Blog

Προσφωνήσεις

Ας κάνουμε μία εισαγωγική προσπάθεια αναδεικνύοντας μερικά στοιχεία που αφορούν στην πηγή του τίτλου ΑΙΑΝΤΕΙΑ. Αυτής δηλαδή της εκδηλώσεως. Και η πηγή είναι ο Αίας. Αίας ο Τελαμώνιος. Βασιλεύς της Σαλαμίνος και αρχηγός του εκστρατευτικού σώματος των Σαλαμινίων και των Μεγαρέων κατά τον Τρωικό Πόλεμο. Ο Αίας με την πολεμική του αρετή έλκει τον θαυμασμό των εχθρών Τρώων και ενισχύει την πίστη και τον σεβασμό των φιλίων δυνάμεων.

Οι λεπτομέρειες των κατορθωμάτων του Αίαντος, λίγο-πολύ μας είναι γνωστές. Επίσης γνωστός είναι και ο τρόπος της αποβιώσεώς του. Δεν επιμένουμε σε λεπτομέρειες.

Εκείνο που οφείλουμε να υπογραμμίσουμε είναι, ότι ο Αίας για να αποκαταστήσει την τρωθείσα του τιμή απαλλάσσεται του βίου αυτόχειρ. Ο Αίας έχει απόλυτα συγκροτημένη την επίγνωσή του, ότι ο αληθινός βίος, η δική του ζωή, η οποία διέπεται από το εύψυχον, το θούριον και το ενάρετον, οικοδομεί και την δόξα του ονόματος του ανδρός αλλά και της φυλής, την οποία εκπροσωπεί.

Γνωρίζει, ότι η τιμή είναι το ανεπίληπτον μέρος της ζωής. Ότι η κρίσις επί οιασδήποτε προσεγγίσεως της εννοίας της τιμής είναι η σφραγίδα αναγνωρίσεως ενός εκάστου ανδρός. Καταλαβαίνει, ότι η αυτοχειρία είναι κάτι το φοβερόν αλλά το φοβερόν για την εποχή εκείνη δεν είναι κακόν. Κακόν είναι το ό,τι δήποτε χαρακτηρίζεται φαύλον, επονείδιστον και άτιμον.

Ο Αίας στις συνειδήσεις των Ελλήνων δεν είναι ταπεινωμένος. Είναι ένας ήρως. Ο Αίας θέλει να παρακαταθέσει στην μνήμη των συνελλήνων την εικόνα του εντίμου. Και το κατορθώνει. Ο Αίας καθίσταται θρύλος, διότι με τα γνωρίσματα του ευκαρδίου, του τολμηρού, του απτοήτου, του αετοδρόμου, του αλκίμου, του σιδηρόφρονος, του αδειμάντου και συνεκδοχικά του ήρωος, προβιβάζει την ανθρωπίνη του φύση στην κατηγορία του θείου και καθίσταται πρότυπον ενώπιον του λαού της αρχαίας Ελλάδος και επομένως διερμηνεύει τις υψηλές απαιτήσεις εκείνης της προηγμένης κοινωνίας. Δεν είναι τυχαίο, το ότι οι Αθηναίοι είχαν στήσει ανδριάντα του Αίαντος έμπροσθεν του βουλευτηρίου των. Εκείνο το σημείο, το οποίο στην εποχή του εθεωρείτο το Πάνθεον των διαχρονικά διακεκριμένων Ελλήνων.

Συνεπώς, ο Αίας για την Σαλαμίνα συμβολίζει το ένδοξον, το πρέπον, το θεϊκόν. Συμβολίζει το φως, που καταυγάζει το απαράμιλλον των ελληνικών γνωρισμάτων, τα οποία ο υπόλοιπος κόσμος τα έχει αναδεχθεί σαν φορείς μιας ξεχωριστής εκφράσεως ενός υπερτέρου πολιτισμού. Του πολιτισμού, που έχει θεμελιώσει τις αξίες, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί από ολόκληρη την ανθρωπότητα. 

Και τί είναι η Σαλαμίνα; Η Σαλαμίνα είναι ο τόπος, όπου ευδοκίμησαν άνθρωποι σαν τον Αίαντα. Είναι το μέρος εκείνο της Ελλάδος, όπου οι απόγονοι του Αίαντα, σαν σήμερα, τιμούν τον ήρωα αυτόν και ενδόμυχα εύχονται να προσεγγίσουν τα γνωρίσματα και τα χαρίσματα αυτού του προγόνου. Γιατί άραγε όχι; Αυτό είναι και το βαθύτερο νόημα της επιμονής των νεωτέρων στο να εκδηλώνουν την έφεσή τους για αναμνημόνευση προπατόρων ηρώων.

Και με ποιο τρόπο γίνεται αυτή η αναμνημόνευση; Εδώ εγείρεται ένα ερώτημα. Πώς πρέπει να γίνεται η αναμνημόνευση; Στην διατρεχομένη περίοδο, παρατηρούμε, ότι οι εκδηλώσεις έχουν ένα χαρακτήρα λαϊκής παραδοσιακής απομιμήσεως στοιχείων, που εμείς κρίνουμε, ότι αποδίδουν ένα εντυπωσιακό παρελθόν του τόπου μας. Είναι αυτό, που οι ξένοι ονομάζουν φολκλόρ.

Ίσως στο μέλλον θα έπρεπε -παράλληλα με αυτά τα δρώμενα και τα ενεργούμενα- να υλοποιηθούν και κάποια ευχόμενα. Δηλαδή, να προκαλούνται διεθνή συνέδρια, επιστημονικά συμπόσια ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς και άλλες συγγενείς εκδηλώσεις, που να συσχετίζουν τις αρετές του Αιαντικού παρελθόντος με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του μέλλοντος. Ίσως τα Αιάντεια θα έπρεπε να είναι ισοδύναμα  ή και ισχυρότερα από τα Σαλαμίνια, διότι ο Αίας αποτελεί σύμβολο Σαλαμινίων εμψύχων, ενώ η ναυμαχία της Σαλαμίνος είναι αποκλειστικά ο τόπος διεξαγωγής μιας ιστορικής αναμετρήσεως, φυσικά πανελλαδικής συμμετοχής και παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Γι αυτό εξ άλλου παρατηρούμε και στα Σαλαμίνια την εκδήλωση ενδιαφέροντος για την παρουσία εδώ και πολλών ξένων.

Αφίεται στη κρίση των επιχωρίων για την προαγωγή των Αιαντείων.

Εμείς, ωστόσο οι καλλιτέχνες, οφείλουμε να ιδούμε την Ιστορία και τα διδάγματά της με το μάτι του ενδοξοποιητού και του αισθητικού πομπού, ώστε να δωθεί στον υπόλοιπο κόσμο μία εντυπωσιακή, γοητευτική και διδακτική εικόνα γεγονότων, που συγκλόνισαν τον τότε κόσμο, που διεμόρφωσε μία κουλτούρα και που ανέδειξε τις αρετές σε ονειρικές διαστάσεις.

Εμείς οι υπηρέτες των καλών τεχνών προσπαθούμε να αποδώσουμε με όση δυνατή αισθητική πίστη τα γεγονότα και τις σύνθετες επιδράσεις επάνω στις καλαίσθητες πτυχές του χαρακτήρα των συνανθρώπων μας. Επιχειρούμε να δώσουμε τα μηνύματα που θα προκαλέσουν τις ψυχικές χορδές οι οποίες αφού πρώτα αναρριγήσουν, κατόπιν με την σειρά τους θα αποδείξουν, ότι οι άνθρωποι δεν είναι μονοδιάστατοι, χωρίς συναίσθημα, χωρίς συλλογιστικές δυνατότητες και χωρίς πίστη στην προοπτική της συμπεριφορικής ανελίξεως.

Ιδού τα έργα των κόπων μας και ιδού και οι ημέρες της δημιουργικής μας ευαισθησίας.

Η αυτοκτονία του Αίαντος, έργο ζωγραφικής του συγγραφέως 

Παρόντες κατά την εκδήλωση ο Δήμαρχος Σαλαμινίων με αριθμό δημοτικών συμβούλων και αριθμό αποστράτων αξιωματικών Στρατού Ξηράς, Πολεμικού Ναυτικού και Λιμενικού Σώματος