Blog

EΞΟΠΛΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Ε.Δ.

 

Του Αντιναυάρχου ε.α. Γ. Δεμέστιχα Π.Ν.

Επιτίμου Αρχηγού Στόλου

 

 

            Η Εθνική Ισχύς συνίσταται από το σύνολο των δυνατοτήτων του Έθνους που προκύπτουν από τις διαθέσιμες πολιτικές, οικονομικές, στρατιωτικές, κοινωνικές, επιστημονικές και τεχνολογικές δυνάμεις καθώς και την πολιτισμική κληρονομιά με βασική συνιστώσα την θρησκεία. Προεξάρχουσα συνιστώσα της Εθνικής Ισχύος είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις και η δυνατότης αυτών να προασπίσουν τα Εθνικά Συμφέροντα αποτελώντας συγχρόνως ένα βασικό όπλο στα χέρια της Εξωτερικής Πολιτικής.

            Οι δυνατότητες που πρέπει να έχουν οι Ε.Δ. συναρτώνται άμεσα από την διαγραφομένη απειλή και πρέπει να σχεδιάζονται ώστε να είναι εις θέσιν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά κρίσεις και εν κατακλείδι την προάσπιση κυριαρχικών δικαιωμάτων και Ζωτικών Συμφερόντων.

            Παρά την κάποια βελτίωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, τα τελευταία χρόνια, σε εμπορικά/οικονομικά κυρίως θέματα, κοινή είναι η διαπίστωση ότι η Τουρκική στρατιωτική απειλή έναντι της χώρας μας αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει υπαρκτή, αφού ουδεμία πρόοδος έχει υπάρξει στα διάφορα θέματα που έχει ανοίξει η Άγκυρα αμφισβητώντας κυριαρχικά μας δικαιώματα. Η πάλη μεταξύ Κοσμικών – Ισλαμιστών στην Τουρκία μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ενώ τα τεράστια εξοπλιστικά προγράμματα και των τριών Κλάδων των Τουρκικών Ε.Δ. προδιαγράφουν τον σχεδιασμό για την επιβολή λύσεων που θα ικανοποιήσουν τις διεκδικήσεις τους.

            Έναντι των ανωτέρω, οι Ελληνικές Ε.Δ. πρέπει να αποκτούν ανάλογη ισχύ που μεταφράζεται σε υλοποίηση των αναγκαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων και διατήρηση ικανής οροφής σε προσωπικό για το οποίο η πολιτεία θα πρέπει συγχρόνως να εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις για τη διατήρηση του ηθικού στο ανώτατο δυνατό επίπεδο (ως κοινωνική καταξίωση, αξιοκρατική εξέλιξη των μονίμων στελεχών, οικονομικές απολαβές).

            Τα τελευταία χρόνια έχουν, πολλές φορές, εξαγγελθεί διάφορες προθέσεις για εξοπλιστικά προγράμματα των Ελληνικών Ε.Δ., πλην όμως ελάχιστα έχουν προωθηθεί. Αρκετά προγράμματα εν εξελίξει έχουν σταματήσει, κάποια παραμένουν σε εκκρεμότητα αν θα συνεχισθούν και σχεδόν το σύνολο των εν εξελίξει παραγγελιών αμφισβητούνται ως αναποτελεσματικές και αδιαφανείς, από πρώϊμους «στρατηγιστές», που ενδεχομένως εξυπηρετούν συμφέροντα ανταγωνιστριών εταιρειών. Η μεμψιμοιρία οπωσδήποτε φθείρει το ηθικό του προσωπικού, γιατί δημιουργούνται ερωτηματικά προς την καταλληλότητα των εξοπλισμών αλλά και ακόμα ως προς την ασφάλεια του προσωπικού.

            Στην παρούσα φάση (λαμβάνοντας υπ΄όψιν και τις οικονομικές συνθήκες) το πρώτιστο μέλημα θα πρέπει να είναι η αρίστη λειτουργία του υπάρχοντος υλικού, διότι με αυτό θα ανταποκριθούν οι Ε.Δ. στην αποστολή τους στο άμεσο μέλλον και όχι με το υλικό που θα έχουν στη διάθεσή τους μετά από 6-10 έτη. Παράλληλα πρέπει να αξιολογηθούν τα υπό εξέλιξη προγράμματα (για πολλά από τα οποία φαίνεται ότι έχει καταβληθεί το μεγαλύτερο μέρος του κόστους των) και εάν δεν υπάρχουν συμβατικοί περιορισμοί για την απόρριψή των, τότε να γίνουν αποδεκτά με όποιες συμβατικές ρήτρες προβλέπονται.

            Εφόσον οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέπουν να προχωρήσει η υλοποίηση, κατά προτεραιότητα, των νέων προγραμμάτων των Ε.Δ. με γνώμονα ότι θα πρέπει να ικανοποιούνται οι επιχειρησιακές απαιτήσεις αλλά και λαμβάνοντας υπ΄όψιν ότι οι αμυντικές επενδύσεις, των μικροτέρων και κυρίως των ολιγότερον βιομηχανικά ανεπτυγμένων χωρών, αποτελούν όπλο στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής και βασικά όταν προβλέπεται η υλοποίηση υψηλού κόστους προγράμματος από μία ξένη κατασκευάστρια χώρα, από την οποία δυνατόν να ζητηθούν (αφανώς) και πολιτικά/οικονομικά στηρίγματα πέραν των καθαρά τεχνοοικονομικών ανταλλαγμάτων που θα αφορούν το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

            Παράλληλα με τα παραπάνω θα διατυπώσουμε κάποιες σκέψεις για το προσωπικό των Ε.Δ. που αφορούν στην εξέλιξη των στελεχών και την θητεία, δεδομένου ότι αυτά απασχολούν την πολιτική ηγεσία σύμφωνα με ανακοινώσεις του αρμοδίου Υπουργού, αλλά και επειδή έχουν άμεσο αντίκτυπο στο αξιόμαχο του στρατεύματος.

            Σε ότι αφορά την εξέλιξη των στελεχών ήδη έχει συνταχθεί από το ΥΕΘΑ ένα σχέδιο νόμου, που θα τροποποιηθεί το, από δεκαετίας περίπου, ισχύον σύστημα. Πολλές είναι οι προσωπικές παρατηρήσεις για διάφορα σημεία του σχεδίου νόμου. Θα σταθούμε όμως σε ένα σημείο, σε αυτό που προβλέπει, την επιλογή και προαγωγή των Αξιωματικών από τους βαθμούς του Ταγματάρχη και Αντισυνταγμτάρχη (και τους αντίστοιχους των άλλων Κλάδων) στον επόμενο βαθμό, με βάση έναν μαθηματικό τύπο, οι όροι του οποίου περιλαμβάνουν διάφορα προσόντα (π.χ. πτυχία Σχολών, Πανεπιστημίων) αλλά που υποβαθμίζουν ικανότητες που πρέπει να έχει ο Αξιωματικός για να είναι ο ικανός ηγέτης του αύριο. Αν δοκιμάζαμε να βαθμολογήσουμε τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη, τον Κανάρη, τον Μιαούλη ή τον Κουντουριώτη με αυτόν τον μαθηματικό τύπο, τότε όλοι αυτοί θα είχαν απορριφθεί και κανείς δεν θα είχε γίνει Στρατηγός ή Ναύαρχος. Αντίστοιχες ρυθμίσεις υπάρχουν για την εξέλιξη των Υπαξιωματικών. Πιστεύουμε ότι, επειδή ως είναι φυσικό, όλοι θέλουν να εξελιχθούν, τα στελέχη από τα πρώτα βήματα της σταδιοδρομίας τους, θα κυνηγούν την απόκτηση κάποιων τυπικών προσόντων που θα τους εξασφαλίζουν την εξέλιξη, εις βάρος βέβαια των ουσιαστικών προσόντων τους και εμπειριών που αποκτώνται με σκληρή δουλειά μέσα στην υπηρεσία.

            Η λειτουργία των Ε.Δ. βασίζεται στην πειθαρχία και την ισορροπημένη εξέλιξη των στελεχών εν ειρήνη. Κάθε σύστημα εξελίξεως των στελεχών μπορεί να είναι αποτελεσματικό αρκεί να εφαρμόζεται σωστά και χωρίς παρεμβάσεις που κυρίως είναι πολιτικές. Το υπάρχον σύστημα, που είναι μετεξέλιξη του εφαρμοσθέντος μετά το 1974, είναι δυνατόν να λειτουργήσει ικανοποιητικά και πρέπει να λειτουργήσει αρκετά χρόνια για να αξιολογηθεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα σταματήσει κάθε πολιτική παρέμβαση που θα αφορά την σταδιοδρομία (προαγωγή, μετάθεση) των στελεχών. Άλλως τα στελέχη θα προσδένονται από νεαράς ηλικίας σε κάποιο κόμμα που θα διαχειρίζεται την εξέλιξή των και όποια είναι τυχερά θα ανεβαίνουν τα τελευταία σκαλοπάτια της ιεραρχίας.

            Συγχρόνως θα πρέπει να μελετηθούν τα συστήματα προαγωγής των στελεχών ως και επιλογής των ηγεσιών των Κλάδων που εφαρμόζονται από άλλες χώρες. Σαν παράδειγμα αναφέρουμε το σκεπτικό για την προαγωγή των Αξιωματικών, ότι από τον βαθμό του Λοχαγού και άνω (και αντιστοίχων των άλλων Κλάδων) τα Συμβούλια Κρίσεων αποφασίζουν υποχρεωτικά ετησίως, με βάση προκαθορισμένο ποσοστό π.χ. 20%, ποιοι εκ των κρινομένων (για την Ελληνική πραγματικότητα ποιοι από την προς προαγωγή τάξη) θα τεθούν σε παράπλευρη επετηρίδα εξελισσόμενοι μέχρι τον βαθμό του Συνταγματάρχου. Έτσι αν κάποιος ευνοηθεί κατά την πρώτη προαγωγή κατά πάσαν πιθανότητα θα συναντήσει πολύ μεγαλύτερη δυσκολία στην επόμενη ή μεθεπόμενη προαγωγή. Αντίστοιχες διατάξεις ισχύουν για την εξέλιξη των Υπαξιωματικών, ώστε τελικά μόνον οι άριστοι να εξελιχθούν σε Αξιωματικούς.

            Πάντως όποιο σύστημα και να εφαρμόζεται πρέπει να υπάρξει προβληματισμός για τις πληθωριστικές τάσεις στην απονομή του Ανωτάτου βαθμού στους Αξιωματικούς και του αντιστοίχου στους Υπαξιωματικούς. Ο πληθωρισμός στην απονομή του τίτλου-βαθμού έχει οδηγήσει στην απαξίωση των στελεχών των Ε.Δ. Άλλο η οικονομική προαγωγή που ασφαλώς πρέπει να γίνεται διότι οι ανάγκες όλων είναι οι ίδιες και άλλο η απονομή του βαθμού, ο οποίος πρέπει να απονέμεται σε όσους ασκούν τα συγκεκριμένα καθήκοντα. Παράλληλα και ενώ η οροφή του στρατεύματος ελαττούται, ο αριθμός των Ανωτάτων αυξάνει. Μήπως και αυτό είναι μία αιτία απαξιώσεως;

            Σε ότι αφορά στην επιλογή των Αρχηγών των Κλάδων των Ε.Δ. σε ορισμένα κράτη αυτή γίνεται με εισήγηση των ιδίων των Κλάδων. Δηλαδή τα Ανώτατα Συμβούλια εισηγούνται στην κυβέρνηση 2-3 Ανώτατους Αξιωματικούς που θεωρούνται ως καταλληλότεροι για τα καθήκοντα του επομένου Αρχηγού και η κυβέρνηση θα πρέπει να επιλέξει έναν εξ αυτών. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η αξιοκρατική επιλογή και περιορίζεται η πολιτική παρέμβαση.

            Σε ότι αφορά στην θητεία και στην διάρκειά της, η εκάστοτε κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίζει την απαραίτητη οροφή αναλόγως των αναγκών κάθε Κλάδου των Ε.Δ. Οπωσδήποτε υπάρχει δημογραφικό πρόβλημα στη χώρα μας, ενώ οι διάφορες κοινωνικές πιέσεις/ανάγκες οδήγησαν σε αποφάσεις για την μείωση της θητείας των στρατευσίμων σε 12 μήνες, που όπως εκτιμάται είναι και το τελευταίο όριο, αν λάβουμε υπ΄όψιν τις απαιτήσεις για να έχει το στράτευμα αξιόμαχο προσωπικό και αξιόμαχη εφεδρεία. Το σοβαρό πρόβλημα στην στελέχωση των μονάδων εκτιμάται ότι το αντιμετωπίζει ο Στρατός Ξηράς δεδομένου ότι οι Μονάδες του πρέπει να έχουν ικανοποιητική οροφή για να είναι αξιόμαχες. Με βάση αυτό το σκεπτικό θα πρέπει να σταματήσει κάθε μετάταξη από τον Στρατό Ξηράς στους άλλους (ευνοϊκότερους) Κλάδους και να καθορισθεί η αυστηρή τήρηση της οροφής σε στρατεύσιμο προσωπικό για κάθε ένα εξ αυτών. Κατωτέρω παραθέτουμε τις προτάσεις μας σε ότι αφορά στις γενικές κατευθύνσεις που θα πρέπει να ισχύουν για την θητεία με γνώμονα την αναβάθμιση του αξιόμαχου των Ε.Δ. :

• Υποχρεωτική 12μηνη θητεία για όλους τους νέους και τοποθέτησή τους σε μάχιμες μονάδες για όλη τη διάρκεια της θητείας τους, με εξαιρέσεις στις τοποθετήσεις μόνο για αντιμετώπιση σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων.
• Προαιρετική 12μηνη θητεία με τη συμπλήρωση 18 ή 19 ετών για τους άρρενες με κίνητρα την προσαύξηση του συντάξιμου χρόνου στο διπλάσιο (24 μήνες) και πριμοδότηση για πρόσληψη στον ευρύτερο Δημόσιο τομέα καθώς και για εισαγωγή στα ΑΕΙ-ΤΕΙ.
• Προαιρετική 12μηνη θητεία για γυναίκες 18-23 ετών με ανάλογα, όπως παραπάνω, για τους άνδρες κίνητρα.
• Υποχρέωση για τους απολυόμενους όπως κατά τους επόμενους 12 μήνες από της απολύσεώς τους να παρουσιασθούν στην Μονάδα τους στον ταχύτερο χρόνο σε έκτακτες καταστάσεις, εφόσον ειδοποιηθούν.
• Πρόσληψη Επαγγελματιών Οπλιτών εκ των εχόντων συμπληρώσει τις στρατιωτικές υποχρεώσεις και κλιμάκωση των προσλήψεων ώστε ο μέσος όρος των υπηρετούντων να κυμαίνεται μεταξύ 24-28 ετών.
• Καθορισμός μεταβατικών διατάξεων για τους ανυπότακτους ώστε να υπηρετήσουν έστω τμηματικά τη θητεία τους. Ανυπότακτοι που ο νόμος δίδει δικαίωμα για μειωμένη θητεία να υποχρεούνται σε εξαγορά των υπολειπομένων μηνών μέχρι της πλήρους θητείας των 12 μηνών, με μηνιαία καταβολή ποσού ίσου προς τον βαθμό του Λοχία.