Blog

«Ομιλούμε με ειλικρίνεια. Θέλουμε να διεξάγουμε τις δραστηριότητες μας στο πλαίσιο της καλής γειτονίας με σεβασμό στους κανόνες διεθνούς δικαίου, τις διμερείς συμφωνίες και τους κανόνες ναυσιπλοΐας. Εμείς πραγματοποιούμε δραστηριότητες στο Afrin, καθώς επίσης στην ανατολική και νοτιοανατολική Τουρκία. Εάν απαιτηθεί θα εκτελέσουμε αδίστακτα το καθήκον που μας αναλογεί για την πατρίδα μας και για το έθνος μας και σε άλλα πεδία (επιχειρήσεων) στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Συνεπώς, κανένας να μην κάνει λάθος υπολογισμούς για το θέμα αυτό. Οι σχέσεις καλής γειτονίας, η φιλία, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και η συμμόρφωση στο διεθνές δίκαιο αποτελούν τη βάση. Επίσης, τα επιχειρήματα μας για το θέμα αυτό τα εκφράζουμε στους κατάλληλους τόπους και χρόνους. Συνεχώς δηλώνουμε ότι, εάν δεν λειτουργήσει ο διάλογος και η συνεργασία θα χρησιμοποιήσουμε χωρίς ενδοιασμό την πυγμή μας (τις αρμοδιότητες μας)».

Τι σημαίνει όμως, σύμφωνα με την τουρκική αντίληψη, η λέξη «συνεργασία» στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και πως αντιλαμβάνονται οι Τούρκοι το μέλλον της ελληνοτουρκικής φιλίας; Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά εδόθη από τον αρχιπλοίαρχο ε.α. Ergun Mengi των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων (σ.σ. είναι διδάκτωρ διεθνών σχέσεων, σύμβουλος του Κέντρου Στρατηγικών Ερευνών Ευρασίας, καθώς επίσης του Κέντρου Ερευνών Εθνικής Ασφάλειας και Εξωτερικής Πολιτικής) στις 15-05-2018, τέσσερις ημέρες πριν τις προαναφερθείσες δηλώσεις του στρατηγού Akar. Ειδικότερα, ο Ergun Mengi εν είδει τελεσιγράφου παρέθεσε τα εξής, τα οποία πιθανόν να περιλαμβάνονται στην ατζέντα της Άγκυρας που έχει ως βασικό στόχο, αφενός τη συνεκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων του Αιγαίου, αφετέρου την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάννης διμερώς και με πολιτικά επιχειρήματα:

1. Δεν πρέπει να δοθεί χώρος σε πολιτικούς που συντηρούνται πολιτικά από την ένταση.

2. Η τουρκική και η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να καθορίσουν τους εθνικούς τους στόχους σε ρεαλιστική βάση.

3. Οι Έλληνες και οι Τούρκοι πολιτικοί, αντί να διαπληκτίζονται για τα ελληνοτουρκικά προβλήματα, πρέπει να συζητήσουν τις πραγματικότητες που υπάρχουν πίσω από αυτά και πρέπει να αναζητήσουν τη διέξοδο επίλυσης τους.

4. Το πρώτο καθήκον των πολιτικών είναι να παγώσουν τα ελληνοτουρκικά προβλήματα, καθώς επίσης να μη ρίχνουν βενζίνη και στη συνέχεια να βάζουν φωτιά σε αυτά.

5. Η Ελλάδα πρέπει να αποστασιοποιηθεί από την αντίληψη ότι, οι Τούρκοι ήταν επισκέπτες τα 500 χρόνια που η χερσόνησος του Μοριά, η Θεσσαλία, η Μακεδονία, η Δυτική Θράκη, τα νησιά του Αιγαίου και η Κύπρος τελούσαν υπό την τουρκική ηγεμονία.

6. Η Τουρκία δεν πρέπει να διατηρεί στην ατζέντα της την επέκταση των εδαφών της, αφού μετά το 1829 η Θεσσαλία, η Μακεδονία, η Δυτική Θράκη, η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου περιλαμβάνονται στην κυριαρχία της Ελλάδος. Επίσης, η Τουρκία δεν πρέπει να θεωρεί τους Έλληνες ως επισκέπτες στα εν λόγω εδάφη.

7. Πρέπει να επικαιροποιηθεί το Εγγυητικό Σύμφωνο της 14ης Σεπτεμβρίου 1933 που υπογράφηκε μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, είχε ισχύ για 10 έτη και αφορούσε στην αμοιβαία εγγύηση για την ασφάλεια και το απαραβίαστο των ελληνοτουρκικών συνόρων. Ειδικότερα, τα ελληνοτουρκικά σύνορα πρέπει να τεθούν υπό αμοιβαία ασφάλεια, καθώς επίσης θα πρέπει να αφαιρεθεί από το λεξικό η λέξη «απειλή».

8. Πρέπει να διεξάγονται πολυεθνικές τουρκο-ελληνικές στρατιωτικές ασκήσεις. Οι ασκήσεις αυτές να μη γίνονται μόνο κάτω από την ομπρέλα του ΝΑΤΟ και μόνο στο Αιγαίο, αλλά να διεξάγονται και στη Μαύρη Θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο, ακόμη και στον Ινδικό Ωκεανό και στις ακτές της Αφρικής.

9. Πρέπει να πραγματοποιηθεί η αμοιβαία τοποθέτηση αξιωματικού στο τουρκικό και ελληνικό Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων αντίστοιχα. Ο αξιωματικός αυτός να μην έχει την ιδιότητα του συνδέσμου αλλά να ενταχθεί σε συγκεκριμένη Διεύθυνση του επιτελείου. (π.χ. ο Έλληνας αξιωματικός να τοποθετηθεί στο Γραφείο Θεμάτων Αιγαίου του τουρκικού γενικού επιτελείου).

10. Οι δύο χώρες θα πρέπει να μειώσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.

11. Πρέπει να συγκροτηθούν πολυεθνικές τουρκο-ελληνικές ναυτικές, αεροπορικές και χερσαίες μονάδες.

12. Πρέπει να συγκροτηθούν πολυεθνικές τουρκο-ελληνικές εταιρίες, οι οποίες θα εκμεταλλευθούν τον υποθαλάσσιο πλούτο του Αιγαίου.

13. Οι Τούρκοι και οι Έλληνες πολιτικοί θα πρέπει να παραμερίσουν τους διεθνείς παράγοντες και να οικοδομήσουν μεταξύ τους την ισορροπία της Λωζάννης.

Συμπερασματικά, όλα τα παραπάνω αποτελούν μέρος του νέου τουρκικού δόγματος «και στο πεδίο των επιχειρήσεων και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», σύμφωνα με το οποίο οι σχέσεις της Άγκυρας με τις γειτονικές χώρες και τη διεθνή κοινότητα θα διαμορφωθούν στη βάση μιας αναθεωρημένης αντίληψης περί εθνικής ασφάλειας. Ειδικότερα, το «πεδίο των επιχειρήσεων» παραπέμπει σε μια επιθετική στρατηγική στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η οποία άρχισε με μια επιθετική ρητορική και απειλές, συνεχίζει να υλοποιείται με κρίσεις χαμηλής έντασης και υψηλού συμβολισμού, καθώς επίσης εκτιμάται ότι θα ακολουθήσουν σοβαρότερες εξελίξεις όταν το πλοίο-πλατφόρμα γεωτρήσεων που απέκτησε η Τουρκία κινηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο.

*Ο κ. Χρήστος Μηνάγιας είναι Ταξίαρχος ε.α., γεωστρατηγικός αναλυτής και συγγραφέας πέντε βιβλίων. Το πρώτο βιβλίο του με τίτλο «Η Γεωπολιτική Στρατηγική και η Στρατιωτική Ισχύς της Τουρκίας» εκδόθηκε το 2010. Το 2014, εκδόθηκαν τα βιβλία του με τίτλους «Αποκαλύπτοντας τον Τουρκικό Λαβύρινθο-Ισλάμ και Πολιτική στην Τουρκία», «Απόρρητος Φάκελος Τουρκία-Η Εθνική Στρατηγική της Τουρκίας» και «Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και Εξοπλισμοί». Και εντός ολίγων ημερών, θα κυκλοφορήσει το βιβλίο του με τίτλο «Μέτωπα Σύγκρουσης και Πολέμου της Τουρκίας».