Blog

Αποχαιρετώντας τον γάτο της Αγίας Σοφίας

(29 Νοε 2020)

Η Γκλι (Gli), η συμπαθής και διάσημη γάτα της Αγίας Σοφίας πέθανε προ μηνός, είδηση που αναμετέδωσαν τα περισσότερα ειδησεογραφικά πρακτορεία κάνοντας τον γύρο του κόσμου. Το συμπαθέστατο ζωντανό που για πολλά χρόνια είχε βρει καταφύγιο στους φιλόξενους χώρους της Αγίας Σοφίας απεβίωσε σε βαθύτατα γεράματα (16 χρονών). Είχε χιλιοφωτογραφηθεί δεχόμενη χάδια επώνυμων και ανώνυμων επισκεπτών του περίτεχνου μνημείου που κανονικά θα έπρεπε να φέρνει εγγύτερα τις δύο σημαντικότερες μονοθεϊστικές θρησκείες.

Δεν ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων που διακαώς προσπαθούν να εντοπίσουν θεϊκά σημάδια και θεόσταλτα μηνύματα σε καθημερινά γεγονότα που να αποκαλύπτουν τη βούληση των Θεών και να προδικάζουν τα μελλούμενα. Όχι βεβαίως διότι αμφισβητώ την ύπαρξη των θεϊκών δυνάμεων αλλά απλά γιατί αμφισβητώ τις δυνατότητες των ανθρώπων να ερμηνεύσουν και να κατανοήσουν τη Θεία βούληση. Κάθε όμως γεγονός, ανεξάρτητα της τραγικότητας του, μπορεί να ειδωθεί με διαφορετικές προσεγγίσεις και να αξιοποιηθεί ανάλογα, ακόμη και ο φυσιολογικός θάνατος του συμπαθέστατου αυτού ζώου.

Κάλλιστα το αναπόφευκτο αυτό γεγονός θα μπορούσε να παρουσιαστεί ως η αντίδραση των θεϊκών δυνάμεων  στην ύβρη και το άγος της προσβολής της Χριστιανικής θρησκείας με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί. Ενέργεια που σίγουρα βρίσκει αντίθετους και εκατομμύρια Μουσουλμάνους που αισθάνονται έναν μεταφυσικό σεβασμό προς την Χριστιανική πίστη η οποία και ενέπνευσε τα πρώτα βήματα και της δικής τους θρησκείας. Φυσικά η προσέγγιση αυτή θα αντικρουστεί από τους ταγούς του τουρκικού κράτους, που επέβαλλαν και την προκλητική και μικροπρεπή, πολιτική απόφαση της μετατροπής, ως αβάσιμη τονίζοντας την μακροημέρευση της Γκλι. Ενδεχομένως δε και να  παρουσιάσουν τον θάνατο της ως αγαλλίαση του ζωντανού με την αποκαθήλωση της ισλαμικής λατρείας στο χώρου του κατακτηθέντος ναού της του Θεού Σοφίας. Ο αντίλογος όμως θα προέβαλε και τον αιφνίδιο και αδόκητο χαμό του πρόσφατα ορισθέντος Ιμάμη στο τζαμί της Αγίας Σοφίας. Θα μπορούσε λοιπόν εύλογα ένας ευσεβής και θρησκόληπτος Μουσουλμάνος να ανησυχήσει για τα θεϊκά «μηνύματα» που υποκρύπτονται πίσω από αυτές τις δύο απώλειες; Πιθανόν όχι, ίσως και ναι.

Αν όμως εκατοντάδες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναμετέδιδαν την περίεργη αυτή συσχέτιση προβαίνοντας σε συνειρμικές συσχετίσεις ακόμη και με τον καταστροφικό σεισμό στη Σμύρνη! Μήπως τώρα δεν θα διακρίνονται καλύτερα τα θεϊκά σημάδια (δεν μας ενδιαφέρει ποιανού Θεού) για την βεβήλωση ενός ιερού χώρου, απρέπεια που θα επιφέρει δεινά στον φίλο και ευσεβή τουρκικό λαό; Ίσως ορισμένοι από εσάς να γελάσουν και να κάνουν λόγο για δεισιδαιμονίες. Ας μη λησμονούμε όμως ότι δεκαετίες πριν, στις 19 Φεβρουαρίου 1913, η αγαπημένη γάτα του Εσάτ Πασά, διοικητού του τουρκικού στρατού της Ηπείρου, βρέθηκε νεκρή στο ιερό χώρο του παλατιού στα Ιωάννινα που στεγάζονταν στα ερείπια παλαιού χριστιανικού ναού. Δύο ημέρες αργότερα, ο  Εσάτ Πασά παρέδιδε την πόλη των Ιωαννίνων στον Ελληνικό Στρατό. Σημάδι ή σύμπτωση, αλήθεια ή ψέμα, μικρή σημασία έχει, σημασία έχει ότι εφόσον τα γεγονότα παρουσιάζονται και συσχετίζονται στο διαδίκτυο μπορεί να γίνουν πιστευτά από μια κρίσιμη μάζα της τουρκικής κοινωνίας και να ανησυχήσει, ακόμη και να αμφιβάλλει για την «σοφία» της ηγεσίας της. Η ανησυχία, αμφιβολία και αμφισβήτηση, σαράκια της κάθε κοινωνίας, σπείρωνται μεθοδικά, συστηματικά και σε βάθος χρόνου και η συγκομιδή των ενεργειών, καίτοι αβέβαιη, μπορεί να λάβει και κατακλυσμιαία μορφή.

Προς τι λοιπόν η σημερινή νεκρολογία του (των) συμπαθέστατων αυτών ζώων; Απλά ο πόλεμος ποτέ δεν κερδίζονταν μόνο με τα όπλα ενώ σήμερα η τεχνολογία, ειδικά στη διάχυση της πληροφορίας, προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες. Καθώς μάλιστα ο στόχος του πολέμου παραμένει η επιβολή της θελήσεως μας επί του αντιπάλου, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επιδράσουμε και στον ψυχισμό του κλονίζοντας τον με κάθε μέσον και συνάμα αποφεύγοντας να τον προσβάλλουμε. Η περίπτωση του συμπαθούς τετράποδου μας δίνει ένα «παρατραβηγμένο» ίσως παράδειγμα των πολλών ευκαιριών (ακόμη και fake news) που παρουσιάζει ο χώρος των ψυχολογικών επιχειρήσεων σε πόλεμο, κρίση και ειρήνη. Απλά χρειάζεται επιστημονική προσέγγιση, συνεκτική μεθόδευση, φαντασία, συνεχεία, συνέπεια και ετοιμότητα εκμετάλλευσης κάθε συμβάντος.

Καλό ταξίδι Γκλι!

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ- Αντιστράτηγος (εα)

• Διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
• Μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
• Πτυχιούχος τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου
• Διευθυντής Μελετών του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ)
• Διαλέκτης στη Σχολή Εθνικής Αμύνης (ΣΕΘΑ)
• Συνεργάτης του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ)  και του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (fainst.eu)
• Τηλ: 0030-210-6543131, 0030-6983457318
• E-mail: rafaelmarippo@yahoo.gr