2014-04-25, Δημοψηφίσματα σε Κύπρο και Κριμαία: Δύο μέτρα και δύο σταθμά
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Κριμαία και, ιδιαίτερα, η ρωσική ενέργεια διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την απόσχιση της περιοχής και την ενσωμάτωση της στη Ρωσική Ομοσπονδία προκάλεσαν την έντονη αντίδραση δυτικών κυβερνήσεων, οι οποίες υποστήριξαν πως το δημοψήφισμα παραβίασε το διεθνές δίκαιο μη αναγνωρίζοντας, παράλληλα, το αποτέλεσμα. Οι αντιδράσεις αυτές για το δημοψήφισμα στην Κριμαία έρχονται σε ευθεία αντίθεση με την στάση, την οποία τήρησαν οι ίδιες χώρες στα δύο ξεχωριστά δημοψηφίσματα, στην Κύπρο, το 2004, στην Κύπρο.
Ως διεθνώς αναγνωρισμένες προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων καθορίζονται η ύπαρξη μόνιμα και νόμιμα εγκατεστημένου λαού σε συγκεκριμένο και αναγνωρισμένο έδαφος από τρίτα κράτη και τη διεθνή κοινότητα και η δυνατότητα του εν λόγω λαού να εκφράσει την βούληση του ελεύθερα. Καμία από αυτές τις προϋποθέσεις δεν ίσχυαν το Απρίλιο του 2004, ούτε ισχύουν δέκα χρόνια μετά, εν’ όψει του νέου δημοψηφίσματος, μετά από μια νέα υποθετική συμφωνία.
Πιο συγκεκριμένα, η τουρκική εποικιστική πολιτική στα κατεχόμενα συνιστά παραβίαση της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης του 1949 (άρθρο 49.6) και του Καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (άρθρο 8bviii). Χαρακτηριστικές, για την ευελιξία σε θέματα διεθνούς δικαίου, την οποία υιοθετεί ο διεθνής παράγοντας, αποτελούν οι πρόνοιες περί εποίκων του καταψηφισθέντος σχεδίου Ανάν το 2004.
Οι έποικοι, οι οποίοι είχαν νυμφευθεί Τουρκοκύπριους και Τουρκοκύπριες και ως εκ τούτου παρέμεναν ως πολίτες του νέου κράτους υπολογίζονταν σε 18.000. Επιπλέον, την κυπριακή υπηκοότητα θα ελάμβαναν επιπλέον 45.000 μέσω διπλών καταλόγων που θα κατέθεταν τόσο η Κυπριακή Δημοκρατία όσο και το ψευδοκράτος.
Όσοι εκ των εποίκων δεν μπορούσαν να περιληφθούν στον κατάλογο των 45.000 ονομάτων υπήρχε η δυνατότητα να αποκτήσουν την υπηκοότητα της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας. Με την έναρξη σε ισχύ της Ιδρυτικής Συμφωνίας θα χορηγούνταν άδειες παραμονής σε Τούρκους υπηκόους σε αριθμό ίσο με το 10% των Κυπρίων που θα είχαν την υπηκοότητα της τουρκοκυπριακής πολιτείας, περίπου 17.000, οι οποίοι συν το χρόνω θα μπορούσαν να κάνουν αίτηση για πολιτογράφηση.
Παράλληλα, υπήρχε πρόνοια να διαμείνουν στην ενωμένη Κύπρο πολίτες της Ελλάδος και της Τουρκίας σε ποσοστό 5% του αριθμού των κατεχόντων την ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή υπηκοότητα αντίστοιχα. Με αυτή την πρόβλεψη περίπου 9.000-10.000 επιπλέον έποικοι παρέμεναν στην Κύπρο.
Τέλος, το σχέδιο Ανάν προνοούσε πως δεν θα εφαρμοζόταν περιορισμοί στη μετανάστευση Τούρκων υπηκόων, οι οποίοι συνδέονταν με τη λειτουργία των ψευδοπανεπιστημίων στα κατεχόμενα (διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, φοιτητές). Ο αριθμός αυτής της κατηγορίας ήταν περίπου 18.000.
Σύμφωνα με υπολογισμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας, παραμονές του δημοψηφίσματος για το σχέδιο Ανάν, υπήρχαν στις κατεχόμενες περιοχές 110.00 με 120.000 έποικοι. Αν προσθέσουμε τον αριθμό των εποίκων οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι τις διάφορες πρόνοιες του σχεδίου Ανάν παρέμεναν καταλήγουμε στον αριθμό λίγο κάτω από 110.000 κατά προσέγγιση (περίπου 80.000 θα αποκτούσαν υπηκοότητα και λίγο κάτω από 30.000 θα έπαιρναν άδεια παραμονής). Με άλλα λόγια, σχεδόν το 90% των Τούρκων εποίκων θα παρέμενε στο νέο κράτος νομιμοποιώντας πλήρως την εποικιστική πολιτική της Τουρκίας.
Το ζήτημα του δημοψηφίσματος επανήλθε στο Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου, το οποίο προβλέπει τη διεξαγωγή δύο, ξεχωριστών, ταυτόχρονων δημοψηφισμάτων (παράγραφοι 2, 4 και 6 ). Η διεξαγωγή ξεχωριστών δημοψηφισμάτων σε συνδυασμό με την ύπαρξη ξεχωριστής γεωγραφικής περιοχής, υπό τον πλήρη έλεγχο των κατοχικών δυνάμεων επιτρέπει στους Τουρκοκύπριους/εποίκους να παρουσιάζονται ως ξεχωριστός λαός στην Κύπρο με ίσα δικαιώματα όσα οι αυτόχθονες Έλληνες νόμιμοι κάτοικοι του νησιού. Σε περίπτωση που ο νέος συνεταιρισμός δεν ευδοκιμήσει το τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος μπορεί να αποσχιστεί επικαλούμενο, προς κατοχύρωση της διεθνούς του προσωπικότητας, την άσκηση, δια ξεχωριστού δημοψηφίσματος, του δικαιώματος αυτοδιαθέσεως των Τουρκοκυπρίων/ εποίκων.
Παράλληλα, οι έποικοι συνιστούν, πλέον, την πλειοψηφία στις κατεχόμενες περιοχές, νοθεύοντας τη βούληση των νομίμων Τουρκοκυπρίων. Η παρουσία δε 40.000 Τούρκων στρατιωτών εντείνει το κλίμα, μη ελεύθερης έκφρασης της βούλησης των νομίμων Τουρκοκυπρίων.
Το ψευδοκράτος αναγνωρισμένο μόνο από την Τουρκία, αποτέλεσμα εισβολής και κατοχής ανεξάρτητου κράτους και παραβίασης βασικών κανόνων διεθνούς δικαίου (άρθρο 2.4 Καταστατικού Χάρτη ΟΗΕ), δεν ικανοποιεί και την τελευταία προϋπόθεση για να γίνει αποδεκτό ως νόμιμο το όποιο δημοψήφισμα λάβει χώρα στις κατεχόμενες περιοχές (είτε του 1975 βάσει του οποίου αυτοανακηρύχτηκε η κατεχόμενη ζώνη σε Τουρκικό Ομόσπονδο Κράτος της Κύπρου, είτε του 2004 ή όποιο γίνει στο μέλλον). Οι κατεχόμενες περιοχές δεν μπορούν να διοργανώσουν νόμιμο δημοψήφισμα. Η δε εξίσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με τα κατεχόμενα μέσω του διπλού, ξεχωριστού δημοψηφίσματος αποτελεί νομιμοποίηση της πολιτικής του ψευδοκράτους να δίνει υπηκοότητες σε εποίκους.
Η διεξαγωγή δημοψηφίσματος έχει νόημα όταν ο λαός καλείται να απαντήσει με ένα ναι ή όχι σε απλά, δυαδικά ερωτήματα τα οποία επιδέχονται μονοσήμαντων απαντήσεων (κατά ή υπέρ της θανατικής ποινής, κατά ή υπέρ της ανεξαρτητοποίησης μιας περιοχής ή και ενσωμάτωσης της σε άλλη χώρα όπως είναι η περίπτωση της Κριμαίας). Η μέθοδος του δημοψηφίσματος δεν προσφέρεται για τεχνοκρατικά κείμενα μεγάλου μεγέθους με δυσνόητους όρους, ιδιαίτερα αν το κείμενο κατατεθεί, όπως έγινε το 2004, λίγες εβδομάδες πριν την ημερομηνία διεξαγωγής του δημοψηφίσματος. Παράλληλα, η υποβολή ενός νέου Συντάγματος της όποιας συμφωνίας, όπως έγινε το 2004, στο οποίο δεν έχει συμπράξει η κοινωνία μέσω κάποιου αντιπροσωπευτικού σώματος (κοινοβούλιο, συντακτική εθνοσυνέλευση) στερείται δημοκρατικής νομιμοποίησης. Συνιστά αφέλεια να αναμένει κάποιος από την κυπριακή κοινωνία να πειθαρχήσει και να κάνει κτήμα της ένα Σύνταγμα στη συνδιαμόρφωση του οποίου δεν συμμετείχε…
Η διαφοροποιημένη στάση των δυτικών κυβερνήσεων μεταξύ Κύπρου και Κριμαίας αποτελεί την πλέον συντριπτική απάντηση σε όσους αρνούνται να σταθούν, πρώτιστα, στις δικές τους δυνάμεις και συνεχίζουν να ικετεύουν το διεθνή παράγοντα να ασχοληθεί μαζί τους…
www.syntiritikoi.gr