Blog

του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Οι αξιωματούχοι του Ιράν με προεξάρχοντα τον ανώτατο ηγέτη του Αλί Χαμενέι, μιλούν για «σφοδρή τιμωρία» του Ισραήλ, μετά την εξόντωση του Χανίγιε εντός του ιρανικού εδάφους. Αξίζει να σημειωθεί πάντως, ότι «στον αέρα» βρίσκεται ΚΑΙ η δήλωση του υπηρεσιακού υπουργού Εξωτερικών του Ιράν, ο οποίος στις 7 Αυγούστου προσέθεσε δίπλα στα όποια άλλα βαρύγδουπα διατυπώνονται ΚΑΙ την διάσταση του «αναλογικού τρόπου» ο οποίος θα αφορά στην Ιρανική απάντηση…

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η αποκωδικοποίηση των όποιων «πρόδρομων» δεδομένων και συμπεριφορών οι οποίες καταγράφονται και θα μπορούσαν να φωτίσουν την εν αναμονή απάντηση – τιμωρία εκ μέρους του Ιράν, συνιστά ενεργή πρόκληση, που απαιτεί νηφαλιότητα και προσοχή στην διαχείρισή της διότι:

Πρώτον: Η προγενέστερη «σφοδρή» απάντηση του Ιράν, επένδυσε κυρίως στο θέαμα, στο σπάσιμο ενός διαχρονικού ταμπού αναφορικά με την άμεση εμπλοκή του σε επιχείρηση εναντίον του ισραήλ και φυσικά στις πέτσινες εντυπώσεις, τις οποίες το Ισραήλ έσπευσε σέ άμεσο χρόνο να καταστήσει αναλώσιμες, ακυρώνοντας πλήρως την όποια συμβολική ή επικοινωνιακή τους αξία. Επομένως, καλό θα είναι να συνυπολογίζουμε, να συνεκτιμούμε αλλά να μην παγιδευόμαστε σε μεγαλοστομίες, αναφορικά με το επιχειρησιακό κομμάτι της εν αναμονή Ιρανικής απάντησης.

Δεύτερον: Η προηγούμενη «σφοδρότητα», με τα όποια μηνύματα θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ως τέτοια, όχι μονάχα δεν έκαμψε την Ισραηλινή αποφασιστικότητα, αντιθέτως προκάλεσε μια αλυσίδα ανταπαντήσεων, πρώτα στο Ισφαχάν και στην συνέχεια μέσα στην Τεχεράνη, η οποία μάλλον διασύρει και εκθέτει ΤΟΣΟ συμβολικά ΟΣΟ και ουσιαστικά το Ιράν, το αξιόπιστο της ισχύος του και της σοβαρότητας των μηχανισμών του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποκαθιστά την κλονισμένη τιμή και εμπιστοσύνη του, στο περιβάλλον των γεωπολιτικών δορυφόρων του και της ευρύτερης επιρροής του.

Τρίτον: Η αναβάθμιση των πυρηνικών δυνατοτήτων του Ιράν, ενδέχεται να αποτελεί ήδη “κεκτημένο” και σε αυτήν την περίπτωση τα όποια πυρηνικά «επιτεύγματα» ή ακόμη και η πιθανότητα να έχει διαβεί ήδη το πυρηνικό κατώφλι, θα επιβεβαιώνονται σιωπηλά και από τις πληροφορίες που έχουν στην διάθεσή τους οι μυστικές υπηρεσίες και του Ισραήλ και φυσικά των ΗΠΑ. Φαίνεται όμως ότι αυτή η εκδοχή, ακόμη και εάν ισχύει, εργαλειοποιείται ΜΟΝΟ και αυστηρά επικοινωνιακά στο πλαίσιο μιας ιδιότυπης προβολής ισχύος, αλλά σε καμία περίπτωση το όποιο «κεκτημένο» της, δεν δείχνει να ενσωματώνεται στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της κυοφορούμενης Ιρανικής απάντησης.

Τέταρτον: Η Ιρανική πολιτικοστρατιωτική ηγεσία, έχει ανάγκη από το να καταφέρει ένα απαντητικό πλήγμα στο Ισραήλ, που θα «αναστηλώσει» το σοβαρά κλονισμένο κύρος της και το ηθικό του Ιρανικού πληθυσμού. Όμως όλα δείχνουν ότι αυτό που σταθμίζεται πολύ σοβαρά, είναι η πιθανότητα να «παίξει» με επιλογές που θα έχουν αυξημένο ειδικό βάρος στο επίπεδο των συμβολισμών, παρά στην ουσία της διμερούς αντιπαράθεσης στο επίπεδο της ισχύος.

Από όλα τα παραπάνω, αυτό που συνάγεται κατά την άποψη του γράφοντος, είναι ότι το Ιράν και οι σύμμαχοί του, σχεδιάζουν μια συνδυασμένη απάντηση πολλαπλών επιπέδων αλλά σε κάθε περίπτωση με διακριτούς ρόλους και με το βλέμμα σταθερά στραμμένο στις εξελίξεις της επόμενης μέρας. Αυτή η συνδυασμένη απάντηση θα μπορούσε να περιλαμβάνει:

Α. Στοχευμένα χτυπήματα εκ μέρους του Ιράν, σε συγκεκριμένα πρόσωπα ή σε συγκεκριμένες υποδομές του Ισραήλ. Και…

Β. Ευρεία επιχειρησιακή δράση εκ μέρους της Χεζμπολάχ και των λοιπών συμμάχων του, με στόχο το Ισραηλινό έδαφος, την καταστροφή υποδομών και σοβαρά πλήγματα ακόμη και σε βάρος αμάχων.

Γιατί κατά την άποψη του γράφοντος θεωρείται πιθανόν να προκριθεί ένας τέτοιος συνδυασμός και τι εξασφαλίζει;;;

Α. Σε ότι αφορά στην εμπλοκή του ιδίου του Ιράν, μια τέτοιου είδους απάντηση, κινείται στην γκρίζα ζώνη του “αναλογικού χτυπήματος” υψηλής όμως συμβολικής αξίας και ως τέτοια προϋποθέτει στοχευμένη, επιλεκτική και πρωταγωνιστική εμπλοκή των μυστικών του υπηρεσιών και όχι ευρεία χρήση του συμβατικού ή άλλου οπλοστασίου του, που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει υπέρβαση των κόκκινων γραμμών και να ενεργοποιήσει ευρύτερα «συμμαχικά» αντανακλαστικά, νομιμοποιώντας έτσι την καταφυγή σε καταστροφικά αντίμετρα με συνέπειες εξαιρετικά οδυνηρές για το ίδιο και το καθεστώς του.

Β. Η επιτυχημένη έκβαση αυτού του σχεδιασμού, επενδύει δυναμικά στην ανάκτηση της πληγωμένης τιμής και υπερηφάνειας, χωρίς όμως την ανάληψη του ρίσκου για μια ευρύτερη εμπλοκή που θα απειλούσε να ρευστοποιήσει άμεσα το όποιο πολιτικό ή άλλο κέρδος, στις καταστροφικές συνέπειες μιας γενικευμένης σύρραξης.

Γ. Η ανάληψη δυναμικής δράσης από τους proxies του Ιράν… Θα μπορούσε να έχει ένα υπολογίσιμο κόστος για το Ισραήλ… Θα μπορούσε όμως να έχει ως συνέπεια, την οριστική επαναχάραξη των συνόρων του Λιβάνου… Αλλά ΔΕΝ θα νομιμοποιούσε ευρύ ανταπαντητικό πλήγμα σε βάρος του ιδίου του Ιράν, από το Ισραήλ και τους συμμάχους του και από αυτήν την άποψη, δεν θα διακινδύνευε με αποσταθεροποίηση η ευρύτερη ισορροπία ισχύος.

Συμπερασματικά: Το Ιράν προφανώς δεν πρόκειται να παραιτηθεί ούτε να αφεθεί σε μια σιωπηλή εκτόνωση της οργής του, ούτως ώστε να εξαργυρώσει με όποια έμμεσα οφέλη – επικοινωνιακά όμως μη αξιοποιήσιμα – την μη υλοποίηση της δέσμευσής του για τιμωρητική απάντηση σε βάρος του Ισραήλ. Είναι όμως υποχρεωμένο εκ των πραγμάτων να σταθμίσει το εύρος και την σοβαρότητα της απάντησης που θα επιλέξει να δώσει, διότι οφείλει να συνυπολογίσει την Ισραηλινή ανταπάντηση ή οποία θα πρέπει να θεωρείται ΚΑΙ δεδομένη ΚΑΙ κλιμακούμενη αναφορικά με την στόχευση και την βαρύτητά της. Οφείλει επίσης να μην αγνοήσει την εμφανή επιδίωξη του Ισραήλ να το συμπαρασύρει σε έναν πόλεμο με ευρύτερες συνέπειες πριν απ’ όλα για την σταθερότητα του ίδιου του Ιρανικού καθεστώτος.

Με άλλα λόγια το πρόβλημα για το Ιράν, δεν βρίσκεται στο εάν θα τολμήσει, αλλά στο πως θα απεμπλακεί, εάν αφήσει να το οδηγήσει το θυμικό και όχι η λογική της ισορροπημένης διαχείρισης μιας πρόκλησης που το τοποθετεί σε διάταξη σύγκρουσης απέναντι στους ιστορικούς του αντιπάλους.

Από αυτήν την άποψη κατά την γνώμη του γράφοντος, το Ιράν θα επιλέξει να διατηρήσει για τον εαυτό του μια απάντηση φιλέτο που θα κινείται στα όρια της “ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ”, εφάμιλλη των πληγμάτων που έχει δεχτεί, κάνοντας έτσι το ουσιαστικό ντεμπούτο του σε μια πράξη προβολής ισχύος χωρίς να διαβεί τις κόκκινες γραμμές και χωρίς να «κάψει» τα όποια «κεκτημένα» έχει διασφαλίσει, μηδέ και του πυρηνικού αποτυπώματος εξαιρουμένου. Με δεδομένο ότι το Ισραήλ θα κλιμακώσει έτσι κι αλλιώς με στοχευμένα χτυπήματα σε βάρος του Ιράν, είναι προτιμότερο για το ίδιο να καταφύγει σε μια ισορροπημένη απάντηση που θα του επιτρέπει να συνεχίσει διαχειρίζεται με σχετική αποτελεσματικότητα και τις προκλήσεις της επόμενης μέρας.

Και το λογικά αναμενόμενο, είναι ο συνδυασμός αυτής της επιλογής, με μια ευρεία «ανάθεση ρόλων» στους ελεγχόμενους και χρηματοδοτούμενους «αντιπροσώπους» του, που θα θέσουν το Ισραήλ σε μια διαδικασία παρατεταμένης κατατριβής, προσβλέποντας έτσι σε μια αποτελεσματικότερη επένδυση στον χρόνο, γεγονός που θα πρέπει να θεωρείται μάλλον απαραίτητο  για την ανασφαλή και κλυδωνιζόμενη Ιρανική πολιτική ηγεσία.