Ο Τζέφρι Σακς καθηγητής Κολούμια στην «Κ». Οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν διάλογο με τη Ρωσία
Οι μεγάλες δυνάμεις πρέπει να επιδεικνύουν σύνεση, τονίζει ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κολούμπια και επικεφαλής του SDSN
Ο Τζέφρι Σακς προτρέπει τις ΗΠΑ να διαπραγματευθούν με τη Ρωσία και να διαμορφώσουν μια ασφαλή λύση στον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο διαπρεπής καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Κολούμπια είναι επικεφαλής του ηγετικού συμβουλίου του δικτύου λύσεων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ (Sustainable Development Solutions Network – SDSN).
To SDSN απέστειλε ανοιχτή επιστολή υπογεγραμμένη από όλα τα μέλη του για την προώθηση των στόχων του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σε αυτή την επιστολή, όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ καλούνται να υποστηρίξουν διαπραγματεύσεις για την ειρήνη στην Ουκρανία. Υποστηρίζεται ότι πρέπει να γίνει αποδεκτή η πρόταση του προέδρου Ζελένσκι να εγκαταλείψει η χώρα του την ένταξη στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων. Ωστόσο, ο πρόεδρος Πούτιν δεν αποδέχτηκε αυτή την πρόταση. Προφανώς στοχεύει να διατηρήσει το κατεχόμενο Ντονμπάς και την Κριμαία υπό ρωσικό έλεγχο. Πολλοί αμφιβάλλουν αν η Μόσχα θα αλλάξει ποτέ στάση.
Αλλά ο κ. Σακς έχει διαφορετική άποψη. «Ο κύριος στόχος της Ρωσίας είναι να αποτρέψει ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί στη συμμαχία των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ, από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι σκοπεύουν να «κερδίσουν» την Ουκρανία και να «νικήσουν» τον Πούτιν. Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να διαπραγματευθούν για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ο Ζελένσκι έθεσε την ουδετερότητα στο τραπέζι, αλλά οι ΗΠΑ σιωπούσαν και απαξίωσαν δημόσια τη διαπραγματευτική διαδικασία. Είναι καιρός οι δύο πλευρές να εμπλακούν σε διαπραγματεύσεις. Η Ρωσία και η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσουν σε μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων με βάση την ουκρανική ουδετερότητα και την εδαφική ακεραιότητα που διασφαλίζεται από μια διεθνή συμφωνία. Η διπλωματία βάσει του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών είναι ο μόνος δρόμος».
– Αποκλείετε ότι η Μόσχα θα απορρίψει ξανά μια τέτοια ειρηνευτική συμφωνία και αντίθετα θα απειλήσει με πυρηνική κλιμάκωση; Εμπιστεύεστε τη Ρωσία και τον Ρώσο ηγέτη;
– Ο τρόπος για να διαπραγματευτείς είναι… να διαπραγματευτείς, αντί να μαντεύεις απλώς τι θα κάνει η άλλη πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Εάν οι διαπραγματεύσεις είναι αδύνατες, θα το μάθουμε. Αυτό φυσικά θα ήταν τραγικό. Αλλά η αποτυχία των ΗΠΑ να προσπαθήσουν να διαπραγματευτούν είναι ένα τρομερό λάθος και είναι μια απαίσια χειραγώγηση της Ουκρανίας προς όφελος της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ (για την αποδυνάμωση της Ρωσίας).
– Η «προπολεμική» κοινή δήλωση Σι – Πούτιν ότι η συνεργασία τους «δεν έχει όρια» παραμένει εν ισχύι. Αποκλείετε ότι η Κίνα θα αμφισβητήσει επίσης τη Δύση και θα προβεί σε παράτολμες κινήσεις κατά της Ταϊβάν; Μήπως ο αχαλίνωτος εθνικισμός έχει γίνει ξανά το πιο ισχυρό κίνητρο στο παίγνιο ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, πάνω από το εμπόριο και τον οικονομικό ορθολογισμό;
– Εάν οι ΗΠΑ καλούσαν την Ταϊβάν στο ΝΑΤΟ, φυσικά η Κίνα θα εισέβαλε. Η άποψή μου είναι ότι οι ενέργειες της Κίνας εξαρτώνται από τις ενέργειες των ΗΠΑ και της Ταϊβάν. Εάν οι ΗΠΑ επιδείξουν σύνεση και υποστηρίξουν ξεκάθαρα την πολιτική της «Μίας Κίνας», και εάν η Ταϊβάν δεν προσπαθήσει να αποσχιστεί, τότε ο πόλεμος είναι απολύτως αποτρέψιμος, καθώς δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Εάν οι ΗΠΑ επιμείνουν καθ’ υπερβολήν –όπως έκαναν στην Ουκρανία– ή αν οι πολιτικοί της Ταϊβάν ανακηρύξουν μονομερή ανεξαρτησία, τότε όλα θα ήταν ανοιχτά. Οι μεγάλες δυνάμεις πρέπει να επιδεικνύουν σύνεση. Δυστυχώς, η σύνεση είναι είδος εν ανεπαρκεία αυτές τις μέρες.
Η αποτυχία των ΗΠΑ να προσπαθήσουν να διαπραγματευθούν είναι ένα τρομερό λάθος και αποτελεί χειραγώγηση της Ουκρανίας με βάση τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον.
– Εάν ο πόλεμος συνεχιστεί, κινδυνεύουμε από παγκόσμια ύφεση, λιτότητα και αύξηση των χρεών; Θα δούμε τη διεύρυνση των ήδη μεγάλων ανισοτήτων που τροφοδοτούν τις φλόγες του εθνικισμού; Η εκτύπωση χρήματος μας βοήθησε στην κρίση της COVID. Μπορούμε να δοκιμάσουμε ξανά αυτή την πολιτική σε περιόδους αυξανόμενων χρεών, χαμηλής ανάπτυξης και ρεκόρ 30ετίας στον πληθωρισμό;
– Εχουμε μια τεράστια χρηματοοικονομική ανισορροπία λόγω της πανδημίας της COVID: μια τεράστια αύξηση του χρέους, αλλά και της ρευστότητας. Επίσης, οι αλυσίδες εφοδιασμού κλονίστηκαν έντονα. Παράλληλα, οι ΗΠΑ εμπλέκονται σε έναν τεχνολογικό πόλεμο με την Κίνα. Oλα αυτά είναι αποσταθεροποιητικά. Τώρα έρχεται ο πόλεμος και το καθεστώς κυρώσεων των ΗΠΑ, που ανεβάζουν τις τιμές των τροφίμων, της ενέργειας και άλλων αγαθών. Αυτό προκαλεί ήδη μαζική αναστάτωση σε πολλές χώρες και αυτή η αναστάτωση θα χειροτερέψει εάν ο πόλεμος συνεχιστεί. Μια παγκόσμια «σκληρή προσγείωση» γίνεται όλο και πιο πιθανή.
– Η δημοκρατία βρίσκεται σε σοβαρή κρίση και στις ΗΠΑ. Είναι πολύ πιθανό στις φθινοπωρινές εκλογές για το Κογκρέσο να κερδίσουν οι δυνάμεις που ευθυγραμμίζονται με τον τέως πρόεδρο Τραμπ. Το Κογκρέσο μπορεί να επανέλθει υπό τον έλεγχο των Ρεπουμπλικανών. Εάν συμβεί αυτό, θα ενισχυθούν οι δυνάμεις που επιδιώκουν τη σύγκρουση;
– Οι ΗΠΑ παραμένουν ασταθείς και βαθιά διχασμένες. Η συνεχιζόμενη αστάθεια των ΗΠΑ είναι ένας λόγος για τον οποίο ο κόσμος ως σύνολο είναι πολύ ανασφαλής. Χρειάζεται επειγόντως να μειώσουμε τον αριθμό των κρίσεων, κυρίως με τη διακοπή του πολέμου, τον τερματισμό του καθεστώτος κυρώσεων και την αποκατάσταση της παγκόσμιας συνεργασίας σε κοινά προβλήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η πανδημία, η οικονομική αστάθεια και βοηθώντας τα φτωχότερα έθνη να καλύψουν τις ανάγκες τους. Οι ΗΠΑ πρέπει να συνεργαστούν με την Κίνα, όχι να την πολεμήσουν. Πρέπει να προχωρήσουμε σε έναν πολυπολικό κόσμο. Οι ΗΠΑ να μη στοχεύουν πλέον στην παγκόσμια πρωτοκαθεδρία.
– Μέσα σε όλα αυτά, πώς μπορεί ο κόσμος να πετύχει μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2030;
– Αν ανακατευθύνουμε τους στόχους μας από τον πόλεμο στην επίλυση προβλημάτων, θα επιτελέσουμε πρόοδο. Αν ανακατευθύνουμε τις πολεμικές δαπάνες προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα επιταχύνουμε την απεξάρτηση από τον άνθρακα. Αντί να ξοδέψουμε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την ανοικοδόμηση μιας Ουκρανίας που καταστρέφει ο πόλεμος, θα πρέπει να τερματίσουμε τον πόλεμο τώρα και να δαπανήσουμε τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την ασφάλεια του κλίματος».
Απειλή για όλη τη Γη
Στις 20 Απριλίου 2022, τα μέλη του Ηγετικού Συμβουλίου του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ υπέγραψαν κοινή επιστολή προς τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ και τους ηγέτες των Ηνωμένων Εθνών. Ζήτησαν ψήφισμα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, καθώς και έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας για να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Τα μέλη του Συμβουλίου αναφέρουν στη δήλωσή τους: «Καλούμε όλα τα έθνη της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ομόφωνα και χωρίς εξαίρεση, να υιοθετήσουν ένα ψήφισμα που καλεί για μια επείγουσα ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στην ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ρωσίας και όλων των άλλων εθνών». Στην έκκληση προστέθηκε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλεί τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Επιπλέον, η σύγκρουση απειλεί ολόκληρη τη Γη λόγω μιας πιθανής πυρηνικής κλιμάκωσης.
Πηγή: Καθημερινή