Γρηγόρης Νούσιας: Αντί Κεράσματος . . . Φ ο ύ ξ ι ε ς σ ε δ ί σ κ ο υ ς !
«Τὸ δὲ την Πόλιν σοι δοῦναι, οὔτ’ ἐμόν ἐστιν οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν αύτῇ. Κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀγωνισθῶμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν».
Το να σου παραδώσω την Πόλη, ούτε δικό μου δικαίωμα είναι ούτε κανενός άλλου από τους κατοίκους της. Γιατί όλοι με μια ψυχή προτιμούμε να πεθάνομε με τη θέλησή μας και δεν λυπόμαστε για τη ζωή μας.
Μήπως, η απάντηση αυτή του Κων. Παλαιολόγου, 27 Μαΐου 1453, προς τον Πορθητή Μωάμεθ, ταιριάζει σήμερα και για την περίπτωση του ‘‘ονόματος Μακεδονία’’; Υπερβολή; Μου λέτε, πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού! Όμως, αυτό το ergaomnes, δεν καταλαβαίνω πως μπορεί να επιβληθεί, να γίνει εφικτό, προς τα έσω, στο κράτος της γείτονος! Σφετερισμός της ιστορικής μας κληρονομιάς, λοιπόν; Ποιός τον αποδέχεται; Υπάρχουν φύλακες; Έχουν γνώση; Εκάς, οι βέβηλοι!
Θα σπεύσω να παραδεχτώ, ότι τα εθνικά θέματα αποτελούν πολύ σοβαρή υπόθεση για να τύχουν σαλονάτης και αφοριστικής επεξεργασίας! Επομένως . . .
Μέρα που είναι,«Λάμπει άστρων μάλλον ευσεβής βίος», θα πει ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, γνωστός ως Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, ου την μνήμην σήμερον τιμούμε.
Από θεού, λοιπόν, άρξασθαι! «Θα μπορούσε να είχε πλαστεί καλλίτερα το Σύμπαν»; Άκου ερώτηση! Όσοι απαντούν ‘‘ναι’’ κατηγορούνται για ασέβεια, αφού υπαινίσσονται ότι ο Θεός δεν επιμελήθηκε αρκετά καλά το έργο του. Όσοι απαντούν ‘‘όχι’’ και πάλι κατηγορούνται για ασέβεια, αφού υπονοούν ότι ο Ύψιστος θα ήταν ανίκανος να το πλάσσει καλλίτερα! Το μυστήριο, βέβαια, βρίσκεται στην άκρη της σιωπής! Και η πίστη, παρούσα!
Η οποία πίστη, για κάποιους, ίσως, είναι μόνον τρόμος για την ημέρα της Κρίσεως. Και οι μετάνοιες βαθιές! Πώς προσεύχομαι; Κοιτάζω το θαύμα της δημιουργίας, θα εξομολογηθεί κάποιος. Θιαμαίνομαι (το άκουγα από τη μάνα μου) τον άνθρωπο, ένα τριαντάφυλλο, μια ελιά που αναπτύσσεται, την ομορφιά της πλάσης, μετράω τ’ άστρα, χάνομαι στην απεραντοσύνη, αλλά και στην κατανυκτική ατμόσφαιρα της εκκλησίας. Και λίγο πιο κει, η απαιτητική καθημερινότητα!
Ναί, ο νέος παππάς του χωριού μας, ο πατήρ Βασίλειος, εξαιρετικός. Έφερε αλλαγή. ‘‘Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα βαγγέλια φέραν’’! Νέος, Ανθυπαστυνόμος, με πολυμελή και πειθαρχημένη οικογένεια, απλός, λιτός, επικοινωνιακός. Και διαβασμένος ελαιοπαραγωγός. Μας κέρδισε. Μεστό το εκκλησίασμα. Την ευλογία του να έχομε! Άξιος!
Άξιος προσοχής είναι και ο πιο πανάρχαιος νόμος για την ανθρώπινη ζωή. Ναι, είναι αυτός που πήρε τον άνθρωπο από τις σπηλιές για να τον οδηγήσει, μέσα από αγώνες και θυσίες, σε μια ιδανική πολιτεία ουσιαστικής δικαιοσύνης, παιδείας και ελευθερίας. Χμ! Θα φθάσομε ποτέ, άραγε; Ή μήπως, ες αεί άχθος, θυσία και πόνος, μέσα σε πλανερές ανταύγειες ευδαιμονίας; Μας το λέει από τον δέκατο πέμπτο αιώνα ο Μοντέν, ‘‘Πρέπει να μάθομε να υποφέρομε εκείνο που δεν μπορούμε να αποφύγομε’’. Τόσο απλά!
Ερώτηση θέτει και ο μακρινός στοχαστής. Ο άνθρωπος, λέει, που δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τις αισθήσεις του, είναι δυνατόν να νομίζει ότι δεν υπάρχει; Όχι! Είναι βέβαιος ότι υπάρχει, εξαιτίας της αυτοσυνειδησίας του. Είναι το περίφημο «παράδειγμα του ιπτάμενου ανθρώπου». Έρχεται από τα βάθη της Ανατολής. Το θέμα είναι, με τις αισθήσεις παρούσες, η αυτοσυνειδησία μας τι βαθμό παίρνει; Μπορούμε πάντοτε να λέμε με ασφάλεια, ‘‘από δω ο άνθρωπος και από κει το κτήνος’’;
Πάντως, για το αναίτιο και πρωταρχικό όν, δεν τίθεται θέμα αυτοσυνειδησίας. Εκεί η ύπαρξη και η ουσία είναι ένα και το αυτό. Αρχή της αναγκαιότητας, το είπανε. Για τα άλλα όντα έχομε το πλατωνικό συμβεβηκός. Είμαι άνθρωπος από τη φύση μου και έλληνας κατά ιστορικό συμβεβηκός (τυχαίο, απρόβλεπτο γεγονός). Και η επιλογή της θρησκείας, παράγων τύχης είναι. Ο Σκοπιανός, κατά ποιό ιστορικό συμβεβηκός είναι Μακεδόνας; ‘‘Και τούτο φιλοσοφείν εστί’’, κατά Διογένη. Ποιό, δηλαδή; ‘‘Ει και προσποιούμαι σοφίαν’’! (Μακράν ημών τέτοια παραδοχή).
Αλλά, ο μακρινός στοχαστής θα ισχυριστεί ακόμα, ότι . . . φιλόσοφος χαρακτηρίζεται κάποιος που ασχολείται με τις βέβηλες επιστήμες των Ελλήνων. Τι αχαριστία! Το όνομά μου, πάντως, δεν θα με έκανε να αλλάξω δρόμο, ο δρόμος δεν θα με έκανε να αλλάξω όνομα. Έχω ταυτότητα. Την πατρίδα μου την αγαπώ. Γη πολύκαρπη και ευλογημένη. Το μπλε και το πράσινο σε ονειρικούς συνδυασμούς. Έχει συγκεκριμένη ιστορία, την υπερασπίζομαι. Έχει συγκεκριμένα σύνορα, θυσιάζομαι γι’ αυτά. ‘‘ Έστιν μεν ουν Ελλάς και η Μακεδονία’’. Ναι, τις παραδόσεις μας, τον ελληνικό πολιτισμό, τις πατροπαράδοτες αρετές μας, τις μοιραζόμαστε. Και οι ξένοι, έμπλεοι δέους! Φοβάμαι, την αισθητική, το αρχαίον κάλος, δεν τα μοιραζόμαστε, πλέον. Βουλή των Ελλήνων, σου λέει. Κατάντια!‘‘ Το κάλλος παντός επιστολίου συστατικώτερον’’, κατά Αριστοτέλη. Και για το πάθος, τι;
Ναι, πρόκειται για κυριολεξία. Ο χρόνος, ο σύντομος χρόνος της ζωής, έχει δύο διαστάσεις. Το μάκρος του προσδιορίζεται από την τροχιά του ηλίου. Η πυκνότητά του από την ένταση του πάθους. Ο Ύψιστος μας το χάρισε και αυτό. Είναι, άραγε, αυτή, η ένταση του πάθους, η αφετηρία της ανθρώπινης δημιουργίας; Ναι, τα πάθη ταπεινώνουν, το πάθος εξυψώνει. Χμ! Αυτό το πάθος του Έλληνα! Αυτό το δαιμόνιο της φυλής μας! Από εδώ τα Μεσουρανήματα, από εδώ και τα Συντρίμμια!
Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγουν, και οι στωικοί και οι επικούρειοι. Ότι δηλαδή, το πάθος για τον πολιτικό βίο (που μας διακρίνει) είναι κάτι κακό, γιατί καταστρέφει την αταραξία της ψυχής, και γι’ αυτό πρέπει να περιοριστεί σε ό,τι είναι απαραίτητο. Ό,τι είναι απαραίτητο για την εκπλήρωση του καθήκοντος, λένε οι στωικοί. Ό,τι είναι απαραίτητο για να μην ταλαιπωρηθεί ο άνθρωπος και στερηθεί την ψυχική του γαλήνη, λένε οι επικούρειοι. Για την αποφυγή των παθών, λένε οι στωικοί. Για την αποφυγή των ενοχλήσεων, λένε οι επικούρειοι. Από δω η στωική αρετή και από κει η επικούρεια ηδονή. Και τα δύο οδηγούν στην ‘‘αταραξία’’ της ψυχής. ‘‘Λάθε βιώσας’’, λοιπόν. Να περνάς τη ζωή σου απαρατήρητος. Νομίζω. . . μας ταιριάζει απόλυτα!
Όμως, δημιουργικό πάθος, κατά μία έννοια, είναι και η διοίκηση, και η εξουσία. Αλλά, άλλα προσόντα χρειάζονται για να διοικήσει κάποιος, και άλλα για να φτάσει στην εξουσία. Τι προτιμάμε; Να παραδεχτούμε ότι ασκούμε διοίκηση, ή ότι κατέχομε εξουσία; Πάντως, ‘‘ο χωρίς σκέψη σεβασμός προς την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας’’! Αλλά, όσο περισσότερο επικρίνεις, τόσο λιγότερο αγαπάς. Να επαινέσεις τον εχθρό σου; Πού, τέτοια δύναμη! Χρειάζεται πολύ φώς!
Ναι, το ‘‘σκοτάδι’’ για να νικηθεί θέλει το φως του εαυτού μας. Όχι αυτό που προέρχεται από τρίτους, όσο υψηλά και αν βρίσκονται, τον ετεροφωτισμό δηλαδή. Όταν υπηρετούμε αυτή την ετεροφώτιση, μήπως υποτιμάμε τον εαυτόν μας; Μήπως θέτομε τον εαυτόν μας υπό (ναι, υπό) την ιδιότητα κάποιου ‘‘σπουδαίου’’; Θα μου πείτε, υπάρχουν και οι ιδιοτέλειες. Ανθρώπινο; Συζητήσιμο! Πάντως, ‘‘Άρχοντα αν πιάσεις φίλο, γράψου σκλάβος να ξεγνοιάσεις’’! Μοιάζει με ορισμό της ανελευθερίας!
Ο κόσμος, όμως, της άκρατης εσωτερικής ελευθερίας, είναι ο ηθικός κόσμος, κατά ένα εγκόλπιο. Το πνεύμα το υγιές, το κλασσικό, έχει μέσα του την αξίωση να κυριαρχήσει στη ζωή. Ναί; ‘‘Εσύ’’ γιατί με εμποδίζεις! Όποιος και να είσαι. ‘‘Εσύ’’ γιατί με πυροβολείς! Ξέρω ποιός είσαι. Όταν μια επανάσταση, αντί να καθιερώσει ένα καθεστώς ελευθερίας, πνευματικής και πολιτικής, καθιερώνει έναν ολοκληρωτισμό, αναντίρρητα, το άτομο συνθλίβεται. Πολλές φορές, στη μακρινή αρκτώα χώρα, διερωτήθηκα, ποιές είναι οι θετικές πλευρές του κομμουνισμού για όσους δεν τον έζησαν! Ένας ρώσος, πρώην σοβιετικός αξιωματούχος, θα μου πει, ‘‘Ο Μαρξ δεν είχε υπολογίσει την πρόοδο της τεχνολογίας και τα καταστροφικά εργαλεία της’’. Τέτοια αφοριστική και αφοπλιστική δικαίωση! Χμ! Και τόσα θύματα για την αποτυχημένη επικράτησή του; Βέβαια, να παραδεχθούμε, ότι και αυτό της Θάτσερ, ‘‘Ο Σοσιαλισμός τελειώνει όταν τελειώσουν τα χρήματα των άλλων’’, είναι μάλλον υπερβολικό. Ή όχι;
Σε όλες τις κομμουνιστικές ανταρσίες η πειθαρχία επιβάλλεται με κάθε μέσον! Τελικά, οι αυτό-πειθαρχούμενοι εξωκοινοβουλευτικοί αριστεροί γιατί δεν σέβονται την πειθαρχία της κοινωνίας, την πειθαρχία των θεσμών του κράτους και, κυρίως, την πειθαρχία της εκπαιδευτικής κοινότητος; Γιατί επιδιώκουν τη μουτζούρα και το μπάχαλο; Εικόνα ελληνικού Πανεπιστημίου, άλλη ντροπή! Είναι το ελληνικό Πανεπιστήμιο, το πρώτον κινούν αίτιο για τη σημερινή κατάντια μας; Παιδεία, λοιπόν. Πολιτική και κοινωνική. Αλλά έχομε και τον Μένανδρο, ‘‘Ο μη δαρείς άνθρωπος ου παιδεύεται’’! Σύγχυση!
Σύγχυση, και για το επόμενο! Πολλοί, μη ανανήψαντες, ‘‘αγωνιστές’’ του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, έχουν δηλώσει δημοσίως, ‘‘Μας πρόδωσε, η Ηγεσία’’. Τι εννοούν; Ότι κακώς επέλεξε η Ηγεσία τους την ένοπλη σύγκρουση, για την κατάληψη της εξουσίας, ή ότι κακώς τη σταμάτησε! Στην πρώτη περίπτωση, η Ηγεσία εγκλημάτησε. Στη δεύτερη περίπτωση, οι ‘‘αγωνιστές’’ ήθελαν να συνεχιστεί το έγκλημα. Αλλοίμονο! Σε κάθε περίπτωση το έγκλημα είναι παρόν. Τα θύματα πολλά και τα συντρίμμια μύρια!
Έργο του Διαφωτισμού είναι, με ρίζες στην κλασσική αρχαιότητα. Κάθε άνθρωπος έχει το φυσικό δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την ιδιοκτησία. Κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στα σημερινά επίπεδα των δυτικών δημοκρατιών. Στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, δηλαδή, το κράτος δικαίου και τη διάκριση των εξουσιών. ‘‘Αυγή της μοντέρνας εποχής’’, χαρακτήρισαν τη Γαλλική επανάσταση. Και βέβαια υπάρχουν νεροφαγώματα, κατάχρηση εξουσίας, σφετερισμοί, υπεξαιρέσεις, Offshore εταιρείες, λαμογιές (τι λέξη και αυτή). Τα ζήσαμε! Και κυρίως μας λείπει το Αριστοτελικό ‘‘παιδεύεσθαι προς τας Πολιτείας’’. Όμως, κάνομε λάθος, αν πούμε, ότι ο φιλελευθερισμός ανοίγει ορίζοντες πνευματικούς, ορίζοντες ευδαιμονίας και ευημερίας; Όσοι προσπάθησαν να τον αντικαταστήσουν, μάλλον, απέτυχαν! Και επειδή κοινοβουλευτική δημοκρατία ίσον εκλογές . . .
Θα έχομε όλοι μας διερωτηθεί. Η αιφνίδια προσφυγή στις κάλπες, οι πρόωρες εκλογές, είναι ένδειξη ισχύος ή απόδειξη αδυναμίας; Έχομε ποτέ πεισθεί για την αναγκαιότητά τους; Κατά κανόνα, ο εθνικός λόγος, που δήθεν τις υπαγορεύει, είναι fake (έγινε όψιμα ελληνικός πολιτικός όρος!). Ακόμη και οι Εθνάρχες μας τις έχουν εκμεταλλευτεί, προσφεύγοντας σ’ αυτές. Πόσο μας κοστίζουν οι, κατά κανόνα, πρόωρες εκλογές, σε πολιτική αξιοπιστία, και άλλες παράπλευρες απώλειες; Σε ορισμένες, μάλιστα, περιπτώσεις, οι πρόωρες εκλογές απετέλεσαν . . . αφετηρία εθνικού δράματος!
Βέβαια, έχομε και το δαχτυλίδι της εξουσίας. «Είναι είκοσι πέντε ετών, ψηλό μέτωπο, βλέμμα γαλήνιο. Πλησιάζει το ακόμα ζεστό σώμα του δολοφονημένου ατάμπεη-πατέρα του, του βγάζει το δαχτυλίδι, το σύμβολο της ισχύος, και το γλιστράει στο δικό του δάχτυλο. Ονομάζεται Νουρεντίν. Εγκρατής και ταπεινός ηγέτης, τεράστιου κύρους, στον Ισλαμικό κόσμο». Αυτά στη μακρινή Ανατολή, τον δωδέκατο αιώνα. Επί των ημερών μας, έχομε δύο περιπτώσεις που το δαχτυλίδι της εξουσίας παραδόθηκε, οικεία βουλήσει, σε νεώτερους δελφίνους. Και στις δύο περιπτώσεις, οι παραδίδοντες, ούτω πως την εξουσία, έδειξαν ηχηρή μεταμέλεια. Και οι δύο πολιτικοί ‘‘πορφυρογέννητοι’’, οι παραλαβόντες αυτό, κατέλαβαν τον πρωθυπουργικό θώκο. Τι στοίχισε στη χώρα μας αυτή η μεταμελημένη απόφαση; Ιστορική αναγκαιότης; Ας περιμένομε την ετυμηγορία της Ιστορίας!
Η οποία Ιστορία θα μας πει, ότι πολλά που συνέβησαν στη Χώρα μας, μετά τη μεταπολίτευση (άλλος αποπροσανατολισμός!) αποτελούσαν ιστορική αναγκαιότητα. Αλλά, πιστεύω, πως εκείνα τα πολιτειακά και πολιτικά γεγονότα (διάβαζε, αθλιότητες) του 1985, με πρωταγωνιστή τον αλήστου μνήμης Κουτσόγιωργα, όπως εκλογή και εξουσίες προέδρου Δημοκρατίας, εκλογικός νόμος κ.α. (ο ίδιος παραπέμφθηκε για δωροληψία, 2,2 εκ. δρχ. αλλά δεν άντεξε την ακροαματική διαδικασία), λέμε, αν είχαν αποφευχθεί (αν . . . ) και ο ελληνικός λαός, δίκην αγέλης, δεν είχε μεθύσει από τις ‘‘ακόμα καλλίτερες ημέρες’’ με δανεικά, τα βήματα του Αντρέα θα ήσαν πολύ πιο μετρημένα. Καλλίτερα και για τον ίδιον. Με συμπάθεια το λέω. Δεν θα είχε αλλοτριωθεί σε τέτοιο βαθμό από τον Αυριανισμό της εποχής. Και βέβαια, δεν θα είχε αρχίσει ο εκτροχιασμός της Χώρας, για να ολοκληρωθεί μετά από τριάντα χρόνια, με συνεπίκουρους, βέβαια, εμάς τους ίδιους, τους ‘‘χαχόλους’’, όπως μας είχε αποκαλέσει ο Αντρέας, κάποια χρόνια πριν επανακάμψει από τις ΗΠΑ για να μας κυβερνήσει! Όχι, με τον ίδιον στον οίακα της Χώρας, (θα μου πείτε για πόσα χρόνια), πιστεύω, δεν θα είχαμε φθάσει στη χρεωκοπία. Αλλά, η Ιστορία γέμει από πολιτικές αθλιότητες Επιγόνων!
Ναι, και ο στοχαστής θα πει, ‘‘Καμία σύνεση δεν προφυλάσσει από το πεπρωμένο!’’ Και ότι, ‘‘Αν πηδήξεις σ’ ένα βαθύ πηγάδι, καμία μοίρα δεν είναι υποχρεωμένη να σε βγάλει από κει’’! Θα διερωτηθείτε, μήπως οι κάλπες το μπορούν;
Καθ’ οδόν προς τις κάλπες, λοιπόν, πότε, ως ψηφοφόροι, στην ‘‘εξίσωση της ψήφου’’ μας, συμπεριλάβαμε και την παράμετρο της δημοκρατικής απαίτησης για ομαλή εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία; Ναι, τις πρώιμες δεκαετίες δεν μας το επέτρεπε ο κομματάρχης. Στη συνέχεια τα αμετροεπή συνθήματα. Τώρα, που τα έχομε λουστεί όλα, τί; Δεν έχομε αυταπάτες! Το λάβαρο της συκοφαντίας αρχίζει και πάλι να υψώνεται. Ο αναλυτής της ελληνικής πραγματικότητας δεν αφήνει περιθώρια, ‘‘Η συκοφαντία είναι σχεδόν εφεύρημα ελληνικό’’. Τα εθνικά θέματα, σου λέει μετά, χρειάζονται πολιτική συναίνεση. Γίνεται; Ρωτήθηκε ο Διογένης, ποιό από τα θηρία δαγκώνει πιο άσχημα, ‘‘Από τα άγρια ο συκοφάντης, και από τα ήμερα ο κόλακας’’. Ναι, θύματα, και οι ισχυροί και το πλήθος!
Ποιός όμως αντικειμενικός αναλυτής, θα μας δώσει πραγματική εικόνα της εθνικής μας οικονομίας; Και ποιός Διογένης θα μας προσδιορίσει,ποιό οικονομικό μέγεθος δαγκώνει πιο άσχημα; Δυστυχώς, οι αριθμοί δεν λένε πάντοτε την αλήθεια. Όταν δε μιλάμε με στατιστικές, έ! τότε, πρόκειται για απάτη δια των αριθμών! Ομολογώ, βρίσκομαι σε σύγχυση! Είμαι μόνος, άραγε; Ναι, η ανεργία θα μειωθεί σημαντικά, αν φύγουν και οι υπόλοιποι νέοι, για άλλους προορισμούς απασχόλησης! Και η μεσαία τάξη, ο κορμός της οικονομίας, να συνθλίβεται! Καμία κουβέντα ή προσπάθεια για παραγωγή εθνικού πλούτου. Άδικο έχουν όσοι υποστηρίζουν, ότι η ‘‘φτωχοποίηση’’ της ελληνικής κοινωνίας αποτελεί πολιτική επιλογή; ‘‘Φάτε τους πλούσιους’’, λέει ένα σύνθημα του τοίχου! Και μετά . . . !
Πάντως, είναι φανερό, πλέον! Είμαστε, οσημέραι, στη διαδικασία της (fake;) αστικοποίησης της κυβερνώσας ‘‘επαναστατικής’’ αριστεράς, με οδηγό ‘‘την κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας’’, όπως λέγαμε παλαιότερα! Δεν είναι κακό! Ναι, ‘‘η σοφία του ανθρώπου συνίσταται στην προσαρμογή’’, είπε άλλος Αναγεννησιακός, επίσης κάποιους αιώνες πριν! «Αλέξης και Ευκλείδης, άλλαξαν τη σχέση της Ελλάδος με τους ευρωπαίους εταίρους (ναι, αυτούς τους τοκογλύφους!).Τα πάντα έγιναν ευκολότερα για μας, με αυτούς», θα παραδεχτεί, πρόσφατα, ο απελθών πρόεδρος του Eurogroup! Κι εμείς λέμε, ευτυχώς!
Τα υπόλοιπα είναι λόγια για συγκεκριμένο ακροατήριο, έστω και αν προφέρονται από τα χείλη της συντρόφου! Πήραμε την κυβέρνηση, δεν πήραμε την εξουσία, λέει. Δηλαδή τους λείπει ακόμη η δικαστική εξουσία και ο μηχανισμός του κράτους. Η εξουσία της ημερήσιας ενημέρωσης, παίζεται! Για κρατικά κανάλια, δεν συζητάμε, πλέον! Για συλλαλητήριο, δεν είδαν, δεν άκουσαν, δεν αντιλήφθηκαν τίποτε! Οποία δημοκρατική συνείδηση! Ολοκληρωτισμός, δηλαδή! Και αυτό το ενιαύσιο κλάμα της συντρόφου! Εγγράφεται στις εθνικές παρακαταθήκες! Όχι, δεν είναι κακό να στέλνεις τα παιδιά σου σε ιδιωτικό σχολείο! Αρκεί, εσύ ο ίδιος, να μη μουτζουρώνεις το δημόσιο σχολείο και να μην του περνάς αλυσίδες! Θυμάσαι, έ!
Και αυτοί οι αυτό-χαρακτηρισμοί! Και αυτές οι ταμπέλες αριστεροσύνης! Είμαι κομμουνιστής, λέει ο άλλος, και μάλιστα από του βήματος της Βουλής, με το μαντιλάκι στο πέτο, το καθηγητιλίκι και την οικονομική επιφάνεια. Δεν έχω καταλάβει, τι μπορεί να σημαίνει αυτό στον εικοστό πρώτον αιώνα! Για το παρελθόν ξέρομε πολύ καλά τι σημαίνει! Σε ποιόν δείχνουν αυτή την υστερόβουλη δουλοφροσύνη τους οι άνθρωποι αυτού του φυράματος. Θα μου πείτε, ‘‘ου γαρ γίνεται πόλις εξ ομοίων’’! Είναι άλλο πράγμα, όμως, η πολιτική αβροφροσύνη που μπορεί (και πρέπει) να δείχνει κάποιος προς την αυτό-πειθαρχούμενη αυθεντική κοινοβουλευτική ομάδα του συμπαθούς Κουτσούμπα, έστω και αν η σκέψη τους είναι ακόμα στα ‘‘χειμερινά ανάκτορα’’! Μας έρχεται από τον πλατωνικό ‘‘Πρωταγόρα’’ δια στόματος Σωκράτη, ‘‘Η πολιτική αρετή δεν διδάσκεται’’. Δυστυχώς!
Αισθάνομαι, ότι κάποιος μετράει το χρόνο ηλιακά (αρκετά, λέει), και συνιστά κατευνασμό. Πως όμως; Χρειάζονται, πολλές υπερβάσεις, εν όψει τέτοιας αβεβαιότητας που βιώνουμε, σε όλους τους τομείς, για να παραμένεις ήρεμος. Ίσως, χρειάζονται και άλλες, αχαρτογράφητες, ιδιότητες. Ίσως δε, να πρόκειται για ιδιότητες ολίγων, μόνον. Τρείς περιπτώσεις, ηρεμίας ηγέτη, από τις δέλτους της παγκόσμιας Ιστορίας. Της Ιστορίας, που είναι κάτι παρά πάνω από εγκλήματα, παραφροσύνες και δυστυχίες ανθρώπων, κατά Edward Gibbon. Της Ιστορίας, που, περιδιαβαίνοντάς την, αρρωσταίνει κανείς, όχι από τα εγκλήματα που διέπραξαν οι κακοί , αλλά από τις τιμωρίες που υπέστησαν οι καλοί, κατά Oscar Wild :
Η αυγή, λοιπόν, της 2ας Δεκεμβρίου 1805, βρίσκει τον Ναπολέοντα να κοιμάται μακαρίως. Χρειάστηκε να τον ξυπνήσουν οι στρατηγοί του. Σε λίγο θα άρχιζε η μάχη του Αούστερλιτς. Η μάχη των τριών Αυτοκρατόρων. Ο Βοναπάρτης είχε φροντίσει προσωπικά όλες τις λεπτομέρειες και είχε πέσει για ύπνο σχετικά νωρίς, με τη βεβαιότητα της νίκης. Θα πορευτεί τελικά στη μάχη με αυτοπεποίθηση και αυτοκρατορική ηρεμία. Θα γνωρίσει τον θρίαμβο. Θα τιτλοφορηθεί Μέγας!
Στα Γαυγάμηλα, ο Αλέξανδρος Γ’ ο Μακεδών, σταματά την προέλαση του στρατού του. Όχι, Σκοπιανούς και Σλάβους δεν είδα! Τέσσερις ημέρες ξεκούραση. Ανιχνεύει και καταστρώνει. Ο τρόπος παρατάξεως δικός του. Όλες οι λεπτομέρειες δικές του. Ο Παρμενίων συνιστά νυχτερινή επίθεση. Απορρίπτει την ιδέα. Επιθυμεί να νικήσει φανερά τον Δαρείο, με το φώς της ημέρας. Έπεσε και κοιμήθηκε βαριά. Τρείς φορές ο Παρμενίων πήγε στη σκηνή να τον ξυπνήσει. Ξύπνησε τελικά, ο Αλέξανδρος, και με την ηρεμία του παγκόσμιου Στρατηλάτη και τη σιγουριά της τέλειας προετοιμασίας, θα οδηγήσει το στρατό του, 1η Οκτ. 331 π.χ. , στην τελευταία και πιο αποφασιστική μάχη εναντίον των Περσών. Η Ευρώπη θα σωθεί! Ναι, ο Μέγας Αλέξανδρος, της Ιστορίας και της Οικουμένης!
Τί τηνικάδε ἀφῖξαι, ὦ Κρίτων ; ἢ οὐ πρῲ ἔτι ἐστίν; Διαμαρτύρεται ο Σωκράτης προς τον πρωινό επισκέπτη του. Τι στο καλό με ξύπνησες από τα μαύρα μεσάνυχτα! Σε λίγο θα πιεί ψύχραιμα και με θεϊκή αταραξία το κώνειο,το 399 π.χ. Θα έχει αρνηθεί την πρόταση του Κρίτωνα να τον φυγαδεύσουν και θα έχει πει στους δικαστές του, ‘‘Αλλά τώρα πια είναι ώρα να φύγομε, εγώ για να πεθάνω κι εσείς για να ζήσετε. Ποιοί από μάς πηγαίνουν καλλίτερα, μόνον ο θεός το γνωρίζει’’. Προηγουμένως, θα έχει διδάξει, ότι η γνώση δεν έγκειται στην αντίληψη, που γεννούν οι αισθήσεις, αλλά στην έννοια (ιδέα-υπόθεση, θα γίνει αργότερα), που γεννάει η λογική λειτουργία της συνειδήσεως. Και ακόμη, ότι η κυριαρχία του νου πάνω στην επιθυμία, την αίσθηση και την ύλη, αυτή είναι η έννοια της αληθινής ελευθερίας. Πρόκειται για έργο της ελληνικής σκέψης. Το θεμέλιο της Δυτικής φιλοσοφίας. Ναι, ο αεί-ζείδωρος Σωκράτης!
Κλείνοντας, να μην παραλείψω να βάλω τις φούξιες (παραφυλάνε οι αναγραμματισμοί!) σε δίσκους. Η Λεκάνη της Πιετροάσα και ο Δίσκος της Ευχαριστίας, στη διάθεσή μας! Πάντα σχολιάζομε τον δίσκο που μας σερβίρουν!
Είναι, λοιπόν, μια χρυσοποίκιλτη θυσιαστική λεκάνη, που απεικονίζει ανάγλυφα ένα πάνθεο. Έχει κυκλικά, από το κέντρο προς την περιφέρεια, δέκα έξι ανθρώπινες μορφές και στο κέντρο έναν ομφαλό που καταλήγει σε μια μορφή, κυκλικά σκαλισμένη, κάτι σαν θηλαστικό, ίσως η θεά Γή, η μεγάλη Μητέρα. Πιθανόν αναπαριστά τα ελευσίνια μυστήρια και τις θεότητες. Θα συσχετιστεί με τη λατρεία του Διόνυσου. Θα χαρακτηριστεί έργο ορφικής εμπνεύσεως. Βρέθηκε στην Πιετροάσα της Βλαχίας στη Ρουμανία.
Ο Δίσκος της Ευχαριστίας είναι καλλιτεχνικό αριστούργημα, χριστιανικής εμπνεύσεως, μεταγενέστερος κατά πολλούς αιώνες. Στο κέντρο του Δίσκου, στη θέση της μεγάλης μητέρας Γής, απεικονίζεται η Μητέρα του Θεού με το Θείο βρέφος. Είναι χωρισμένος, και αυτός, σε δέκα έξη τμήματα, με αγγέλους και Αποστόλους και άλλες μορφές. Παράσταση ουράνιας τελετουργίας. Είναι κειμήλιο της Ι. Μονής Ξηροποτάμου.
Η ορφική Λεκάνη και ο χριστιανικός Δίσκος. Πρόκειται για τη μία, μοναδική, μορφή του ίδιου αρχέτυπου, του ‘‘αιωνίου Ενός’’, που αναπαριστάται με πολύμορφους τρόπους.
Από θεού άρξασθαι και ειςθεόνομολογήσομεν!
Πολλά συμβαίνουν γύρω μας, και ανάγκη ‘‘ουχεύδει (κοιμάται) ποιμήν’’!
Ευχαριστώ για την ‘‘επίσκεψη’’! Υγεία και δημιουργική ηρεμία σε όλους.
25 Ιαν. 2018. Γρηγόριος Δημ. Νούσιας – Αεροπόρος.