του «Μελίτη Ι» από το ορυχείο Αμύνταιου (νοτιότερα στην περιοχή) ή με εισαγόμενο λιγνίτη από τη Βουλγαρία ή άλλων προελεύσεων.
Το ΜοU το οποίο υπεγράφει προβλέπει την συγκρότηση ομάδας εργασίας ή οποία θα εξετάσει τις οικονομικές πτυχές του έργου και εφόσον αυτό αποδεικτεί βιώσιμο, τότε θα συσταθεί κοινή εταιρεία από τη ΔΕΗ, τη CMEC, την ΑΚΤΩΡ και την ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ χωρίς να αποκλείεται και η συμμετοχή άλλων εταιρειών. Τα ποσοστά τα οποία θα κατέχει ο κάθε εταίρος δεν έχουν ακόμα καθοριστεί, αλλά η νέα αυτή εταιρεία θα έχει υπό τον έλεγχο της τον υπάρχοντα ΑΗΣ «Μελίτη Ι» (παραχώρηση από τη ΔΕΗ), το λιγνιτωρυχείο Κλειδί(παραχώρηση από τη ΔΕΗ), τα ορυχεία της Βεύης και της Αχλάδας (παραχώρηση από τη ΔΕΗ και την Κ/Ξ ΤΕΡΝΑ και ΑΚΤΩΡ) και φυσικά τον νέο ΑΗΣ «Μελίτη ΙΙ». Ως εκ τούτου, εφόσον στο νέο σχήμα οι Κινέζοι κατέχουν το πλειοψηφικό πακέτο, θα ελέγχουν εξ ολοκλήρου την παραγωγή (συμπεριλαμβανομένης και την εξόρυξης) ενός ποσοστού της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, καθώς και μέρος των πλούσιων αποθεμάτων λιγνίτη της Δυτικής Μακεδονίας.
Η εταιρία CMEC έχει εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον και δραστηριότητα για τη συμμετοχή ή τον έλεγχο μονάδων παραγωγής ενέργειας στα Δυτικά Βαλκάνια. Το Νοέμβριο του 2013 η Σερβία υπέγραψε σύμβαση με τη CMEC για την κατασκευή μία νέας λιγνιτικής μονάδας παραγωγής ενέργειας ισχύος 350 MW στο Kostolac στη Βορειοανατολική Σερβία. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί με δάνειο ύψους 680 εκατομμυρίων ευρώ από την κινεζική τράπεζα ExIm. Στο Μαυροβούνιο η CMEC είχε υποβάλει προσφορά στο διεθνή διαγωνισμό για την κατασκευή μονάδας παραγωγής ενέργειας άνθρακα στο μοναδικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας με άνθρακα στην περιοχή Pljevlja, στον οποίο τελικά πλειοδότησε η τσεχική εταιρεία Škoda Praha.
Η υπογραφή του ανωτέρου μνημονίου συνεργασίας χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από κάθε πλευρά των ελληνικών ΜΜΕ αλλά και των σχετικών φορέων. Δικαίως, έως ένα σημείο. Δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι οι επενδύσεις (Foreign Direct Investments -FDI) τις οποίες αναμένουμε (εδώ και δεκαετίες) ως μάνα εξ ουρανού συνεπάγονται εκτός από εισροή κεφαλαίων στην πραγματική οικονομία, εμπιστοσύνη, θέσεις εργασίας και άλλα πολύ ωραία και επιθυμητά και ιδιοκτησία από ξένα κεφάλαια, ή κράτη μέρους των εθνικών υποδομών και του εθνικού πλούτου. Αυτή είναι η παγκόσμια πρακτική και ίσως ο μοναδικός δρόμος ο οποίος μας απέμεινε. Κανένα πρόβλημα. Όμως εδώ η κάθε διαπραγμάτευση είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Εχτές ήταν με τη COSCO, σήμερα με την CMEC, αύριο και μεθαύριο με άλλες πολυεθνικές οι οποίες αποζητούν τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Λογικό και θεμιτό. Όπως λογική και θεμιτή είναι η σκληρή και βασικά η ικανή διαπραγμάτευση από μεριάς μας. Μία επένδυση μπορεί να κινείται από μία οικονομική επέκταση με αποικιοκρατικά χαρακτηριστικά, μέχρι μία win-win συμφωνία με εξαιρετικά οφέλη από το κράτος υποδοχής. Από τους διαπραγματευτές μας εξαρτάται.