ΕΛΙΣΜΕ: Τηλεσπερίδα ‘Ο Κορονοϊος και η Επομένη Ημέρα’
Ευα Τσαροπούλου
Κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας.
Είμαι η Εύα Τσαροπούλου και, εκ μέρους του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, σας καλωσορίζω σε αυτήν την πρώτη, δοκιμαστική συζήτηση, που γίνεται στο πλαίσιο της διαρκούς αναζήτησης του Ινστιτούτου να εμβαθύνει σε θέματα που αφορούν και, πολλές φορές, ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία.
Με καλεσμένους, κάθε φορά, ειδικούς, μέσα απ’ το διάλογο, την ανταλλαγή απόψεων, ακόμα και μέσα απ’ τη διαφωνία, το ΕΛΙΣΜΕ προσπαθεί να θέσει τα θεμέλια για την όσο το δυνατόν καλύτερη προσέγγιση δύσκολων ζητημάτων, για την πληρέστερη ενημέρωση των μελών του –και όχι μόνο- αλλά και για την εξεύρεση εφικτών λύσεων, που θα προκύψουν μέσα απ’ την έρευνα, ακόμα και μέσα απ’ αυτήν την αμφισβήτηση.
Πρωταγωνιστής των ημερών: Ο COVID 19 ή κορωνοϊός ή κορωναϊός – δεν έχει αποφασιστεί ακόμα αυτό και όποιος το φορά ξέρει και να προφέρει, οπότε προσωπικά προτιμώ να μην μάθω πώς ακριβώς το λένε.
Σήμερα και μετά από έναν υποχρεωτικό εγκλεισμό, δύο μηνών περίπου, η ομάδα της συζήτησής μας καταγίνεται με τις επιπτώσεις αυτής της σύγχρονης απειλής, με λίγα λόγια με το τι πρόκειται ή τι φοβόμαστε ή τι περιμένουμε να συμβεί την επόμενη μέρα!
Στις επόμενες δύο αναρτήσεις θα δείτε τα βίντεο των παρουσιαστών, του Αναστασίου Μπασαρά από την Αθήνα και του Γιώργου Λυκοκάπη από την Πάτρα!
Μία απόπειρα συνολικής παρουσίασης του φαινομένου COVID 19 θα κάνει ο Αναστάσιος Μπασαράς, Ανώτερος Αξιωματικός Μηχανικός ε.α. της Πολεμικής Αεροπορίας και Ανώτερο Τεχνικό Στέλεχος του ΝΑΤΟ. Με master στις Ψηφιακές Επικοινωνίες, στα Συστήματα Υπολογιστών και στο Software και Logistics Engineering, Εχει συγγράψει μεγάλο αριθμό επιστημονικών εγχειριδίων. Και αυτό είναι ένα μέρος μόνο του πολυσέλιδου βιογραφικού που διαθέτει.
Δεύτερος ομιλητής μας για σήμερα, ο πολιτικός επιστήμονας, διεθνολόγος κ. Γεώργιος Λυκοκάπης. Απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, του Παντείου Πανεπιστημίου, ο κ. Λυκοκάπης είναι συνεργάτης της ιστοσελίδας Slpress.gr.
Κάνει το σχολιασμό της διεθνούς επικαιρότητας σε ραδιοφωνικές εκπομπές των σταθμών Αθήνα 9,84, Radio 98,4 και Parapolitika, καθώς και σε τηλεοπτικές εκπομπές της EΡT.
Η αρθρογραφία του καλύπτει τη διεθνή επικαιρότητα εστιάζοντας στην Μέση Ανατολή, την Κίνα και την Τουρκία και τα άρθρα του έχουν κυκλοφορήσει σε εφημερίδες πανελλήνιας κυκλοφορίας, όπως το Πρώτο Θέμα και Πελοπόννησος και φυσικά έχουν φιλοξενηθεί και στο ΕΛΙΣΜΕ.
Ο κ. Λυκοκάπης θα μας αναλύσει το πολιτιστικό, ψυχολογικό και γεωστρατηγικό αποτύπωμα του COVID 19.
Αναστάσιος Μπασαράς:
Ευχαριστώ τον Πρόεδρο και το ΔΣ του ΕΛΙΣΜΕ για την ανάθεση της διάλεξης. Αλλά και το μέλος του ΕΛΙΣΜΕ κυρία Ευα Τσαροπούλου για τα καλά της λόγια και τον συντονισμό μιας δύσκολης για-πρωτη-φορά προσπάθειας.
Αγαπητοί μου Φίλοι και Φίλες θα σας παρουσιάσω τα θέματα που βλέπετε στη διαφάνεια.
«Eventsmydear… events», ήταν η απάντηση του Βρετανού Πρωθυπουργού Χάρολντ Μακ Μίλαν, στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν ρωτήθηκε από ένα νέο βουλευτή, τι είναι εκείνο που μπορεί να κλονίσει μια παντοδύναμη κυβέρνηση…
Έτσι και τώρα, η πανδημία του κορονοϊού είναι ένα γεγονός τεραστίων διαστάσεων, που πέρα από το θάνατο τόσων ανθρώπων ανά την υφήλιο, προκαλεί σοκ στις αγορές , κλονίζει την παγκόσμια οικονομία και εκθέτει την ανικανότητα ή αναδεικνύει την αποτελεσματικότητα των κυβερνήσεων!
Τις συνέπειες του κορονοϊού είναι πολύ νωρίς να τις φαντασθούμε! Ίσως αποδειχθεί μεγαλύτερης σημασίας γεγονός, ακόμη και από την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ!
Η ιστορία και η επιστήμη μας έχουν δείξει ότι αρχικά επιβιώνει ο πλέον ισχυρός, όμως σε βάθος χρόνου ο πιο προσαρμοστικός! οι παγκόσμιες κρίσεις έρχονται και παρέρχονται. Αρχικά, ο κόσμος ευαισθητοποιείται, όμως στην πάροδο του χρόνου λησμονεί.
Στις κρίσεις επίσης αναδεικνύεται ο χειρότερος, αλλά και ο καλύτερος εαυτός μας. Τελικά, έστω και στα σημεία, επικρατεί η θετική πλευρά.
Οι κρίσεις αποτελούν και τον καταλύτη για σημαντικές αλλαγές και εξυγίανση των «ασθενειών» και «παθογενειών» που επικρατούν σταδιακά.
Θα σας παρουσιάσω λοιπόν τα θέματα:
Σαν Μηχανικός λατρεύω σε κάθε ανάλυση την προσέγγιση μέσα από ένα διάγραμμα Strengts Weaknesses Opportunites and Threats,
Και Πάμε:
Τα θετικά σημεία αυτά που διαβάζετε, τονίζοντας το υψηλό πολιτικό, επιστημονικό και επιχειρησιακό επίπεδο της Πολιτική Ηγεσίας
Ο Κρατικός μηχανισμός και το Πολιτικό σύστημα στο ύψος των περιστάσεων.
Αντίδραση σοκ κατά της δυσκίνητης γραφειοκρατίας του ψηφιακού κράτους. Κβαντικό βήμα! Η Εξ αποστάσεως εκπαίδευση και Τηλε-εργασία.
Κατάργηση υποχρεώσεων πρωτογενούς πλεονάσματος και ποσοτική χαλάρωση. Θαυμαστή και Θετική στάση κοινωνίας και προσαρμοστικότητα
Συνέπειες Οικονομικές οι περισσότερες από τις οποίες θα μεγεθυνθούν στο μέλλον:, σε μακρο-οικονομικό επίπεδο: Ύφεση, ελλείμματα, απώλεια παραγωγής, εισοδήματος και κατανάλωσης, ανταγωνιστικότητα, δραματική πτώση τομέων μεγάλης σημασίας για το ΑΕΠ, ανεργία, περιορισμένες αντοχές τραπεζικού συστήματος και ασφαλιστικού συστήματος.
Σε μικρο-οικονομικό επίπεδο: Επιβίωση επιχειρήσεων, νομικές και συμβατικές συνέπειες, προστασία εργασίας, εισφορές και υποχρεώσεις επιχειρήσεων, απίσχναση εταιρικών κεφαλαίων.
Κοινωνικές: εντάσεις, ενδοοικογενειακή βία, κακή διατροφή, κατάχρηση αλκοόλ κτλ.
Οι Ευκαιρίες: Το Κοινωνικό κράτος Δικαίου να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στους πολίτες. Σεβασμός σε κανόνες και αρχές και αξίες.
Σαφήνεια ρόλων κράτους και ιδιωτικού τομέα. Εκσυγχρονισμός της Εκκλησίας. Ανάπτυξη της «διαδικτυακής» συνείδησης.
Επαναπροσδιορισμός, εμπλουτισμός και υγιέστερη ανάπτυξη σε κρίσιμους εθνικούς τομείς της Οικονομίας (π.χ. Τουρισμός, Μεταφορές / Logistics, Ενέργεια, Μεταποίηση).
Διαμόρφωση νέων, πιο παραγωγικών κοινωνικών συμπεριφορών, όπως η ατομική υγιεινή και ο σεβασμός στους κανόνες υγιούς συμβίωσης.
Οι Απειλές: Μετά την «υπέρβαση» της κρίσης, επιστροφή στις κακές συνήθειες του παρελθόντος, Και, η κακή πορεία της οικονομίας, να δημιουργήσει έντονο κλίμα δυσαρέσκειας και να «κατεδαφίσει» όσα «κερδήθηκαν» στην κρίση.
Κατάρρευση συστήματος υγείας και του ασφαλιστικού συστήματος και Δημοσιονομική απορρύθμιση και νέα ελλείμματα.
Νέα έκρηξη μεταναστευτικού / προσφυγικού. Και μέσα σε συνθήκες γεωπολιτικής αστάθειας και ευρωπαϊκής κρίσης, να εμφανισθεί ακόμα πιο επιθετικά η γειτονική απειλή.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΩΡΑ Τα Μέτρα τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ελλάδα!
Ετσι στην ΕΕ βλέπουμε Μέτρα, όπως Προκηρύξεις διαγωνισμών και προμηθειών: μάσκες, γάντια, απολυμαντικών, διαγνωστικών κυτίων.
Προώθηση έρευνας εμβολίων, διαγνωστικών κυτίων κλπ Κονδύλια για στήριξη εργασίας κλπ Και, όπως θα δούμε στη συνέχεια μεγάλα κονδύλια για επιχορηγήσεις και εγγυημένα δάνεια.
Βλέπετε από αυτά που παίρνουμε τί σημαίνει να είσαι μέλος ενός μεγάλου κλάμπ και φαντασθείτε τη θέση μας ΕΚΤΟΣ! Στην Αλληλεγγύη η Γαλλία δώρισε 1 εκ μάσκες στην Ιταλία , η Γερμανία πάνω από 7 τόνους ιατρικά μηχανήματα και υλικά. Η μικρή Τσεχία πάνω από 10000 προστατευτικές στολές, Η Austria, Germany and Luxembourg φιλοξένησαν ασθενείς από την Ιταλία, Η Πολωνία, Ρουμανία και Γερμανία (καθώς και οι Κίνα, Ρωσία). Η ΕΕ βοήθησε την επιστροφή στις πατρίδες πάνω από 500,000 πολιτών. Ωστόσο, πικρά ήταν τα παράπονα και η κριτική των Ιταλών στην Αρχή!
Πάμε τώρα στην Ελλάδα να δούμε τα Μέτρα:
Ετσι στην διαφάνεια της επανεκκίνησης της οικονομίας βλέπουμε τα μέτρα που πάρθηκαν μέχρι χθες .., αυτά που παίρνονται σήμερα .. και αυτά που θα παρθούν μέχρι τον Σεπτέμβριο ..!
Στη διαφάνεια βλέπουμε τα μέτρα και σχέδια για μετά τον Σεπτέμβριο! Για την Καινοτομία και Τεχνολογία …, την Πράσινη Οικονομία …, την Εξωστρέφεια …, τους Νέους Τομείς και τα Οικοσυστήματα …
Συνολικά μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας πάνω από 24 δις€
Στα Μέτρα για την Εργασία βλέπουμε: Νέος Μηχανισμός η Συν-Εργασία: Δικαιούχοι! οι έχοντες πτώση του τζίρου άνω 20%, Πλήρης κάλυψη ασφαλιστικών δικαιωμάτων από το κράτος, αναπλήρωση κατά 60% αποδοχών εργαζομένων, δεν επιτρέπεται η καταγγελία επιδοτούμενης σύμβασης εργασίας
Κλπ … Και άλλες Στοχευμένες πολιτικές όπως τις βλέπετε!
Εδώ βλέπουμε τα αναπτυξιακά μέτρα για τη στήριξη των Επιχειρήσεων καθώς και τις Μεγάλες Επενδύσεις! Στήριξη Ρευστότητας των Επιχειρήσεων …
Στρατηγικές και Μεγάλες Επενδύσεις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, Νέο ΕΣΠΑ … Μηχανισμός μεγάλων έργων …
Τέλος εδώ βλέπουμε τα μέτρα για τον πυλώνα της ελληνικής οικονομίας τον Τουρισμό! Με επανεκκίνηση του Τουρισμού και με Ασφάλεια στους Εργαζομένους και τους Τουρίστες, όπως βλέπετε στη διαφάνεια …
Βλέπετε στη διαφάνεια μερικά από τα Μέτρα:
Πολλά τα ερωτηματικά σε Διεθνές Επίπεδο. Τόσο σε Πολιτικό όσο και σε Οικονομικό: Εδώ βλέπουμε τα ερωτηματικά και τις ανησυχίες σε Σε πολιτικό πεδίο: Από το αν η πολιτική θα πάρει το πάνω χέρι από την Οικονομία;
… Μέχρι το … Πώς θα εξελιχθεί ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας;…. Κ.α. Κ.α. κα.
Εδώ βλέπουμε τα ερωτηματικά και τις ανησυχίες στο Οικονομικό πεδίο: Από το Τέλος της παγκοσμιοποίησης στη σημερινή της μορφή; Μέχρι στο ..Τί θα γίνει με το (υπέρογκο) δημόσιο και ιδιωτικό χρέος; … Κ.α. Κ.α. κα
Κυρίαρχοι παράγοντες … Διαφάνεια Αποφασιστικότητα και Αλληλεγγύη. Τα μελανά σημεία …. Ωστόσο, Όσον αφορά τώρα τη χώρα μας, πιστεύω ότι η κρίση θα διαμορφώσει μία περισσότερο υγιή σχέση κράτους και ιδιωτικής οικονομίας!
Κλείνοντας τονίζω ότι: Φυσικά, είναι πολύ νωρίς για προβλέψεις. Παρά τις τεράστιες πληγές που θα αφήσει το 2020, από το 2021 και μετά αξιοποιώντας και το διεθνές μας κύρος, που θα έχει ενισχυθεί, μπορούμε να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος. Βλέπετε την παγκόσμια στατιστική την 31/5/2020…
Είναι η υπερηφάνεια και η Ευγνωμοσύνη αυτά που νιώθουμε για τα πρόσωπα και τις ομάδες που απεικονίζονται.
Οι πρώτες όμως ενδείξεις για τη στάση της ελληνικής κοινωνίας μας επιτρέπουν να κλείσουμε με τα αισιόδοξα λόγια της Καθηγήτριας της Ιστορίας, Μαρίας Ευθυμίου: «Μέσα από την πρόκληση του κορονοϊού, η ελληνική κοινωνία βρήκε το πρόσωπο που διακόσια χρόνια τώρα επεδίωξε να διαμορφώσει και πήρε την απόφαση να ενηλικιωθεί με αίσθημα συλλογικής, αλλά και ατομικής ευθύνης».
Σας Ευχαριστώ, Ο λόγος στην συντονίστρια κυρία Τσαροπούλου!
Γιώργος Λυκοκάπης
Καλησπέρα σας
Καθώς εισερχόμαστε σταδιακά στην επόμενη μέρα από την πανδημία του κορονοϊού, κυριαρχεί το ερώτημα αν θα αλλάξει την ζωή μας και πως. Υπάρχει η άποψη πως τον κόσμο
δεν τον αλλάζουν, οι πανδημίες, η οποία επικαλείται της ισπανικής γρίπης του 1918, η οποία υπολογίζεται πως μόλυνε το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού και σκότωσε τουλάχιστον 20 εκατομμύρια ανθρώπους.
Όπως γνωρίζουμε τον κόσμο έμελλε να αλλάξει τότε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος που μαίνονταν τότε στην Ευρώπη, ο οποίος είχε αφήσει εκατόμβες νεκρών και τραυματιών. Επομένως θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί γιατί να επηρεαστεί η ζωή μας από έναν ιό, σχετικά περιορισμένης θνησιμότητας, που πλήττει κυρίως τους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες.
Όμως πρέπει να σημειώσουμε πως παρά την μεγάλη πρόοδο που έχει σημειώσει ο τομέας της επιστήμης και της υγείας σε σχέση με το 1918, ο κορονοϊός θα αφήσει το ιστορικό του αποτύπωμα γιατί συνοδεύτηκε από ορισμένα μέτρα που, μόλις μερικούς μήνες, πριν θα έμοιαζαν πρωτόγνωρα, όπως την χρήση μάσκας, την επιβολή καραντίνας,
την απαγόρευση των συναθροίσεων και το γενικευμένο lockdown σύσσωμης της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας.
Δεν θα μπω στην συζήτηση για την αναγκαιότητα ή όχι των μέτρων, αλλά προσωπικά με βρίσκει κάθετα αντίθετο η άποψη πως “δεν γίνεται να σκοτώσουμε την οικονομία για μερικούς ηλικιωμένους και ευπαθείς”. Επιπλέον πρέπει να επισημάνουμε πως άλλες οι συνθήκες του 1918, άλλες οι σημερινές.
Δεν μπορούμε να κάνουμε συγκρίσεις με μια εποχή που το προσδόκιμο όριο ζωής ήταν πολύ χαμηλότερο από το σημερινό. Επίσης σίγουρα καμία πανδημία δεν μπορεί επίσης να συγκριθεί με την πραγματικότητα των πολεμικών χαρακωμάτων (η ταινία 1918 είναι πάρα πολύ διδακτική για το κλίμα της εποχής.
Δεν θα μπω στην συζήτηση για την αναγκαιότητα ή όχι των μέτρων, αλλά προσωπικά με βρίσκει κάθετα αντίθετο η άποψη πως “δεν γίνεται να σκοτώσουμε την οικονομία για μερικούς ηλικιωμένους και ευπαθείς”. Επιπλέον πρέπει να επισημάνουμε πως άλλες οι συνθήκες του 1918, άλλες οι σημερινές.
Το τελευταίο που απασχολούσε τους στρατιώτες εκείνη την εποχή ήταν η ισπανική γρίπη!).
Επομένως, καθώς δεν ζούμε σε συνθήκες παγκόσμιου πολέμου, θεωρώ λογικό μία πανδημία, έστω και σχετικά περιορισμένης θνησιμότητας, να “σοκάρει” τις κοινωνίες της Δύσης και όχι μόνο. Ειδικά σε μία χώρα σαν την Ελλάδα, με ισχυρούς τους οικογενειακούς δεσμούς, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να παραγνωρίσουμε τον θάνατο των ηλικιωμένος συμπολιτών μας, «των παππούδων και των γιαγιάδων μας».
Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ακόμα νωρίς για έναν απολογισμό. Δεν γνωρίζουμε, για παράδειγμα, τι θα συμβεί με ένα νέο ενδεχόμενο κύμα πανδημίας το φθινόπωρο. Βρισκόμαστε ακόμα σε εκτιμήσεις για το εύρος των οικονομικών συνεπειών που θα υπάρξει από την πανδημία. Ακούμε ήδη τρομακτικά νούμερα, για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες η …
ανεργία έφτασε το 25%, ποσοστά που θυμίζουν το κραχ του 1929.
Όταν έγιναν γνωστά τα πρώτα κρούσματα κορονοϊού στην μακρινή κινεζική πόλη Ουχάν, όλοι ήμασταν σίγουροι πως “αυτό είναι μακριά από εμάς”. Όλοι πιστεύαμε πως οι πανδημίες αφορούν μόνο τους πολυπληθείς πληθυσμούς της Ασίας, ή κάποιους “φουκαράδες” στην Αφρική. Και τώρα η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα συστήνει πως πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον κορονοϊό. Το πολιτιστικό αποτύπωμα
Εδώ έχουμε την πρώτη διάσταση του κορονοϊού,
την πολιτιστική. Ο δυτικός πολιτισμός, της αφθονίας, του καταναλωτισμού, της παγκοσμιοποίησης, έζησε και μπορεί να ξαναζήσει συνθήκες lockdown και καραντίνας, ενώ υποχρεούται να προσαρμοστεί στην “κοινωνική αποστασιοποίηση”, (επονομαζόμενο και “social distancing”).
Επειδή κάναμε στην εισαγωγή αναφορές στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, να θυμίσουμε πως, για παράδειγμα, τα θέατρα και οι κινηματογράφοι δεν είχαν κλείσει τότε. Ο πολιτισμός του σήμερα, αφορά κατεξοχήν τις μάζες ( “μαζική κουλτούρα).
Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες αυτός ο πολιτισμός έζησε πρωτόγνωρες καταστασεις όταν έκλεισαν τα θέατρα, οι κινηματογράφοι, ακυρώθηκαν οι αθλητικές διοργανώσεις, τα ταξίδια και τώρα καλείται να προσαρμοστεί σε υγειονομικούς περιορισμούς.
Όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο συγγραφέας Πασκάλ Μπρύκνερ, “ο κορονοϊός εξαφάνισε τους influencers”! Ίσως μια παράπλευρη και θετική συνέπεια του κορονοϊού είναι πως οι κοινωνίες εστίασαν περισσότερο στο “life” και όχι στο “style”. Διαπίστωσαν πως στην πραγματικότητα είναι ευάλωτες και πως δεν έχουν σημασία ούτε τα ακριβά ρούχα, ούτε τα ακριβά αυτοκίνητα, καθώς ο κορονοϊός δεν έκανε κοινωνικές διακρίσεις.
Όπως προαναφέραμε, είναι νωρίς να πούμε αν η πανδημία αλλάξει τα καταναλωτικά πρότυπα ολόκληρων δεκαετιών. Όλο το χρονικό διάστημα που διήρκησε το lockdown το αποτύπωμα του κορονοϊού ήταν πως, μετατράπηκαν σε “ήρωες” και σε πρότυπα οι άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας οι επιστήμονες, το ιατρικό προσωπικό, αλλά και οι απλοί εργαζόμενοι, χαρακτηριστικό παράδειγμα τα παιδιά των σούπερμαρκετ και όχι οι “διάττοντες αστέρες” της κοινωνίας του θεάματος.
Το ψυχολογικό αποτύπωμα “Άγνωστος Χ” είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις, όχι μόνο του κορονοϊού, αλλά και των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν, Ένα σύνηθες επιχείρημα
των αρνητών των μέτρων περιορισμού είναι πως η κατάθλιψη που θα προκληθεί από αυτά τα μέτρα “θα σκοτώσει περισσότερους από τον κορονοϊό”.
Ένας από τους λόγους που η Σουηδία υιοθέτησε ένα εναλλακτικό μοντέλο αντιμετώπισης της πανδημίας, ίσως συγγενές με την θεωρία της “ανοσίας της αγέλης”. είναι τα υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών που έχει, κατά παράδοση, η συγκεκριμένη σκανδιναυϊκή χώρα, η κοινωνία της οποίας να σημειώσουμε πως ήταν συνηθισμένη από πριν στην κοινωνική αποστασιοποίηση. Όπως είχε δηλώσει χαρακτηριστικά,
μόλις στις 12 Μαρτίου, ο καθηγητής του Imperial College London Χριστόφορος Αναγνωστόπουλος, «τους επόμενους δύο μήνες θα τους θυμόμαστε για πάντα». Μακάρι ο κορονοϊός και κυρίως η εμπειρία του lockdown να αποτελέσει απλώς μία θλιβερή ανάμνηση και να μην επιδεινώσει τις ψυχολογικές επιπτώσεις των κοινωνιών, που είχαν ήδη σηκώσει το “βαρύ φορτίο” της κρίσης.
Η εικόνα που πάντα θα με στοιχειώνει από τον κορονοϊό είναι η εικόνα ανθρώπων σε δυτικές μεγαλουπόλεις
να θάβονται σωρηδόν σε ομαδικούς τάφους, η εικόνα ανθρώπων να φεύγουν από την ζωή, χωρίς να τους πουν ένα στερνό αντίο τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Εάν αυτές οι εικόνες επαναληφθούν από ένα ενδεχόμενο νέο κύμα του ιού το φθινόπωρο και αν η οικονομική ύφεση παραμείνει σε τρομακτικά μεγέθη, προτιμώ να μην σκέφτομαι καθόλου τις συνέπειες που θα έχουν σε κοινωνίες, όπου τα αντικαταθλιπτικά
φάρμακα αποτελούν μια θλιβερή κοινωνική πραγματικότητα. Χαριτολογώντας, μακάρι στην καλύτερη περίπτωση ο κορονοϊός να μας κάνει λίγο πιο “υποχόνδριους”, αλλά όχι καταθλιπτικούς.
Το γεωστρατηγικό αποτύπωμα
Ο κορονοϊός δεν μπορούσε να μην αφήσει το αποτύπωμα του στην διπλωματία και στην γεωστρατηγική. Κατ’αρχήν το επίπεδο των δυτικών ηγεσιών, μάλλον ήταν κατώτερο των περιπτώσεων. Μοιάζει σαν οι δυτικές ηγεσίες, όταν δεν τσακωνόντουσαν για τα φορτία με τις μάσκες, να επέλεξαν να τεθούν σε μία ιδιότυπη “γεωπολιτική καραντίνα”, απούσες εντελώς από τις διεθνείς εξελίξεις.
Χώρες, όπως η Κίνα (από όπου ξεκίνησε ο κορονοϊός, με σημαντικές ευθύνες να βαρύνουν
το καθεστώς), έσπευσαν να καλύψουν το κενό επιδιδόμενες να τακτικές “ήπιας ισχύος” (η διπλωματία της μάσκας), ή υποστηρίζοντας θεωρίες συνωμοσίας για την προέλευση του ιού (ότι προήλθε από πειράματα του αμερικανικού στρατού, γεγονός που ξεκίνησε μία “βεντέτα παραπληροφόρησης με τις ΗΠΑ).
Άλλες χώρες, όπως η Τουρκία (εξέλιξη που μας αφορά άμεσα), είδαν περισσότερο τον κορονοϊό ως ευκαιρία. Θεωρώντας πως οι μεγάλοι διεθνείς παίχτες είναι σε καθεστώς αδυναμίες, επέλεξε να κλιμακώσει την αναθεωρητική ατζέντα, εξακολουθώντας να επεμβαίνει στην Λιβύη (όπου κατάφερε να αλλάξει τους πολεμικούς συσχετισμούς υπέρ του συμμάχους της Σαράτζ) και ανακοινώνοντας γεωτρήσεις εντός της κυπριακής, αλλά και της ελληνικής ΑΟΖ, την στιγμή που η ραγδαία πτώση της ενεργειακής κατανάλωσης, έφεραν παγκόσμια πτώση των ενεργειακών τιμών. Οι απόψεις πως η πανδημία και η οικονομική κρίση θα “καλμάρουν” την Τουρκία αποδείχτηκαν ευσεβείς πόθοι. Στην πραγματικότητα,
αν ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ως σημείο αναφοράς “τα 14 σημεία” του Χάρολντ Ουίλσον, ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος είχε το σήμα της νίκης του Ουίνστον Τσόρτσιλ και ο Ψυχρός Πόλεμος τον δυτικό θρίαμβο του “Τέλους της Ιστορίας”, ο κορονοϊός είναι ίσως η μοναδική παγκόσμια κρίση στην νεότερη ιστορία, όπου η απουσία της Δύσης είναι εκκωφαντική. Σίγουρα το γεωπολιτικό παιχνίδι έχει ήδη αρχίσει, αλκά θα κριθεί στην ανακάλυψη του εμβολίου. Αρκεί να σκεφτούμε τι θα σημatoδοτήσει η τυχόν ανακάλυψη του, από την Κίνα ή την Ρωσία.
Ευχαριστώ!