Blog

«ΟΙ ΔΑΚΤΥΛΟΔΕΙΚΤΟΥΜΕΝΟΙ» ΔΟΚΙΜΙΟ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΚΡΙΤΙΚΗ – ΣΧΟΛΙΑ ΥΠΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΡΤΖΟΥΚΟΥ

Το διηγήμα φαντασίας «Οι Δακτυλοδεικτούμενοι» του Κ. Αργυρόπουλου, είναι ιδιαίτερα επίκαιρο, διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστου κατά την εξέλιξή του και τελικά αφήνει ανάμικτα συναισθήματα θλίψης και προβληματισμού, δίχως όμως να γίνεται καταθλιπτικό, αφού το κείμενο διανθίζεται με χιούμορ, γίνεται άριστη χρήση της ελληνικής γλώσσας και επιπλέον θίγεται μεγάλο φάσμα θεμάτων που απασχολούν τον καθένα είτε ως άτομο είτε ως πολίτη και μέλος της κοινωνίας. Ο συγγραφέας κατορθώνει να ξεδιπλώσει και να συνθέσει το παρόν μέσα από τις παρακαταθήκες του παρελθόντος καθώς και τις επιταγές του μέλλοντος. Το σενάριο του διηγήματος, αν και φανταστικό, σχετίζεται σε σημαντικό βαθμό με τις τρέχουσες τάσεις και εξελίξεις της πολιτικής, των διεθνών σχέσεων και της τεχνολογίας. Πάνω από όλα όμως το σενάριο χρησιμοποιείται ως όχημα προκειμένου, κατά την πορεία του, να αναπτυχθούν οι εθνικές, πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, ηθικές, θρησκευτικές και φιλοσοφικές ανησυχίες του συγγραφέα. Για τον λόγο αυτό η υπόθεση εξελίσσεται με σχετικά αργό ρυθμό και προσφέρεται κυρίως γι’ αυτούς που ενδιαφέρονται περισσότερο για το ταξίδι παρά για τον προορισμό. Σύμφωνα με το σενάριο η διαχρονικά κακή φύση του ανθρώπου οδηγεί σε κοινωνική και διακρατική στασιμότητα των υφισταμένων κακών σχέσεων με προϋποθέσεις δυσοίωνες για το μέλλον. Η βιοτεχνολογική έρευνα των Η.Π.Α. αναλαμβάνει την δημιουργία ενός βελτιωμένου τύπου ανθρώπου/προτύπου, προκειμένου η ανθρωπότης να οδεύσει προς την αρετή και την εναρμόνισή της με τη περιβάλλουσα φύση η οποία, εν πολλοίς, εγγίζει ή και ταυτίζεται με το Θείο. Τα δύο πρωτότυπα δημιουργήματα της εταιρείας «Future Eugenesis», ο Ρόμπερτ και η Ρομπέρτα, μεταφέρονται μυστικά στην επιλεγείσα περιοχή του Σουλίου της Ηπείρου προκειμένου να τελειοποιηθούν με την απόκτηση ψυχής και εν συνεχεία να δημιουργήσουν το τελειοποιημένο πρότυπο ανθρώπου, ως αποτέλεσμα του έρωτά τους. Τελικώς, μετά από πολλές περιπέτειες, η πολιτική σκοπιμότης και η κακή φύση του ανθρώπου οδηγούν το πείραμα σε αποτυχία, δίχως όμως αυτό να επηρεάζει την διαχρονική και ακατανίκητη επιθυμία του ανθρώπου για αυτοβελτίωση και για την απόκτηση της «συνταγής της ευτυχίας» βασικά συστατικά της οποίας αποτελούν, κατά τον συγγραφέα, η γνώση, η συνείδηση και η αυτογνωσία. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, αναδεικνύεται το μεγαλείο της αρχαίας Ελλάδος και παρατίθενται φιλοσοφικές και επιστημονικές απόψεις αρχαίων προγόνων μας όπως του Πλάτωνος, Αριστοτέλους, Επίκουρου, Αναξαγόρα, Θεόφραστου, Σωκράτους, Ηράκλειτου, Κλεόβουλου κ.λ.π.. Παράλληλα αναδεικνύεται γλαφυρά το θλιβερό παρόν της Ελλάδος της διαφθοράς, της ανηθικότητος, του εφησυχασμού, της αδιαφορίας, της κακής παιδείας, της ελλείψεως προτύπων, της γραφειοκρατίας, της ηττοπάθειας, των γραφικών πολιτικών ταγών, διεφθαρμένων δημοσιογράφων, της υπογεννητικότητος, της φοροδιαφυγής, των επιχειρηματικών συμφερόντων, της απώλειας της γλώσσας μας, των λαθρομεταναστών και της διαχειριστικής πολιτικής δίχως όραμα και εθνική στρατηγική. Μέσα από τις σκέψεις, τα σχέδια και τις πράξεις χαρακτήρων προερχομένων από το γειτονικό περιβάλλον της χώρας μας και την διεθνή κοινότητα, ο συγγραφέας εκδηλώνει την έντονη ανησυχία του για τα σοβούντα εθνικά μας θέματα, τα θέματα εσωτερικής ασφαλείας της χώρας και επιπλήττει την κοινωνική αδιαφορία και το πνεύμα «παγκοσμιοποιήσεως», «προοδευτισμού» και «πολυπολιτισμικότητος», την επιλογή των οποίων θεωρεί ως δούρειο ίππο για ένα μικρό έθνος που το οδηγούν στον αυτοαφανισμό του. Ο Κ. Αργυρόπουλος περιγράφει ζωντανά τους χαρακτήρες του, ενώ δεν χάνει ευκαιρία να συνδέει τις γλαφυρές περιγραφές των τοπίων της Ηπείρου και του Ιονίου με την ιστορία μας. Η ποιητική του προσέγγιση περιγραφής τοπίων και χαρακτήρων αποκορυφώνεται όταν εξυμνεί κυριολεκτικά το γυναικείο κάλλος και τον έρωτα του κεντρικού πρωταγωνιστού Κίμωνα Μαζέττα για την αμερικανίδα επιστήμονα Μελίτα Ροζάννα Κέην. Επιπλέον ο συγγραφέας εισάγει τον αναγνώστη σε αξιόλογο βαθμό στην σύγχρονη τεχνολογία και την ορολογία της, ενώ αναδεικνύει την αξία της πληροφορίας και του τρόπου αξιοποιήσεως αυτής. Σειρά διαχρονικών προβληματισμών κοινού ενδιφέροντος συνεγείρει τον αναγνώστη και τον αναγκάζει να ανακαλέσει στην σκέψη του τα δικά του βιώματα και τις δικές του απόψεις προκειμένου να τις αντιπαραθέσει με αυτές του συγγραφέως. Ενδεικτικά αναφέρω επιγραμματικά ορισμένους: – Τι είναι αλήθεια το «ωραίο»; Είναι συνυφασμένο με την νιότη; Υπάρχει ωραίος γέρος; – Σωστό και λάθος. Ποιά είναι η κλίμακα και τα κριτήρια του «λάθους»; – Ο θυμός είναι αναξιότης και αδυναμία; – Η διάθεση προσφοράς κρύβει και ιδιοτέλεια; – Τι είναι υποκειμενικό και αντικειμενικό; – Οι δοξασίες και η λογική μας ως αποτέλεσμα των ανθρωπίνων διανοητικών δυνατοτήτων είναι όντως η πραγματική «λογική»; – Αποτελεί φαύλο κύκλο η σειρά «πεινώ, σκοτώνω, κατακτώ, πλουτίζω, παράγω πολιτισμό, πνεύμα και δημοκρατία, εξάγω τον πολιτισμό μου καταστρέφοντας άλλους πολιτισμούς, ναυάγιο και καταστροφή πολιτισμού μου, επανασύσταση διαφορετικοτήτων». – Μπορώ να έχω ακράδαντη θρησκευτική πίστη και ταυτόχρονα να εξαίρω την αδιάκοπη έρευνα για την αλήθεια; – Έθνος που αποκόπτεται από τις ρίζες του (γλώσσα, ιστορία, εθνικές επέτειοι κ.λ.π.), με παράλληλη διοχέτευση ιδεών περί παγκοσμίου κοινωνίας, έχει ημερομηνία λήξεως; Απαιτείται τα έθνη να έχουν εθνικοφυλετικά γνωρίσματα; – Ποιός φταίει για την Ελλάδα που χάνεται; Ξένες μεγάλες και γειτονικές δυνάμεις, διεθνή κέντρα συνομωσίας, διεθνείς οργανισμοί, το παγκόσμιο κεφάλαιο ή οι ίδιοι οι Έλληνες; – Πεθαίνει ο Ελληνικός και ο Δυτικός πολιτισμός λόγω αναδείξεως νέων υπερδυνάμεων; – Τι ακριβώς σημαίνει και πως πρέπει να προσεγγίζεται το φαινόμενο του θανάτου; – Είναι η ποίηση αναντίστοιχη του ορθολογισμού; – Ποιός δημιουργεί την ιστορία; Οι οραματισμοί, οι επιστήμονες, οι ηγέτες, οι πόλεμοι, τα πολιτικά κόμματα, οι μάζες, το χρήμα ή κάτι άλλο; – Ο κακός είναι περισσότερο ισχυρός από τον καλό άνθρωπο (ή λαό); – Προσεγγίζεται το θείο με επιστημονική προσέγγιση; – Τι ακριβώς είναι το «ευ ζειν»; – Πως θα ξεφύγουμε από έναν κατασκευασμένο κόσμο; – Οι μαξιμαλιστικές υλικές επιδιώξεις είναι θνητές ματαιότητες ή η ρήση αυτή είναι η παρηγοριά και το όπιο των φτωχών; – Ο «άρτος και θεάματα» αποτελεί εθνική και κοινωνική δυσλειτουργία που χρήζει αντιμετωπίσεως ή εξυπηρετεί την εξουσία; – Αποτελούν οι έξωθεν ντιρεκτίβες (από διεθνείς οργανισμούς και ξένες κυβερνήσεις) απειλή για την εθνική κυριαρχία ή προκαλούνται από την πολιτική μας ηγεσία ως άλλοθι για τις ενέργειές της; – Το πνεύμα, η ψυχή, η συνείδηση και η βούληση γεννιούνται και πεθαίνουν με το σώμα; – Το σύμπαν αυτοδημιουργήθηκε; – Διαμορφώνεται η εκάστοτε κοινωνική αντίληψη περί ηθικής και αλήθειας από την εξουσία (πολιτική, θρησκευτική, επιχειρηματική κ.λ.π.), αναλόγως των εκάστοτε συμφερόντων της; – Ποιές θα έπρεπε να είναι οι ηγετικές ικανότητες και ποιές απαιτούνται στην τρέχουσα πραγματικότητα; – Πως θα αντιδρούσε ένας άνθρωπος διαποτισμένος μόνο με αρετές και γνώση, εάν αντιμετώπιζε την βίαιη και μακράν δικαίου πραγματικότητα; – Στην διεθνή πραγματικότητα ο ισχυρός δικαιώνεται πάντοτε; Οι ανωτέρω προβληματισμοί αναπτύσσονται στο κείμενο σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας αλλά δεν εξαντλούνται αφήνοντας έτσι στον αναγνώστη περιθώρια για περαιτέρω επεξεργασία και σκέψη. Το διήγημα του Κ. Αργυρόπουλου ίσως αποτελεί παραφωνία ως προς την συντριπτική πλειοψηφία της σύγχρονης βιβλιογραφίας. Ενδεχομένως να δεχθεί πυρά για υπέρμετρο πατριωτισμό και παρωχημένες ιδεοληψίες. Κανείς εν τούτοις δεν μπορεί να αρνηθεί ότι τολμά να πλεύσει αντίθετα στο ρεύμα και να θέσει βάσιμα σειρά ανησυχιών για το εθνικό και κοινωνικό μας μέλλον. Τις ανησυχίες αυτές ασφαλώς συμμερίζονται πολλοί συμπολίτες μας, οι οποίοι όμως μόνο να τις σκέπτονται ή να τις ψελλίζουν μπορούν, αφού το παγκοσμιοποιημένο «προοδευτικό» πολιτικοεπιχειρηματικό κατεστημένο καιροφυλακτεί με εκδικητικές διαθέσεις. Τα υγιή κύτταρα της κοινωνίας παρακολουθούν τον εκμαυλισμό της με καρτερία, εγρήγορση και οριακή ανοχή. Κανείς πάντως δεν γνωρίζει σε ποιό σκαλοπάτι του κατήφορου θα επέλθει η εκ βάθρων αλλαγή πορείας και η εθνική ανάσταση. Σεπτέμβριος 2010