Blog

Δρ HA Hellyer

Η Αίγυπτος και το Ισραήλ υπέγραψαν τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ το 1978, την πρώτη συνθήκη ειρήνης μεταξύ του εβραϊκού κράτους και οποιουδήποτε από τους Άραβες γείτονές του. Οι συμφωνίες αποτελούν το θεμέλιο της αρχιτεκτονικής ασφάλειας της περιοχής, αλλά λόγω του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα και των κινήσεών του στα σύνορα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου, η σχέση μεταξύ Καΐρου και Τελ Αβίβ έχει φτάσει στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών. Στην πρόσφατη ομιλία του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για την κρίση, ανέφερε σαφή ρόλο για το Κάιρο όχι μόνο στις διαπραγματεύσεις, αλλά και στην «επόμενη μέρα». Σε τι είδους κατάσταση βρίσκονται οι σχέσεις Αιγύπτου-Ισραήλ και πώς μπορεί αυτό να επηρεάσει το μέλλον; Ο Jonathan Eyal (JE) ρώτησε την RUSI Senior Associate Fellow HA Hellyer (HH) σχετικά με τη σημασία αυτών των γεγονότων.

JE : Το Camp David ήταν μια ιστορική συνθήκη ειρήνης μεταξύ του Καΐρου και του Τελ Αβίβ, και έθεσε τις βάσεις για μια νέα περιφερειακή ρύθμιση ασφάλειας για την περιοχή γενικά, και την Αίγυπτο και το Ισραήλ ειδικότερα. Βλέπουμε αυτή τη ρύθμιση ασφαλείας να ξετυλίγεται;

HH : Οι Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ είχαν διάφορα παραρτήματα που επισυνάπτονταν σε αυτές. Ένα από αυτά περιγράφει πολλές διαφορετικές ζώνες . Το Σινά χωρίζεται σε τρεις ζώνες (Α, Β και Γ), και στη συνέχεια υπάρχει η «Ζώνη Δ» που βρίσκεται κατά μήκος των συνόρων μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου, από την πλευρά της Γάζας. Το άρθρο 2/Δ του παραρτήματος 1 είναι πολύ σαφές σχετικά με το είδος των ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων επιτρέπεται να υπάρχουν στη ζώνη αυτή, η οποία αργότερα χαρακτηρίστηκε ως «Διάδρομος του Φιλαδέλφου». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όταν οι Ισραηλινοί μετέφεραν άρματα μάχης στον Διάδρομο στις 7 Μαΐου και κατέλαβαν το συνοριακό πέρασμα της Ράφα, παραβίασαν αυτό το άρθρο και έχουν κάνει πολλά περισσότερα από τότε. Την περασμένη εβδομάδα, το Τελ Αβίβ δήλωσε ότι είχε καταλάβει ολόκληρο τον διάδρομο , παραβιάζοντας και πάλι τους όρους των Συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ.

Θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι ως προς αυτό: οι κινήσεις του Ισραήλ θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την αρχιτεκτονική ασφάλειας της περιοχής και πολλοί αναλυτές –συμπεριλαμβανομένου εμένα– έχουν προειδοποιήσει τους τελευταίους οκτώ μήνες ότι η απερίσκεπτη κλιμακωτική συμπεριφορά θα θέσει όλα υπό τον «νόμο των ακούσιων συνεπειών». Αν είμαστε ειλικρινείς, οι κινήσεις του Ισραήλ τους τελευταίους οκτώ μήνες ήταν απίστευτα απερίσκεπτες και έχουν αυξήσει την πιθανότητα να ξεσπάσει σύγκρουση σε ολόκληρη την περιοχή – μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, Ισραήλ και Λιβάνου, και τώρα Ισραήλ και Αιγύπτου. Είναι απόδειξη για την περιοχή ότι δεν έχουμε δει να ξεσπά ολοκληρωτικός πόλεμος, παρά αυτού του είδους τις κινήσεις. δείχνει πόσο λίγη όρεξη υπάρχει για εκτεταμένες συγκρούσεις. Αλλά νομίζω ότι το Τελ Αβίβ πιέζει σκληρά το φάκελο και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι δεν θα υπάρξουν συνέπειες.

ΤΖΕ : Λέτε να αποχωρήσει η Αίγυπτος από το Καμπ Ντέιβιντ;

HH : Όχι, νομίζω ότι το Κάιρο συνεχίζει να αποδίδει μεγάλη αξία στη συνθήκη και θα αναζητήσει άλλους τρόπους για να εκφράσει την απόρριψή του στις κινήσεις του Τελ Αβίβ. Μόλις στις 2 Ιουνίου, όταν το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και η Αίγυπτος συνήλθαν για να συζητήσουν το θέμα, το Κάιρο επανέλαβε το αίτημά του να αποσυρθούν οι Ισραηλινοί από το συνοριακό πέρασμα της Ράφα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, για παράδειγμα, η Αίγυπτος ανακοίνωσε ότι θα συμμετάσχει στην υπόθεση της Νότιας Αφρικής στο Διεθνές Δικαστήριο κατά του Ισραήλ και το Κάιρο αρνήθηκε να συντονιστεί με τους Ισραηλινούς σχετικά με τη χρήση της συνοριακής διέλευσης της Ράφα, βλέποντας σαφώς αυτόν τον συντονισμό ως αναγνώριση της νομιμότητας της Η παρουσία των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) εκεί. Το Κάιρο μπορεί να επισημαίνει το γεγονός ότι υπάρχουν άλλα επτά συνοριακά περάσματα, επίσης πλήρως υπό τον έλεγχο του Ισραήλ. Πολλά από αυτά έχουν κλείσει οριστικά από τους Ισραηλινούς, όπως το Karni και το Sufa, αλλά θα μπορούσαν να ανοίξουν για να παρέχουν βοήθεια βοήθειας στους Παλαιστίνιους στη Γάζα. Επιπλέον, ο επίσημος εκπρόσωπος του Ισραήλ, Ντέιβιντ Μένσερ, είπε στους δημοσιογράφους ότι το Ισραήλ ζήτησε από την Αίγυπτο να ανοίξει, ώστε οι Παλαιστίνιοι που ήθελαν να διαφύγουν στο Σινά, να το κάνουν, αλλά ότι το αίτημα είχε απορριφθεί. Υπάρχει εκτεταμένη ανησυχία στο Κάιρο ότι το Ισραήλ θα εκμεταλλευτεί οποιαδήποτε ευκαιρία για να καθαρίσει εθνοτικά τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα και να τους εκτοπίσει στο Σινά, εάν μπορεί να το κάνει. τέτοιες παραδοχές από αξιωματούχους του Ισραήλ δεν βοηθούν.

Οι κινήσεις του Ισραήλ τους τελευταίους οκτώ μήνες ήταν απίστευτα απερίσκεπτες και έχουν αυξήσει την πιθανότητα να ξεσπάσει σύγκρουση σε ολόκληρη την περιοχή

Υπάρχουν όμως και άλλα πράγματα που πρέπει να ανησυχούν, καθώς το Ισραήλ συνεχίζει να επιδίδεται σε πιο απερίσκεπτη συμπεριφορά. Μια πρόσφατη σύγκρουση κοντά στο συνοριακό πέρασμα της Ράφα οδήγησε στο θάνατο ενός Αιγύπτιου στρατιώτη . Τα ίδια τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η σύγκρουση προήλθε από ισραηλινή πρόκληση, που είχε σκοπό να δοκιμάσει την αντίδραση της Αιγύπτου. Ακόμη και χωρίς τέτοιες κινήσεις, η εκτίμηση κινδύνου είναι σοβαρή. Οι ισραηλινές δυνάμεις κατά μήκος των συνόρων στη Ράφα θεωρούνται από τους Αιγύπτιους όχι μόνο ως παραβίαση της συνθήκης ειρήνης, αλλά και ως μέρος μιας δύναμης κατοχής σε κατεχόμενα εδάφη – όπως επίσης βλέπουν το Λονδίνο, η ΕΕ, ο ΟΗΕ και οι περισσότερες κυβερνήσεις το Ισραήλ στη Γάζα . Οι Αιγύπτιοι στρατιώτες στα σύνορα αναμφίβολα επηρεάζονται από αυτό. βλέπουν μια δύναμη κατοχής στη Γάζα, ακριβώς στο κατώφλι τους, όπου ξέρουν ότι δεν πρέπει να είναι, και ξέρουν επίσης ότι εκεί κοντά, ο ίδιος στρατός εμπλέκεται σε μαζικές εχθροπραξίες εναντίον Παλαιστινίων στη Ράφα. Αυτοί οι στρατιώτες βλέπουν τις ίδιες αναφορές ειδήσεων που βλέπουμε εσείς και εγώ, και ξέρουν ότι ο ΟΗΕ και διάφορες υπηρεσίες αναφέρουν κάθε είδους ταλαιπωρία ως αποτέλεσμα της επιχείρησης των IDF. Αυτή τη φορά, η σύγκρουση είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο ενός στρατιώτη. τι θα γίνει την επόμενη φορά, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα άλλα που συμβαίνουν;

ΤΖΕ : Εντάξει, τα πράγματα είναι δύσκολα. Αλλά έχουμε μια εξομάλυνση των πολιτικών σχέσεων μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ που χρονολογείται περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες. Έχουμε επίσης ένα πιο πρόσφατο σύνολο ομαλοποιήσεων μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών κρατών όσον αφορά τις Συμφωνίες του Αβραάμ και προτείνεται μια νέα συμφωνία που θα εξομαλύνει τις σχέσεις μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ. Πώς επηρεάζει αυτό την Αίγυπτο, καθώς ήταν η πρώτη που ομαλοποιήθηκε, γεγονός που της έδωσε μια ορισμένη μόχλευση όσον αφορά τις σχέσεις με τις δυτικές δυνάμεις;

HH : Υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να αναφέρουμε εδώ. Το πρώτο είναι ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επενδύσει τεράστια ενέργεια στην επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ. Πράγματι, πολλοί αναλυτές χαρακτήρισαν την πολιτική του Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή ως προτεραιότητα στην επέκταση αυτών των συμφωνιών, και πολύ λίγα άλλα. Είναι απίστευτο, παρά τη μαζικά καταστροφική σύγκρουση των τελευταίων οκτώ μηνών, η διοίκηση έχει ακόμη κατευθύνει μεγάλο μέρος του περιορισμένου εύρους ζώνης της προς τις προσπάθειες εξομάλυνσης της πολιτικής σχέσης του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία. Υπάρχουν πολλά να ξεπακετάρουμε εκεί, αλλά δεν είμαι πεπεισμένος ότι θα πετύχει, γιατί το Τελ Αβίβ έχει ήδη πει ότι δεν θα δεχτεί τις αρκετά μινιμαλιστικές απαιτήσεις που έχει η Σαουδική Αραβία, οι οποίες αφορούν την εκπλήρωση ορισμένων ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Όπως και να έχει, υπήρχαν επίσης ανησυχίες που εκφράστηκαν το 2020, όταν υπογράφηκαν οι Συμφωνίες του Αβραάμ, όσον αφορά το τι θα μπορούσαν να κάνουν στη γεωπολιτική θέση του Καΐρου. Η συζήτηση εκείνη την εποχή ήταν ότι θα μείωναν τη σημασία του Καΐρου – αλλά και του Αμμάν – στην περιοχή, επειδή τώρα υπήρχαν άλλα αραβικά κράτη που είχαν σχέσεις με το Ισραήλ. Αλλά η αλήθεια είναι ότι κάθε φορά που εμφανίζεται μια κρίση στην οποία εμπλέκεται το Ισραήλ, ο κόσμος εξακολουθεί να καλεί το Κάιρο και το Αμμάν, και πολύ περισσότερο το Κάιρο. Τίποτα από αυτά δεν έχει αλλάξει. Δεν επισκέπτονται το Άμπου Ντάμπι, τη Μανάμα ή οπουδήποτε αλλού με τον ίδιο τρόπο. Το Κάιρο ειδικότερα έχει σχέσεις όχι μόνο με τους Ισραηλινούς, αλλά σχεδόν με κάθε μεγάλη παλαιστινιακή φατρία.

Σε κάθε περίπτωση, η εκτίμησή μου για τη συμφωνία εξομάλυνσης μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ παραμένει η ίδια – δεν είμαι σίγουρος ότι θα το δούμε σύντομα.

Κάθε φορά που εμφανίζεται μια κρίση στην οποία εμπλέκεται το Ισραήλ, ο κόσμος εξακολουθεί να καλεί το Κάιρο και το Αμμάν, και πολύ περισσότερο το Κάιρο. Δεν καλούν το Άμπου Ντάμπι, τη Μανάμα ή οπουδήποτε αλλού με τον ίδιο τρόπο

ΤΖΕ : Ίσως, αλλά η συμφωνία εξομάλυνσης αφορά την «επόμενη μέρα» και το σχέδιο του Μπάιντεν εστιάζει πολύ στην προσπάθεια να δει πέρα ​​από τις τρέχουσες εχθροπραξίες. Ποιος είναι ο ρόλος της Αιγύπτου από αυτή την άποψη;

HH : Υπάρχουν πολλά σενάρια που συζητούνται για τη Γάζα μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Το πρόβλημα είναι ότι οι Ισραηλινοί έχουν ασκήσει βέτο στα περισσότερα από αυτά, επομένως είναι μάλλον ακαδημαϊκό και αφηρημένο να τα συζητάμε χωρίς να αναφερόμαστε στον ελέφαντα στην αίθουσα, που είναι η κατοχή της Γάζας από το Ισραήλ, μαζί με τη στρατιωτική του παρουσία εκεί. Ακόμη και οι Ισραηλινοί έχουν βρεθεί σε μάλλον άβολες καταστάσεις εξαιτίας αυτού. Ο Νετανιάχου ανακοίνωσε στις αρχές Μαΐου ότι τα Εμιράτα θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στη διακυβέρνηση της Γάζας μετά τον πόλεμο, αλλά αντιμετωπίστηκε με μια πολύ δημόσια καταγγελία της ιδέας από τον υπουργό Εξωτερικών των Εμιράτων. Το εμπόδιο, συμπεριλαμβανομένου του Άμπου Ντάμπι – ανεξάρτητα από τις Συμφωνίες του Αβραάμ – ήταν η ισραηλινή κατοχή και η απουσία μιας παλαιστινιακής κυβέρνησης με «ακεραιότητα, αρμοδιότητα και ανεξαρτησία», η οποία στη συνέχεια θα είχε την ικανότητα να καλέσει τα ΗΑΕ να βοηθήσουν.

Δεν είναι μόνο τα αραβικά κράτη που απορρίπτουν «την παροχή κάλυψης για την ισραηλινή παρουσία στη Λωρίδα της Γάζας», όπως το έθεσαν τα Εμιράτα. Δεν νομίζω ότι καμία χώρα ή πολυμερής οργανισμός ενδιαφέρεται να βοηθήσει στη διακυβέρνηση της Γάζας, χωρίς σαφή δέσμευση από τους Ισραηλινούς ότι φεύγουν. Διαφορετικά, μια τέτοια παρουσία θα ερμηνευόταν απλώς ως αστυνομική δύναμη του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας – και επομένως πολύ πιθανό να στοχοποιηθεί ως μέρος της κατοχής. Δεν είμαι σίγουρος ότι κάποιος θα έπαιρνε πρόθυμα αυτόν τον ρόλο. Το Κάιρο σίγουρα δεν θα το κάνει.

Νομίζω ότι εάν ο Μπάιντεν πετύχει μια μόνιμη εκεχειρία και μια ισραηλινή απόσυρση των στρατευμάτων, καθώς και μια δέσμευση να επιτρέψει μια διαδρομή προς ένα παλαιστινιακό κράτος που περιλαμβάνει τη Γάζα, τότε ναι, η Αίγυπτος θα μπορούσε πιθανώς να πειστεί να αναπτύξει στρατεύματα ως μέρος μιας ευρύτερη και προσωρινή διεθνής δύναμη, παρόμοια με την KFOR στο Κοσσυφοπέδιο, για παράδειγμα.

Αλλά αυτά είναι πολλά «αν». Η ειρωνεία όλων αυτών είναι ότι είναι στην πραγματικότητα πολύ ξεκάθαρο τι συνεπάγεται ένα εφαρμόσιμο σχέδιο στη Γάζα, και ήταν εδώ και δεκαετίες. Το ερώτημα ήταν πάντα: πρόκειται η διεθνής κοινότητα γενικά, και οι ΗΠΑ ειδικότερα, να χρησιμοποιήσουν τη μόχλευση για να προωθήσουν ένα τόσο εφαρμόσιμο σχέδιο; Μέχρι στιγμής, η απάντηση ήταν ένα σταθερό «όχι» – και οι Ισραηλινοί το γνωρίζουν.

https://www.rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/ever-day-after-egypt-israel-and-gaza