Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
- Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Η χρυσή τομή ανοίγει ένα απλό, αλλά τεράστιας σημασίας βήμα. Ενώ μιλάμε για διαίρεση ενός ευθυγράμμου τμήματος σε δυο άνισα μέρη αναζητούμε στην πραγματικότητα την επίλυση του προβλήματος της αρμονικής σύνθεσης δύο τμημάτων σε ένα όλο, ήτοι να συνδέσουμε τρία μεγέθη ( άρα πλήθος) με ένα λόγο σταθερό! Ουσιαστικά με την αναλογία του χρυσού μέσου συνθέτουμε αρμονικά τρία μεγέθη ήτοι τα δύο μέρη και το ολόκληρο. Η απαρχή τακτοποίησης της αταξίας. Ο αριθμός τρία είναι το κατώφλι του πλήθους. Τα συνδέουμε με σταθερό λόγο. Εδώ έγκειται και η μαγική της δύναμης της χρυσής αναλογίας! Η χρυσή τομή είναι διαίρεση, αλλά ουσιαστικά έχει τη δυνατότητα αρμονικής σύνθεσης. Δηλαδή συνιστά μια άρμοση, διευθέτηση, σύνδεση .
Οι ιδιότητες της χρυσής τομής προκαλούν μια διαρκή έκπληξη με θαυμάσια αποτελέσματα:
- Είναι άρρητος αριθμός. Ο πιο άρρητος από όλους του άρρητους αριθμούς. Ήτοι 1,618339887 49894….Ακολουθούν περισσότερα από …έξι εκατομμύρια δεκαδικά ψηφία! Δεν είναι τυχαίο ότι ο κόσμου μας έχει ως αρχική και βασική σχέση δόμησης τη θεία χρυσή αναλογία!
- Συνιστά μια μετρητική αναλογία, ώστε ο άνθρωπος να αναγνώσει και να κατανοήσει την τάξη μια ισομετρικής απεραντοσύνης του Κόσμου, που τον περιβάλλει. Τα μέρη είναι ευδιάκριτα στο ρόλο που τους ανήκει αλλά ταυτόχρονα διατηρείται η αρμονική σύνθεση του όλου.
- Όλες οι μορφές που δημιουργούνται με την χρυσή αναλογία έχουν γίνει με το ελάχιστο δυνατό «υλικό», αλλά έχουν το καλύτερο αποτέλεσμα, από πλευράς στερεότητας και απόδοσης.
- Η αρμονική σύνδεση των μερών με το όλο, συμβάλλει στην επαύξηση των ιδιοτήτων των μερών, έτσι δημιουργείται μια ενεργειακή πλησμονή και αναδύονται νέα χαρακτηριστικά.
- Δημιουργείται μια ισομετρική ομογενοποίηση. Η αποτελεσματικότερη αναλογία αυτο-ομοιότητας, δηλαδή η επανάληψη μιας σταθερής συμμετρίας σε όλες τις κλίμακες.
Συμπερασματικά: Ο απώτερος σκοπός της χρυσής τομής είναι η διαίρεση σε αρμονικά μέρη, που συναποτελούν την ενότητα. Ήτοι, ενοποιεί μέρη και σύνολο, όπως καμία άλλη αναλογία.
Η «χρυσή σύνθεση» είναι σύνθεση ανάγκης για μη έλλογα όντα. Για τον άνθρωπο είναι η σύνθεση αρμονίας προς επίτευξη ανώτερων των ατομικών στόχων και σκοπών. Είναι η πιο άρτια σύνθεση, όπου κανένα στοιχείο δεν μπορεί να αφαιρεθεί, χωρίς να διαταραχθεί το όλον, σε κάποιο ανάλογο βαθμό. Άρτιο σχέδιο είναι εκείνο που το κάθε μέλος έχει την αρμόζουσα θέση του και από την ολιστική αρμονία αναδύονται νέες ιδιότητες. Έτσι από τα μικρο-σωματίδια και τα άτομα συντίθενται μόρια και οργανικές συνθέσεις αυτο-οργανούμενες σε ποικίλες μορφές και με ποικίλες ιδιότητες. Το θαύμα της ζωής αναδύεται από τη σύνθεση, όταν συντρέξουν άπειρες συνιστώσες και κατάλληλες συνθήκες. Το θαύμα της συνειδητότητας, δηλαδή, η ανθρώπινη υπόσταση, αναδύεται από την πλέον ολοκληρωμένη αρμονική σύνθεση της φύσης που είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος.
Καταπληκτικές οι μαθηματικές και γεωμετρικές ιδιότητες της χρυσής τομής, αλλά ποτέ δεν θα είχε λάβει τόσο μεγάλη συμμετοχή στη ζωή του ανθρώπου εάν δεν είχε πολύ ευρύτερες επιρροές. Βεβαίως η πρώτη θεώρησή της υπήρξε αισθητικής φύσεως. Το κάλλος συνιστά το ενδόσιμο( κίνητρο) για κάθε σκέψη και πράξη. Την ομορφιά διαπίστωσε ο άνθρωπος στο ανθρώπινο σώμα, στις αναλογίες του, όπως και στη φύση ολόκληρη. Στα φυτά, στα κοχύλια μέχρι και στον ουρανό στους γαλαξίες. Τιτάνες του πνεύματος ασχολήθηκαν να ερμηνεύσουν το τι μαγικό έχει αυτή η αναλογία και γιατί εφαρμόζεται σε αυτή την έκταση!
Έχει κάποια εξήγηση το φαινόμενο της χρυσής τομής; Άπειρες προσεγγίσεις έχουν γίνει. Ο άνθρωπος έχει ένα διαρκές ενδιαφέρον για τη μαγεία αυτής της απλής γεωμετρικής σχέσης. Η μεγάλη συμβολή της στον χώρο της αισθητικής, ίσως να αρκούσε για να κρατηθεί το ανθρώπινο ενδιαφέρον. Αλλά φαίνεται ότι οι εφαρμογές της παρουσιάζουν ξέχωρο ενδιαφέρον από πλευράς ανίχνευσης της πραγματικότητας, ήτοι την προσέγγιση της αλήθειας, όπως και της πρακτικής (ηθικής) χρησιμότητας. Η χρυσή αναλογία, κοντολογίς, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοντέλο για κατανόηση της αχανούς πραγματικότητας και κυρίως ως πρακτική εφαρμογή. Σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αρμονικές συνθέσεις στα άβια στοιχεία της φύσης. Τεράστιο, όμως ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι συνθέσεις στα οργανικά και έμβια όντα.
Έχοντας υπόψη τις καταπληκτικές δυνατότητες της χρυσής τομής θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε με πειστικό τρόπο τα τεράστια ερωτηματικά που απασχολούν τον άνθρωπο. Με δεδομένο ότι οι ατομικές δυνατότητες τού κάθε ανθρώπου για σκέψη, αίσθηση και πράξη είναι περιορισμένης φύσεως, ποτέ ο άνθρωπος δεν θα μπορέσει να κατανοήσει όλες τις σχέσεις που συνοδεύουν τα πάντα ταυτόχρονα, αρμονικά και δυναμικά, ώστε να συλλάβει ως όλο τον Κόσμο στον οποίο έχει τοποθετηθεί και πρέπει να ζήσει κατά τον πιο ευχάριστο, παραγωγικό και ωφέλιμο τρόπο.
Η χρυσή τομή ως μια ανθρώπινη ανακάλυψη![ποιος ξέρει άραγε !] ασφαλώς δεν αποτελεί το χρυσό κλειδί για όλες τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα και προβλήματα. Μπορεί, όμως, με την ανάπτυξη και άλλων γνωστικών ικανοτήτων, ανάλυσης και σύνθεσης, την καλλιέργεια λεπταισθησίας και την απόκτηση ηθικών αρετών να συντελέσει στην πιο αρμονική ανάπτυξη του ατόμου, της οικογένειας, της Κοινωνίας, της Πατρίδα και γιατί όχι της ανθρωπότητας ολόκληρης. Ο Πλάτωνας θεωρεί ότι η συνεχής γεωμετρική αναλογία αποτελεί τον βαθύτερο κοσμικό δεσμό. Ο Αριστοτέλης «της ύλης αρχές είναι μεγάλο και το μικρό, και της ουσίας το ένα: από το τη μέθεξη του μεγάλου με το μικρό προκύπτουν τα είδη και οι αριθμοί.
Η χρυσή τομή ενοποιεί μέρη και σύνολο, όπως καμμιά αναλογία. Στη θεωρία του χάους, η χρυσή τομή κυβερνά στα όρια του χάους, εκεί η τάξη εισέρχεται και αναδύεται από την αταξία. Ανταποκρίνεται άριστα στο αίτημα για απλότητα και οικονομία στην πολυποικιλότητα και πολυπλοκότητα. Οδηγεί σε αυτό που ο Αριστοτέλης έλεγε εντελέχεια. Τελειότητα και τελικό σκοπό. Η φύση επιδεικνύει ένα υπέροχο ολογραφικό πορτρέτο, τα μικρότερα μέρη του οποίου αντικατοπτρίζουν το σύνολο, τον ίδιο τον Κόσμο. Η δομική αυτοομοιότητα συνδέει αρμονικά, μια « υπόδηλη τάξη» με την εξωτερική «έκδηλη τάξη».« Στο σύμπαν περικλείεται από καθετί και κάθε πράγμα περικλείεται στο σύμπαν» (Ντείβιντ Μπομ).
Η χρυσή τομή αποδεικνύεται πλέον ότι αποτελεί την ενστικτώδη επιλογή της Φύσης, η οποία διαμερίζεται με αυτοομοιότητα σε όλα τα μέρη, και κινεί τη διαδικασία ολιστικής ανάπτυξης. Ο Σωκράτης αποκαλούσε « ουράνιο σχέδιο» που όλοι μπορούμε να ανακαλύψουμε και από τη στιγμή που το κάνουμε να το εδραιώσουμε μέσα μας. Η ασύμμετρη δυναμική ενέργεια του χρυσού λόγου, που εκδηλώνεται ως ζωή, μορφή, και συνείδηση παρέχει την κινητήρια δύναμη.
Στόχος της αισθητικής δεν είναι να μιμηθεί ο άνθρωπος απλά τη Φύση, αλλά να την παρατηρήσει σε βάθος, διεισδύοντας στην πολυπλοκότητα, να κατανοήσει και να εφαρμόσει τους ιερούς λόγους και αναλογίες που αυτή χρησιμοποιεί στην υπέροχα απλή, αλλά θεία τάξη της! Ο Χριστός αντικατέστησε τον Απόλλωνα και τον Ερμή, ως μεσολαβητής του Θεού. Η παρουσία Του σε όλα τα πράγματα και πράξεις, στη θεία αναλογία Του εδώ στη Γη και στην ίδια τη Φύση. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρινός αναγνώρισε στον Χριστιανισμό το « Νέο Άσμα», το ιερό κρασί του Λόγου , που καταλάμβανε τώρα νέο σκεύος. «Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεό, και ο Θεός ην ο Λόγος». ( Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο). Ο μόνος λόγος που είναι ταυτόχρονα ένα και συν ένα ( αυτός και συν εαυτώ) είναι η χρυσή αναλογία, τομή!
Η συνείδηση, το μεγάλο αυτό άγνωστο της επιστήμης είναι πιθανό να έγκειται στη γεωμετρία, στις χρυσές αναλογίες του DNA, που αντηχεί το Φ. Από τη διαίρεση ενός ευθυγράμμου τμήματος ως την ουσία της συνειδητότητας κρύβεται πάντα η χρυσή τομή, το μεγαλύτερο μυστικό της φύσης. Της απλούστερης αλλά πιο εξέχουσας ασύμμετρης τομής, που διαιωνίζεται σε ολόκληρο τον κόσμο σε όλα τα επίπεδα και συζευγνύει την ατελείωτη ποικιλομορφία με την διατεταγμένη αναλογική συμμετρία, ενοποιώντας τα μέρη και το σύνολο από το πιο μεγάλο προς το μικρό και πάλι πίσω, σε μια εύρυθμη συμφωνία της μορφής.
Ανακαλύψαμε ένα ανεκτίμητο μαργαριτάρι! Το πολύτιμο πετράδι που μεταστοιχειώνει τη θεμελιώδη γνώση σε χρυσή σοφία. Κάθε φορά που πιάνουμε ένα λουλουδάκι της φύσης, θαυμάζουμε ένα πίνακα, ακούμε μία μελωδία μουσικής, πιάνουμε, έστω, μια πιστωτική κάρτα …είμαστε βέβαιοι ότι ο κόσμος μας είναι κατασκευασμένος με το μεγαλύτερο μυστικό της φύσης, τη χρυσή τομή. Κάθε μέλος του εαυτού μας, ορατό και αόρατο μέχρι και αυτό του τελειότερου οργάνου μας του εγκεφάλου μας, αλλά και πιο πέρα μέχρι την ορθή σκέψη μας αλλά και των ωραίων συναισθημάτων μας, όπως και των αγαθών πράξεών μας ορίζονται μέσα το πλαίσιο της θεϊκής αναλογίας. Τότε, ίσως θα νιώσουμε η χρυσή τομή είναι συνυφασμένη με την ίδια μας την ύπαρξη. Μέσα μας αντηχεί ολιστικά μια αρμονία που αποδίδεται στη χρυσή αναλογία. Συνηχούμε και εναρμονιζόμαστε με διαδοχικά ευρύτερα στάδια αυτοσυνειδησίας και ανάπτυξης του εαυτού μας στο μονοπάτι επιστροφής μας στο Ένα. Τον Θεό.
Θαρρούμε ότι είναι καθήκον όλων μας να επανασυνδεθούμε και να αφομοιώσουμε τον κώδικα της Φύσης, που ομορφαίνει τον κόσμο και τις σχέσεις μας ( αξίες) με εύμορφες μορφές και χρυσές προδιαγραφές. Όπως κάνει αδιάκοπα και άκοπα η Φύση, καθήκον μας είναι να μεταστοιχειώσουμε τον Κόσμο μας ( ανθρωπότητα) μεταμορφώνοντάς τον στην ουράνια συνθήκη ομορφιάς και ειρηνικής συμβίωσης.
Αρμονική συνύπαρξη με τη ασύμμετρη χρυσή τομή. Δεν σχετίζεται μόνον με την αλήθεια, πραγματικότητα της ανάπτυξης του Κόσμου μας, αλλά επίσης και με το ωραίο και το Αγαθό. Όλες οι αρετές βρίσκονται στο χρυσό μέσον μεταξύ των άκρων. Η έννοια της μετριοπάθειας ως χρυσού μέσου από το Αριστοτέλη για κάθε αρετή, μεταξύ μιας υπερβολής και μιας έλλειψης( ελάχιστου). Το θάρρος μεταξύ δειλίας και απερισκεψίας. ( Συνέχεια στο επόμενο)
Δημήτρης Κ. Μπάκας
30 Σεπ. 2022